دانلود تحقیق- مقاله-پروژه-کارآموزی
مرجع کامل خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیدانلود تحقیق- مقاله-پروژه-کارآموزی
مرجع کامل خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیمقاله اجزای تجارت الکترونیکی و مدلهای مختلف آن
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 734 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 33 |
مقاله اجزای تجارت الکترونیکی و مدلهای مختلف آن در 33 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
اجزای تجارت الکترونیکی 1
مدلهای مختلف تجارت الکترونیکی 7
مدل B2B یا تجارت شرکت با شرکت (تاجر با تاجر) 10
مدل B2C یا تجارت شرکت با مصرف کننده (تاجر با مصرف کننده) 23
مقایسه مدل B2B با مدل B2C 28
مدل C2C یا تجارت مصرف کننده با مصرف کننده (مشتری با مشتری) 28
منابع و مآخذ 31
اجزای تجارت الکترونیکی و مدلهای مختلف آن
1-1 اجزای تجارت الکترونیکی
اجزای اصلی تجارت الکترونیکی که وجوه تمایز آن با تجارت سنتی هستند عبارت از:
الف . سیستم ارتباطی1
سیستم ارتباطی به منزله یک کانال تبادل اطلاعات عمل می کند که فروشندگان را به خریداران متصل می کند.
ب . سخت افزار2
سخت افزار از نظر فیزیکی امکان اجرای نرم افزار را فراهم آورده و آنرا با سیستم ارتباطی پیوند می دهد.
ج.نرم افزار3
نرم افزار شامل دستورات و عملکرد های لازم مرتبط با تجارت الکترونیکی است . ازجمله این دستورات می توان به موارد زیر اشاره نمود :
• ایجاد و نمای کاتالوگ و ویترینی از کالاها و خدمات دروب سایت
• ایجاد سیستم پرداخت الکترونیکی و انجام پروسه پرداخت
• تضمین امنیت مورد نظر درمعامله (با توجه به پروتوکلهای مشخص و موجود درسیستمهای ارتباطی )
• جمع آوری کلیه اطلاعات و موارد مربوط به تجارت الکترونیکی
• ایجاد زمینه های لازم برای انجام معامله و نقل و انتقال درخواستها و سایر اسناد تجاری
1-1-2 سیستم ارتباطی
سیستم ارتباطی وظیفه انتقال اطلاعات را بین مشتری و فروشنده بر عهده دارد . برخلاف معاملات انجام شده درتجارت سنتی که از یک زبان شفاهی و محاوره ای استفاده می کند ، سیستم ارتباطی درتجارت الکترونیکی از یک زبان دیجیتالی واحد بهره می گیرد شکل (1-2).
شکل 1-2 سیستم ارتباطی وظیفه انتقال اطلاعات را برعهده دارد.
سیستم ارتباطی پهنای باند مورد نیاز برای دسترسی کاربران به شبکه جهانی وب ویا سایتهای خصوصی و همچنین امنیت مورد نیاز درمورد این که سایت مورد نظر یک سایت جهانی است یا یک سایت داخلی است و یا این که محدود بین چند شرکت است را فراهم می کند شکل (2-2).
شکل 2-2 سیستم ارتباطی پل ارتباط دهنده سایتهای اینترنتی است.
درحقیقت وب شامل یک شبکه جهانی از سیستمهای هوشمند است که توسط سیستم ارتباطی به یکدیگر متصل شده اند . حتی سیستمها و دستگاههای بی سیم نیز که نسل جدید و پیشرفته سیستم های هوشمند هستند ، از طریق فناوری سیستم ارتباطی به اینترنت و شبکه های خصوصی متصل می گردند شکل(3-2).
شکل 3-2 سیستم ارتباطی بی سیم.
2-1-2 سخت افزار
لزوم وجود سخت افزار درتجارت الکترونیکی بسیار واضح است . دستگاهها و تجهیزاتی که کاربران برای اتصال به اینترنت و سایتهای تجارت الکتریکی از آنها سود می برند ، نظیر کامپیوترها یا گوشیهای موبایل و … از سخت افزارهای ضروری درتجارت الکترونیکی هستند که بدون بکارگیری آنها ، امکان اتصال به وب وجود ندارد شکل(4-2).
شکل 4-2-سخت افزار در تجارت الکترونیکی.
کامپیوترهای سرور، تجهیزات نگهداری اطلاعات و ذخیره سازی آنها و تجهیزات کمکی مربوط به شبکه ، زیر ساختهای پنهان تجارت الکترونیکی راتشکیل می دهند که درظاهر دیده نمی شود شکل(5-2).
شکل 5-2 سخت افزارو کامپیوترهای سرور درتجارت الکترونیکی
3-1-2 نرم افزار
نرم افزار به مانند روح پنهان تجارت الکترونیکی است .انواع مختلفی از نرم افزارها درتجارت الکترونیکی نقس اساسی دارند که شامل سیستمهای عامل1 ، مرورگرها2، مدیریت بانکها3، انجام معاملات4 و … می باشند که البته درک چگونگی عملکرد پیچیده این نرم افزارها درکنار هم به راحتی میسرنیست . شکل(6-2).
شکل6-2 نرم افزاردرتجارت الکترونیکی.
خوشبختانه ، متخصصین فن مثل نرم افزارنویسان ، معماران سیستمهای کامپیوتری و مشاوران بر این امر واقف هستند که چگونه نرم افزارهای مختلف رابرای کار هماهنگ درتجارت الکترونیکی سازگار نمایند .شکل(7-2)
شکل 7-2 اجزاء نرم افزاری درتجارت الکترونیکی.
استفاده کنندگان ازتجارت الکترونیکی اگر به بهبود عملکرد و کارایی تجارت الکترونیکی توجه دارند، بایستی ارتباط با متخصصان نرم افزار راحفظ نمایند. به هر حال نرم افزارها و دو جزء دیگر تجارت الکترونیکی یعنی سیستم ارتباطی و سخت افزار به این منظور به وجود آمده اند تا سازمانهای استفاده کننده ازتجارت الکترونیکی بتوانند استراتژی و تاکتیکهای تجاری خود را مشخص نمایند شکل(8-2).
شکل8-2 نرم افزار یکی از نقشهای اصلی تجارت الکترونیکی را برعهده دارد.
2-2 مدلهای مختلف تجارت الکترونیکی
درتجارت الکترونیکی مدلهای مختلفی از معاملات تجاری وجود دارد که این مدلها برمبنای شخصیت دو طرف معامله تعریف شده اند . بر این مبنا 9 مدل مختلف تجارت الکترونیکی به ترتیب زیروجود دارد:
ا.مدلB2B یا مدل تجارت شرکتها با شرکتها (Business to Business):دراین مدل فروشنده و خریدار هردو شخصیت حقوقی هستند. یعنی شرکت با شرکت یا تاجر با تاجر.
2.مدلB2C یا مدل تجارت شرکتها با مصرف کنندگان (Business to Consumer): دراین مدل فروشنده شرکت یا تاجر است و خریدار ، مصرف کننده کالا یا خدمات میباشد.
3.مدل C2C یا مدل تجارت مصرف کننده (Consumer to Consumer): دراین مدل دو طرف معامله یعنی هم فروشنده و هم خریدار هر دو مصرف کننده هستند .
4.مدل G2G یا مدل تجارت دولتها با دولتها (Goverment to Goverment): دراین مدل ، تجارت بین دولتها به عنوان فروشنده و خریدار صورت می گیرد.
5.مدل G2B یا مدل تجارت دولتها با شرکتها(Government to Businees): دراین مدل فروشنده دولت و خریدار شرکتها هستند مثل مواقعی که اطلاعات مورد نیاز درباره مناقصه ها و مزایده ها و قوانین و مقررات از دولت به شرکتها فروخته می شود.
6.مدلG2C یا مدل تجارت دولتها با مصرف کنندگان (افرا) (Government to Consumer):
در این مدل فروشنده ، دولت و خریدار اشخاص حقیقی یا مصرف کنندگان هستند مثل تعامل دولت با مشتری مراکز دولتی و ارباب رجوع.
7.مدل B2G یا مدل تجارت مصرف کننده با دولتها(Consumer to Goverment): دراین مدل فروشنده اشخاص حقیقی یا مصرف کننده وخریدار دولت است مثل پرداخت مالیات به دولت و انتقال شکایات و نارضایتیها از سیستم های دولتی ازمردم به دولت.
8.مدل C2G یا مدل تجارت مصرف کننده با دولت ها (consumer to Goverment): دراین مدل فروشنده اشخاص حقیقی با مصرف کنند و خریدار دولت است مثل پرداخت مالیات به دولت و انتقال شکایات و نارضایتیها ازسیستم های دولتی از مردم به دولت.
9.مدل C2B یامدل تجارت مصرف کنندگان با شرکتها (Consumer to Business): دراین مدل فروشنده مصرف کننده و خریدار شرکتها یا تجار هستند تماس مشتری با شرکتها برای درخواست اطلاعات درمورد قیمت و کیفیت کالاها و خدمات.
به طور کلی فرآیند تجارت الکترونیکی را می توان با مدل زیر که به مدل Clark معروف است نشان داد. البته این مدل بیشتر نشان دهنده عملیات G2C,G2B,B2C,B2B است و امروز به عنوان یک مدل مرجع مخصوصاً درتجارت الکترونیک B2C به کارمی رود.(شکل 9-2)
• لایه انتقال (Transport Layer)
لایه انتقال یک اتصال اولیه با اینترنت برقرار می کند . ای کار تقریباً به صورت کامل به وسیله پروتوکلهای TCP/IP و سرویسهای DNS که شبکه های دولتی و سرویس دهنده های خصوصی ارائه می دهند، انجام می شود. این سرویسها تقریباً درهمه جای دنیا به صورت Dial-up یا مستقیم وجوددارند .به جز استفاده معمولی، از این لایه می توان برای ایجاد ارتباط خصوصی بین شرکای تجاری یا ساختن یک شبکه امن برای تأمین منابع استفاده کرد.
• لایه شبکه های خصوصی مجازی(Virtual Private Networks)
وقتی که ارتباط اولیه یا اینترنت برقرار شد ، ممکن است نیاز به یک تعداد ارتباط بین شرکای تجاری به وسیله یک شبکه خصوصی مجازی (VPN)بهترین کارایی خود را درساختار سرویسهای ارتباطی داخلی یک کمپانی دارد.
• لایه سرویسهای وب (Wev Services)
دردهه گذشته سرویسهای زیادی دروب به وجود آمده اند و همه کمپانیها درتلاش برای حضور دراینترنت هستند. وقتی که انتقالات و ارتباطات کاری به صورت کاملاً امن و مطمئن دراینترنت رایج شوند، تجارت الکترونیکی جای خود را به طور کامل در وب باز می کند . استفاده کامل از این لایه به لایه های بالاتر نیز بستگی دارد.
• لایه های سرویسهای پست الکترونیکی (E-mail Services)
سرویسهای وب که روشهای مختلف انتقال را ارائه می دهند فراگیرترین سرویسهای موجود نیستند زیرا به ارتباطات بسیار پرسرعت بین سرویس دهندگان وب نیاز دارند. این گونه سرویسها هنوز به صورت محدود وجوددارند و دربعضی کشورها به خصوص کشورهای درحال توسعه بسیار کم هستند . رایج ترین سرویسی که همراه و درکنار سرویس وب برای تکمیل آن کار میکند ، پست الکترونیکی است .
• لایه کانال امن (Secure Channel)
سرویسهای وب توانایی ایجاد ارتباطات مطمئن بین سرویس دهندگان وب را دارند که این درحالتی که رمزگذاری و امضاء وجود دارد بسیار مؤثر است. ولی ارتباطات فقط بین شرکای تجاری شناخته شده انجام نمی شود، بلکه برای انتقالاتی مثل خرید یا کارت اعتباری نیز وجود دارند. به همین دلیل بعضی از اتحادیه های بزرگ از کانالهای امن برای امنیتشان استفاده می کنند. درجاهایی که ارتباطات بین سازندگان و فروشندگان اینترنت با سرعت بالا وجود دارد این راحتترین روش برای بوجود آوردن امنیت است.
• لایه سرویسهای رسیدگی به پیغام(Message Handling Service)
همه لایه های سرویس دهی که درزیر لایه رسیدگی به پیامها (MHS) قراردارند قابل دسترسی و تقریباً استاندارد شده هستند ولی هنوز یک استاندارد ثابت برای MHS دربازار وجود ندارد. درلایه سرویسهای رسیدگی به پیامها یک سری تواناییهای ایجاد امنیت نیز جود دارد که درکنار لایه های دیگر سرویسهای امنیتی مثل امضاء دیجیتالی، رمزگذاری اسناد و رسیدهای دیجیتالی که در B2B به آنهانیاز است را فراهم می کند.
• لایه سرویسهای ثبتی (Registry Services)
استفاده فراوان از B2B به موجودیت Registry بستگی دارد Regostry ها برای B2B مثل دفتر تلفن برای سیستم تلفن هستند اولین شرکتهایی که برای به وجود آوردن Registry ها وارد عمل شدند. Microsoft,IBM و Ariba هستند کاری که آنها کردند این بود که به هرکس اجازه ورود اطلاعاتش را دریک سرویس ثبت توزیع شده (که به وسیله سرویس دهنده های Microsoft و IBM پشتیبانی می شوند) را دادند. این Registry ها شامل اطلاعات ارتباطی و لیست سرویسهای وب می شوند.
• لایه ساختار کلید عمومی (Public Key Infrastructure)
ایجاد امنیت به وسیله استفاده از رمزگذاری دیجیتالی یا امضاء دیجیتالی فراهم می شود. امروزه در روش کلی بری رمزگذاری دیجیتالی داده ها استفاده می شودکه عبارت اند از روش متقارن یا کلید خصوصی و روش نامتقارن یاکلید عمومی.(درخصوص روشهای رمزگذاری درفصل پنجم توضیحات کامل ارائه شده است.)
لایه PKI وظیفه ایجاد امنیت را انجام می دهد و تازمانی که نتواند امنیت را برقرارکند، B2B نمی تواند جهانی باشد امروز سعی زیادی برای پیشرفته کردن لایه PKI وجود دارد.
-2 مقایسه مدل B2B با مدلB2B
جدول 1-2 مدل تجارت B2B و B2C را با هم مقایسه کرده است:
6-2 مدل C2C یا تجارت مصرف کننده بامصرف کننده (مشتری با مشتری)
این مدل همان طور که ازنام آن پیداست بین دو طرف معامله که هر دو مصرف کننده نهایی هستند صورت می گیرد. درحقیقت دراین مدل انواع مزایده ها و مناقصه ها و حراجیها برروی وب انجام می گیردبه این صورت که هر فروشنده ای کالا یاخدمات مورد فروش خود را بروی یک سایت واسطه عرضه می کند و درطرف مقابل نیز خریدار کالا یا خدمات مورد نیاز خود را با مراجعه به سایت واسطه مذکور جستجو می کند و پس از یافتن آن و توافق با فروشنده بر سر قیمت آن، معامله انجام و پول پرداخت و کالا یا خدمات تحویل می گردد و دراین میان سایت واسطه مبلغی را به عنوان کارمزد معامله ازدو طرف اخذ می کند . دراین نوع تجارت الکترونیکی و درسایتهای مدل C2C تقریباً هر نوع کالا یاخدماتی را می توان یافت که یک فروشنده به امید یافتن خریداری برای آن و فروش به بالاترین قیمت آنها را عرضه می کند.
ازمعروفترین و موفقترین شرکتها درزمینه مدل C2C، شرکت eBay می باشد که روزانه درسایت این شرکت میلیونها دلار معامله بین مصرف کنندگان به طور مستقیم انجام میگرد و اگر چه شرکت مذکور حق الزحمه ناچیزی رابابت هر معامله دریافت می کند ولی با توجه به حجم زیاد معاملات صورت گرفته دراین سایت ، درآمد شرکت eBay بسیار بالاست.
مقاله اثرات روانی طلاق برکودکان
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 21 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 30 |
مقاله اثرات روانی طلاق برکودکان در 30 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب:
موضوع صفحه
مقدمه..................................................................................................................... 2
پیشینه نظری.......................................................................................................... 3
عوامل افزاینده‌ی تاثیرات منفی طلاق..................................................................... 6
برخورد کودکان با طلاق....................................................................................... 10
اثرات کوتاه مدت طلاق بربچه ها........................................................................... 12
سازگاریهای بعد از طلاق...................................................................................... 13
اثرات دراز مدت طلاق........................................................................................... 14
تاثیر تعارضهای وفاداری روی کودک.................................................................. 18
ائتلاف اتحاد خانوادگی.......................................................................................... 24
اعمال موثر در کاهش تاثیرات منفی طلاق............................................................. 28
منابع ..................................................................................................................... 30
مقدمه:
وقتی تصمیم برای انجام طلاق گرفته می شود، چه تاثیری بر والدین وفرزندان به وجودمی آورد؟به یاد داشته باشید گرچه طلاق جوانب حقوقی دارد بیشتر جوانب عاطفی طلاق بیرون از دادگاه رخ می دهد. والدین باید یادبگیرند که چگونه با تاثیرات طلاق هم برای خود وهم برای فرزندانشان کنار بیایند.
نکته مهمی که باید خاطرنشان کنیم این است که این موضوع مورد اختلاف وبحث است که آیا اثرات منفی طلاف نتیجه خود طلاق است یا نتیجه مشاجرات داخل خانه که منجر به طلاق می شود. به عبارت دیگر آیا صدماتی که به کودک وارد می آید، برخاسته از تغییر در ساختار خانواده است که در نتیجه طلاق انجام می شود یا نتیجه کشمکش والدین ، فشار اقتصادی، یا نداشتن والدین خوب؟ اگر اثرات به کشمکش با خانواده مربوط می شود وتنها به جدایی والدین ربط نداشته باشد این اثرات ممکن است خیلی گسترده باشند. اگر چنین باشد بچه هایی که در خانواده بدون طلاق زندگی می کنند نیز احتمال دارد با مشکلات مشابهی برخورد کنند.(وینستوک وکین،2002)
پیشینه نظری
نظریة وابستگی
باولبی مبدع نظریة وابستگی است. او به بررسی تاثیر غرایز و نیز محیط در رشد کودک پرداخت. ریشه این نظریه را می توان در رفتارگرایی دانست- مطالعة رفتار اجتماعی و خانوادگی پرندگان و حیوانات هر یک از انواع در بدو تولد صاحب ذخیرة رفتاری ویژة نوع خودش است. در ایجاد هر یک از انواع رفتار مراحلی بحرانی وجود دارد و محرکها و پاسخهای محیطی این رفتار را برمی انگیزاند یا خاموش می کنند. رخدادهای این مراحل بحرانی در ایجاد یا عدم ایجاد پاسخ ها، شدت سرکوب و اشکال حرکتی آنها و نیز محرکهای خاصی که آنها را فعال می کنند یا پایان می بخشند تاثر می گذارند. رفتار حاکی از وابستگی بخشی از ذخیرة رفتاری نوزاد است. هدف آن حفظ نزدیکی با مادر برای تضمین بقاست. مادر لزوما مادر بیولوژیکی یا حتی مونث نیست، باولبی در نوشته های بعدیش متوجه شد نقشهای خانوادگی قابلیت تعویض پذیری دارند. نوزاد با انواع متعدد رفتار نزدیکیش را حفظ می کند: با گریه، لبخند، چسبیدن، دنبال کردن. پاسخ مناسب مادر به این رفتارها خاتمه می دهد. رفتار حاکی از وابستگی غالبا احساس عمیقاً دوگانه عشق و نفرت را به همراه دارد، حال آنکه احساس عشق و امنیت دوگانگی را تحلیل می برد و در محیط ایجاد اعتماد می کند. وابستگی در سه ماهة آخر سال اول بسیار شدید است و در سال دوم و سوم با شدت کمتری ادامه می یابد. پس از این دوره کودکان قادر می شوند جداییهای کوتاه مدت را تحمل کنند. رفتار وابستگی در وضعیتهایی که مایة ترس و ناشادمانی است تشدید می شود؛ مثلا در بیماری، تاریکی، و محیط ناآشنا. کودکان وابسته و دارای احساس امنیت، که نیازهاشان برطرف شده باشد، بیش از کودکان وابسته ای که احساس امنیت نمی کنند قادرند جدایی را تحمل و جهان اطراف را کشف کنند. باولبی تمایل به تک شکلی را مسلم می دانست- بیشتر کودکان به تصویر مادر واحد وابسته می شوند. (والچاک، 1366).
باولبی تعدادی واکنش های مشترک را که به دنبال گسستن یک پیوند وابستگی در اثر جدایی پدید می آیند کشف کرد. او سه مرحله را شناسایی کرد: اعتراض، یاس، و کناره‌جویی. به اعتقاد او، جدایی ممکن است تاثیرات زیان آوری در سلامت روانی، چه در کوتاه مدت و چه در درازمدت، بگذارد.
عقاید باولبی مباحثات بسیاری به دنبال داشته است. آنچه بیش از همه تردید ایجاد کرد، مسئلة تمایل به تک شکلی است، اینکه آیا «مادر» لزوماً باید مونث باشد، و اینکه پیامدهای پایدار جدایی کدام اند. گفته اند که «محرومیت از مادر» مفهومی غیردقیق است. با همة اینها تقریبا همه توافق دارند که ایجاد و استحکام پیوند با یک یا چند فرد که عشق و امنیت می بخشند برای رشد سالم ضروری است. گسیختن این پیوند مسبب رنج روحی و خشم می شود. این نیاز به پیوند داشتن یا ترجیح دادن یک فرد به دیگری تا بزرگسالی ادامه می یابد. به قول خود باولبی، «بسیاری از قوی ترین عواطف انسانی در زمان شکل گیری، ادامه، گسیختن و تجدید پیوندهای احساسی بروز می کنند.» از دست دادن افراد مهم در زمان بزرگسالی در اثر مرگ یا علل دیگر مثل طلاق، واکنشها و مراحل روشن و قابل تشخیصی به دنبال دارد: کرختی و ضربة ناشی از تاثیر اولیه؛ جستجو و دلتنگی؛ از هم پاشیدگی سازمان زندگی و یأس؛ تجدید سازمان محدود. واکنشهای بیمارگونه نسبت به از دست دادن شامل افکار اولیه، غصه خوری طولانی، عدم توانایی در دست کشیدن از فرد دست رفته و تجدید سازمان زندگی خود بدون وجود اوست. (راتر،1972)
عوامل افزاینده تأثرات منفی طلاق
درک یک بچه از طلاق به سن وهمچنین به تاریخچه استرس ونگرانیهای او بستگی دارد. وقتی وقایع استرس زا بیشتر از عوامل حمایتگرانه می شوند، حتی یک بچه مقاوم هم دارای مشکلاتی می شود، تحقیقات نشان می دهد که عوامل مشخصی می توانند کودکان را در خطر بیشتری برای ناسازگاری با شرایط موجود قرار می دهند. بعضی از این عوامل غیر قابل تغییرند وبعضی قبل از طلاق وجود دارند . بعضی از این عوامل فشار بسیار زیادی در زمان طلاق بر روی بچه ها وارد می آورند وبعضی نیز بعداز طلاق بچه ها را تحت تاثیر قرار می دهند.(همان)
جنس: پس از طلاق پسرها بیشتر از دختران در خطر هستند. کودکان تمایل دارند که بعد از طلاق برای دستیابی به حمایت عاطفی به سمت معلم خود بروندکاری که برای دختران راحت تر از پسران است. تاثیر دیگر این است که پسران معمولاً شامل موارد زیر است1- پسران رفتار شایسته اجتماعی کمتری از دختران نشان می دهند. پسران بیشتر توقع دارند ، پرخاشگرانه ، ناپخته ترند ومشکلات بین فردی بیشتری دارند.2- پسران رفتار تنبیهی وناپایدار بیشتری از والدین سرپرست خود دریافت می کنند. 3- پسران مشکلات بیشتری در مدرسه، در رفتار، پرخاشگری وتکانشی بودن دارند (فارستبرگ،1987)
سن کودک: سن کودک اغلب بر شدت شوک روانی تاثیر می گذارد.
کودکان شیرخوارو نوپا:
اگر چه اطلاعات کمی در مورد تاثیر طلاق روی بچه های شیرخوار ونوپا در دست است، والدین باید توجه کنید که کودک به چه کسی بیشتر وابسته است: کودک ممکن است رفتارهای خاصی را بر طبق وابستگی اولیه انتظار داشته باشد که برای او محیط امن وبی خطری را فراهم میکند. والدین باید حداکثر تلاش خود را بکنند که رفتارهای مشابه را ادامه می دهند تا کودک با موفقیت رشد کند. که اگر وابستگی اصلی کودک به مادر باشد ومادر از نظر فیزیکی غیر قابل دسترس شود. برای مثال او باید سرکار برود. این میتواند نتایج ناراحت کننده ای روی بچه ها داشته باشد. تحقیقات نشان می دهد که کودکان نوپا ممکن است در رفتارهایشان پسرفت داشته باشند. (برای مثال، مهارت های آموزش دستشویی رفتن را از دست بدهند، به بزرگتر بیشتر بچسبند) این کودکان ناراحت وآزرده به نظر می رسند. آنها ممکن است همچنین با مشکلات خواب وخوردن مواجه شوند.
سنین 3 تا 9 سال
در سنین 3 تا 6 که سنین قبل از مدرسه را تشکیل می دهد، بچه ها تمایل به خود محوری دارندکودکان تمایل دارند که خودشان را برای طلاق سرزنش کنند این کودکان درحالیکه خود را مسئول طلاق می دانند، احساس می کنند که قدرت این را دارند که پدر ومادر را دوباره به هم پیوند دهند(برای مثال، اگر من خوب باشم ، بابا دوباره بر می گردد) در این سن کودک راههای خروج اجتماعی کمتری از بحران دارد. بنابراین نقش والدین بیشترین اهمیت رادارد. اگر چه این کودکان طلاق را بهتراز بچه های کوچکتر درک می کنند، ولی تمایل بیشتری برای احساس نارارحتی وغم دارند. افسردگی در این کودکان شایعتر است. بچه های بزرگتر در این محدوده سنی کمتر خود محور هستند. کودک از سرزنش خودش به سرزنش یکی از والدین تغییر می کند. کودک هر چه بزرگتر شود نسبت به یک یا هرد و والد خشم بیشتری را نشان مید هد.
ائتلاف و اتحاد خانوادگی
تضاد روحی که بچه ها بعد از طلاق با آن روبه رو می شوند، اغلب نتیجة دسته بندی، و زیاده روی در کار ائتلاف و اتحادی است که اعضای خانواده با یکدیگر برقرار می‌کنند.
در خانواده ای سالم که روابط صحیحی بر آن حاکم است، پیوند عاطفی اصلی، اتحاد یا حس تعهد و وفاداری معمولاً بین پدر و مادر برقرار است. در این نوع خانواده ها، کودکان معمولاً مختار و مجاز هستند. هم به پدر و هم به مادر نزدیک شده، ارتباط برقرار کنند. در بسیاری از خانواده ها که گرفتار مسائل خانوادگی شدید هستند و ازدواجهایی که به طلاق منتهی می شود، پدر و مادر نتوانسته اند پیمانی با یکدیگر ببندند، که دیگران نتوانند خللی در آن به وجود آورند. این نوع والدین معمولاً پیوند عاطفی اصلی را با یک یا چند نفر از بچه ها برقرار می‌کنند. زوج دیگر معمولاً در این جمع بیگانه است و راهی به آن ندارد و طبیعی است از این طرد شدن و کنار زده شدن است احساس رنجش میکند. به بچه ها در این دسته بندی این طور القا میشود که در صورت نزدیک شدن به زوج بیگانه، آنها به ائتلاف اصلی خیانت کرده اند. یکی از راههای پی بردن به پیمانهای خانوادگی رسم طرح اتحاد خانوادگی است که میان اعضای خانواده برقرار میباشد. سه نقشه نسلی از همه اعضای خانواده، اجداد پدری و مادری، والدین و بچه ها رسم کنید. (به نمونه زیر توجه کنید) پرسشی که باید به آن پاسخ داده شود این است: چه کسی طرفدار چه کسی است؟ به پیوندهای نزدیک عاطفی و ارتباطهای فیمابین فکر کنید. آن دو نفری که اتحاد اصلی میان آنها برقرار است چه کسانی هستند. پدر و مادر؟ یا زوج دیگری یا اعضای همجنس مثل مادر و دختر؟
چه ائتلاف یا پیوندی میان دو دیگر اعضای خانواده وجود دارد؟ مانند اجداد با والدین ، فرزند با فرزند؟ آیا دسته بندی یا دسته بندی فرعی وسیعتری میان سه نفر یا بیش از سه نفر از اعضای خانواده وجود دارد؟ دور اعضای هر یک از دسته های فرعی را با یک دایره خط بکشید. چه کسانی بیرون از این گروههای بزرگتر قرار می گیرند. آیا فردی از اعضای خانواده هست که به هیچ یک از دسته های فرعی تعلق نداشته باشد؟ آیا همه بچه ها طرفدار یکی از والدین هستند و از دیگری جانبداری نمی کنند؟
در نمودار نمونة زیر، مادر و پدر پیوند عاطفی اصلی را تشکیل نمی دهند، در عوض مادر و دختر بزرگتر با هم پیوند بسته اند. ضمناً دختر بزرگ ، مادر و مادرمادر هم یک دسته فرعی یا ائتلاف خانوادگی تشکیل داده اند. لذا اگر دختر بزرگتر بعد از طلاق تمایل داشته باشد که با پدر ارتباط بیشتری برقرار کند، ممکن است احساس گناه کند چون پیمان دیرینه ای که با مادر داشته، با نزدیکی به پدر، شکسته میشود. چنین دختری احساس میکند باید ارتباط با پدر را فدای حس وفاداری خود نسبت به مادر نماید. احتمال اینکه این دختر پس از طلاق گرفتار مسائل و عوارض ناشی از آن شود، به مراتب بیش از خواهر و برادر کوچکتر اوست زیرا هر دو آنها در برقراری ارتباط با پدر و مادر، از او آزادتر هستند.
مقاله Olap چیست و چگونه کار میکند؟
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 573 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 50 |
مقاله Olap چیست و چگونه کار میکند؟ در 50 صفحه ورد قابل ویرایش
چکیده
MS SQL Server یکی از سیستم های مدیریت بانک های اطلاعاتی رابطه ای (Relational) است که توسط شرکت مایکروسافت ارائه شده است . SQL Server از مدل سرویس دهنده - سرویس گیرنده (Client/Server) تبعیت می نماید . در این مدل ، درخواست های (InQuery) سرویس گیرندگان برای سرویس دهنده ارسال و در سمت سرویس دهنده بررسی و آنالیز می گردند . در ادامه ، پردازش های مورد نیاز بر روی اطلاعات ذخیره شده در بانک های اطلاعاتی انجام و در نهایت ، نتایج برای سرویس گیرنده ارسال خواهد شد .MS SQL Server با استفاده از مجموعه عناصری ( Components ) که به صورت هدفمند اجراء میگردند ، قادر به تامین نیازها و درخواست ها از مخازن داده (Data Storages) می باشد . مخازن داده در SQL Server به دو روش زیر مدیریت می گردند :
OLTP ( برگرفته از OnLine Transaction Processing System )
OLAP ( برگرفته از OnLine Analytical Processing System )
در مدل OLTP ، مخازن داده به صورت جداول رابطه ای که عموما" به جهت جلوگیری از تکرار و ناهمگونی اطلاعات به صورت هنجار (Normalize) درآمده اند ، سازماندهی می شوند. این نوع از بانک های اطلاعاتی برای درج و تغییر سریع اطلاعات توسط چندین کاربر بطور همزمان مناسب می باشند . در مدل OLAP مخازن داده جهت تجزیه و تحلیل و خلاصه سازی حجم زیادی از اطلاعات سازماندهی می شوند . مخازن داده و ارتباط بین اطلاعات در این مدل توسط SQL Server مدیریت می گردد .
یکی از اهداف مهم سیستم های مدیریت بانک های اطلاعاتی ، قابلیت رشد و توسعه (Scalability) است . MS SQL Server مجموعه ای از پتانسیل ها را به منظور تامین هدف فوق ارائه نموده است که به برخی از مهمترین آنها اشاره می گردد :
قابلیت کار با بانکهای اطلاعاتی حجیم (در حد ترابایت)
قابلیت دسترسی هزاران کاربر بطور همزمان به بانک اطلاعاتی
قابلیت خود سازگاری (Self Compatibility) . با استفاده از ویژگی فوق ، منابع مورد نیاز هر کاربر (نظیر حافظه ، فضای دیسک و ...) به محض اتصال به سرور (Log in) به صورت اتوماتیک به وی تخصیص داده می شود و پس از Log off ، منابع اختصاص یافته به منظور استفاده سایر کاربران آزاد می شوند .
قابلیت اعتماد و در دسترس بودن (Reliability) . با استفاده از ویژگی فوق می توان بسیاری از فعالیت های مدیریتی را بدون توقف سرور انجام داد (نظیر BackUp) .
برخورداری از سطوح امنیتی بالا . بدین منظور اعتبار سنجی کاربران توسط SQL با اعتبار سنجی ویندوز تجمیع می گردد . در چنین مواردی ، ضرورتی به تعریف کاربر در MS SQL نخواهد بود و اعتبار سنجی وی توسط ویندوز انجام خواهد شد .
پشتیبانی از حجم بالائی از حافظه در سرور (در نسخه 2000 تا 64 گیگابایت و در نسخه 2005 متناسب با حافظه ای که سیستم عامل از آن حمایت می نماید ) .
استفاده از چندین پردازنده به صورت موازی (در نسخه 2000 تا 32 پردازنده همزمان و در نسخه 2005 محدودیتی وجود ندارد )
پشتیبانی از لایه ها و سوکت های امنیتی نظیر SSL ، خصوصا" جهت استفاده در وب .
یکی دیگر از ویژگی های مهم سیستم های مدیریت بانک های اطلاعاتی ، ایجاد تسهیلات لازم به منظور مدیریت بانک های اطلاعاتی است . SQL Server با ارائه برنامه های جانبی نظیر Enterprise Manager استفاده و مدیریت بانک های اطلاعاتی را آسان نموده است . MS SQL Server بطور اتوماتیک در Active Directory ثبت می شود (Register) ، بنابراین کاربران شبکه به راحتی می توانند آن را در Active Directory جستجو و در صورت نیاز به آن متصل شوند . همچنین ، MS SQL Server توسط IIS پشتیبانی می گردد و مرورگرها با استفاده از پروتکل HTTP قابلیت استفاده از آن را خواهند داشت .
از جمله نکات مهم در خصوص MS SQL Server ، اجرای آن به صورت یک سرویس است . بنابراین ، در صورتی که کاربری به ماشینی که MS SQL Server بر روی آن اجراء شده است ، Log on نکرده باشد ، همچنان سیستم در دسترس کاربران خواهد بود . علاوه بر این ، می توان از سیستم مانیتورینگ ویندوز به منظور مانیتورینگ SQL Server استفاده نمود . یکی از مهمترین و شاخص ترین ویژگی های MS SQL Server که از نسخه 2000 در آن ایجاد شده است ، امکان نصب چندین نسخه SQL بر روی یک ماشین می باشد (Multi Instance) ، بطوریکه هر یک از نسخه ها فایل های باینری مخصوص به خود را داشته و بطور جداگانه مدیریت و راهبری می گردند ، ولی تمام نسخه ها بطور همزمان اجرا می شوند (دقیقا" مشابه این است که چندین نسخه بر روی چندین کامپیوتر نصب شده باشد ) .
با توجه به این که نسخه (Instance) قراردادی فاقد نام است و سایر نسخه ها می بایست دارای نام باشند به آنها نسخه های دارای نام (Named Instance) می گویند . نسخه های دارای نام را می توان هر زمان نصب نمود (قبل و یا بعد از نسخه قراردادی) . ابزارهای همراه SQL نظیر SQL Enterprise Manager یک مرتبه نصب خواهند شد و در تمامی نسخه های SQL به صورت مشترک استفاده خواهند شد .
تاکنون نسخه های متعددی از MS SQL Server ارائه شده است . استفاده از نسخه های 2000 و 2005 بیش از سایر نسخه ها ، متداول است . هر یک از نسخه های MS SQL Server ، در مدل های مختلف ( با توجه به نوع استفاده و اندازه سازمان متقاضی ) ، ارائه شده اند که در یک مقاله جداگانه به بررسی ویژگی هر یک از آنها خواهیم پرداخت .
فهرست مطالب
1- مقدمه................................................................................................................................................. 1
2- تاریخچهSql Server............................................................................................... 1
2-1- Sql Server چیست ؟...................................................................................................... 2
2-2- اهداف Sql Server.......................................................................................................... 3
3-آشنایی با Analysis Services و نحوه نصب آن.............................................................................. 4
4- نصب پایگاه داده و منبع آن.................................................................................................................. 6
5- نحوه ایجاد Cube............................................................................................................................ 10
6- پیمانه چیست؟ 11
6-1- نحوه اصافه کردن بعد به مکعب............................................................................................ 14
6-2- طراحی منبع و پردازش مکعب ......................................................................... 16
6-3- ایجاد مکعب پدر و فرزند.................................................................................................... 18
6-4- ویرایش اطلاعات مکعب ................................................................................ 20
7- سرجمع (Aggregation) چیست؟............................................................................... 23
7-1- درک مفاهیم انبار کردن داده ها ......................................................................... 24
7-2- درک مفاهیم انبار داده خاص (Data Marts)...................................................... 25
7-3- ایجاد انبار داده ها ........................................................................................ 26
8- سرویسهای Meta data........................................................................................... 27
9- عضو محاسبه شده Calculated Member .................................................................. 28
9-1- ایجاد عضو محاسبه شده.................................................................................. 28
9-2- چگونگی مشاهده اطلاعات عضو محاسبه شده.......................................................... 33
9-2-1- Roles در مکعب چیست ؟................................................................. 34
9-2-2- نحوه ایجاد Role در مکعب................................................................ 35
9-2-3- نحوه ایجاد Role در بانک اطلاعات ....................................................... 37
9-2-4 - خواص اعضا (member property)................................................... 38
10- نحوه ایجاد Member Property............................................................................. 38
11- ایجاد ابعاد مجازی ................................................................................................. 39
12- استخراج داده چیست ؟ ( Olap Data Mining)...................................................... 41
13- نحوه ایجاد Data Mining Model........................................................................... 42
14- فهرست منابع 47
مقدمه :
امروزه پس از جمع آوری و بدست اوردن اطلاعات ، تجزیه و تحلیل داده ها ، یکی از مهمترین کارهای بانک های اطلاعاتی می باشد . بر همین اساس اکنون یکی از مهمترین معیار تشخیص بانک اطلاعاتی برتر ، امکانات تجزیه و تحلیل داده ها در آن بانک می باشد .
از جمله فناوریهای جدید در جهت تحلیل داده ، سیستم Olap می باشد . Olap که در چند سال اخیر مطرح گشته است و هر ساله راه تکامل خود را طی می نماید یک قابلیت وصف ناپذیر در جهت بدست آوردن اطلاعات کامل تر و دقیق تر از داده های موجود در پایگاه داده ها می باشد .
درسالهای گذشته و قبل از مطرح شدن عملیات Olap ، نگهداری اطلاعات گذشته یا انبارکردن داده ها مطرح نبود اما اکنون جهت تحلیل داده ها برای انجام عملیات Olap نیازمند انبار کردن داده ها
می باشیم .
جهت بررسی به عملکرد Olap میتوان به نرم افزار های پایگاه داده قدرتمند مانند Sql Server یا Oracle مراجعه نمود و با نحوه عملیات Olaping آشنا شد .
بر همین اساس از آنجا که کار با Sql Server راحت تر و در عموم بیشتر کاربرد دارد و همچنین آشنایی با آن نزد برنامه نویسان پایگاه داده بیشتر است ، بحث Olaping در این مقاله در Sql server 2000 مطرح می گردد .
تاریخچه SQL SERVER :
IBM در دهه ?? زبانی با نام SEQUEL را خاص پرس و جو (QUERY) از پایگاههای داده ابداع کرد این واژه معادل زبان پرس و جوی ساخت یافته می باشد .
به مرور بخشهای جدیدی به این زبان اضافه شد تا جاییکه دیگر نه تنها برای پرس و جو بلکه برای ساخت و مدیریت پایگاههای داده و موتور ایمنی پایگاه داده نیز بکار می رفت . IBM این زبان را به عموم عرضه کرد و پس از آن SQL نامیده شد .
موتور پایگاه داده امروزی ویرایش متعددی از SQL را بکار می برند . ویرایش مورد استفاده SQL SERVER نیز (T-SQL) TRANSACT –SQL نام دارد .
مایکروسافت در ابتدا SQL SERVER را با همکاری SYBASE برای اجرا در محیط OS/2 طراحی کرد ، هنگامیکه مایکروسافت و IBM از هم جدا شدند ، مایکروسافت کار را با سیستم عامل جدید و شبکه خود تحت عنوان سرویس دهنده پیشرفته ویندوز NT ادامه داد . در این مقطع مایکروسافت تصمیم گرفت SQL SERVER را شخصا برای محصول جدید خود NT توسعه دهد. نام این محصول جدید SQL SERVER 4.2 بود که بعدها به 4.21 ارتقا یافت .
پس از جدا شدن مایکروسافت و SYBASE ، شرکت اخیر موتور پایگاه داده خود را برای اجرا بر روی ویندوز NT توسعه داد . این محصول (SYBASE ADAPTIVE SERVER ENTERPRISE ) نامیده میشود .و مایکروسافت ویرایش 6 وسپس 5/6 را عرضه کرد . ویرایش 7 این محصول با قابلیت اجرا در محیط های NT و ویندوز های 95 و 98 معرفی شد . در این ویرایش تفکیک عمده ای نسبت به کد SYSBASE ایجاد شده است .
ویرایش های قبلی از این نظر بسیار وابسته به SYBASE بودند . اما در ویرایش ? تیم مایکروسافت بتدریج کد مزبور را دوباره نویسی کرد و آن را تغییر داد . این شرکت ضمن ساختار دهی مجدد هسته مرکزی موتور پایگاه داده ، یک بهینه ساز پرس و جوی پیشرفته و پیچیده و یک موتور ذخیره سازی پایگاه داده پیشرفته را نیز معرفی کرد .
Sql Server 2000از این کد جدید بهره می گیرد و دارای ویژگیهای قابل ملاحظه ای می باشد . همچنین قابلیت اطمینان ، در دسترس بودن محصول و توسعه پذیری آن افزایش یافته و در کل کار را برای راهبران پایگاه داده ساده تر کرده است .
SQL SERVER چیست ؟
SQL SERVER یک سیستم پایگاه داده رابطه ای است به صورتی که CLIENT ها درخواست خود (QUERY) را به SQL SERVER فرستاده و SQL SERVER نتایج را به CLIENT باز می گرداند .
SQL SERVER مجموعه ای از مؤلفه ها (COMPONENTS) می باشد که با همدیگر کار
می کنند و برای نیازهای داده های ذخیره شده می باشد که شامل قسمتهای زیر است .
? OLTP (ONLINE TRANSACTION PROCCESSING )
? OLAP ( ONLINE ANALITICAL PROCCESSING)
که وظایف هر کدام بصورت زیر است :
1- در پایگاه داده OLTP :
سازماندهی در جدول روابط
نرمال سازی و حذف دوگانگی داده ها
اطلاعات فقط یکبار ذخیره می شوند .
افزایش دقت دراضافه کردن یا تغییر سریع داده ها توسط تعداد زیادی کاربر همزمان
2- در پایگاه داده OLAP :
سازماندهی در اجازه تجزیه و تحلیل و خلاصه سازی مقدار زیادی از داده ها با سرعت بالا
سازماندهی در مدیریت SQL SERVER
سازماندهی داده های ذخیره شده
سازماندهی در روابط بین داده در پایگاه داده ها
قابلیت بازیابی
اهداف SQL SERVER :
استفاده آسان
مقدماتی از مراحل سودمند سرویس Olap
موتور بانک داده روابط کاملا صعود پذیر
سرویس دهی گروهی بانک اطلاعاتی به کاربران
دسترسی هزاران کاربر بصورت همزمان
قابلیت مدیریت ترافیک در صفحات وب جهانی
قابلیت تنظیم خودکار موتور بانک اطلاعاتی
بدست آوردن منابع بصورت پویا در زمان اتصال کاربران
آزاد سازی منابع در زمان قطع ارتباط کاربران
پیشرفت در زمینه امنیتی
پیشرفت در ارائه سرویسهای تحلیل داده
آشنایی با Analysis Services و نحوه نصب آن :
در Sql Server 200 امکاناتی با عنوان Analysis Services قرار داده شده است که قابلیت تجزیه و تحلیل اطلاعات را دارا می باشد همچنین این سرویس قادر است اطلاعات آماری نیز از بانک اطلاعاتی تهیه کرده و ارائه کند.
نحوه نصب کردن Analysis Service شامل مراحل زیر است :
در صفحه نصب Sql Server 2000 گزینه Sql Server 2000 Components را انتخاب کرده و سپس گزینه Install Analysis Services را انتخاب میکنیم .
پس از نصب از مسیر زیر برنامه Analysis Manager را انتخاب میکنیم
Start> Programs>Microsoft Sql Server >Analysis Manager
برای استفاده از قابلیت Olap در Sql Server 2000 نیازمند به انجام مقدماتی می باشیم که در زیر به ترتیب آورده شده اند :
اولین قدم نصب منبع سیستم بانک اطلاعاتی می باشد. این قابلیت باعث می شود که اشیا بتواند به بانک اطلاعاتی دسترسی داشته باشند .
برای این منظور نیازمند اتصال به بانک اطلاعاتی هستیم که آنرا نصب Dns (Data Source Name) گویند.
برای این منظور از منوی Start گزینه Seeting و سپس Control Panel را انتخاب کرده و سپس بر روی Data Source (Odbc) دو بار کلیک می کنیم .
اگر از ویندوز 2000 و یا Xp استفاده شود از مسیر زیر استفاده می کنیم :
Start > Setting > Control Panel > Administrative Tools >
Data source (odbc)
سپس از برگه System Dns گزینه Add را کلیک کرده و گزینه Microsoft Access Driver (*.Mdb) را انتخاب نموده Finish را کلیک میکنیم .
در صفحه نام منبع داده (Data Source Name) نام بانک اطلاعاتی را انتخاب می کنیم .
بعنوان مثال می توان از مسیر زیر از بانک اطلاعاتی نمونه موجود در Sql Server 2000 استفاده کنیم :
C:\Program Files\Microsoft Analysis Service\Sample\foodmart2000.mdb
صفحه ای مانند شکل زیر نمایش داده می شود :
درک مفاهیم انبار کردن داده ها :
انبار کردن داده ها هنر کنار هم قرار دادن داده ها به روشی است که امکان تجزیه و تحلیل و استخراج داده های عملیاتی (Operation Data) را فراهم آورد . داده های عملیاتی به داده هایی گفته می شود که سیستم های تولیدی برای عملیات و راهبری فعالیت های کاری به آن نیاز دارند .
در زمانهای نه چندان دور داده های جمع آوری شده درسیستم های عملیاتی برای نیازهای روز مره بکار رفته و بر اساس محدودیت های کاری یا قانونی بایگانی وسپس دور انداخته می شدند .
پس از آن شرکت های هوشمند این سوال را مطرح کردند که چرا باید این داده ها را دور انداخت ؟
دپارتمان های فروش و بازاریابی برای پیش بینی وضعیت کاری آینده و تصمیم گیری صحیح نیاز به اطلاعاتی داشتند که به اندازه کافی در دسترس ایشان قرار نداشت . اما در نهایت سیستم هایی تولید شدند که حجم قابل توجهی از اطلاعات را ذخیره و برای اهداف متفاوتی بکار بستند .
برای روشن شدن مطلب به یک مثال توجه شود :
فرض می کنیم در یک شرکت تولیدی گزارش های عملیات کاری شرکت در دسترس است اما خوانایی کافی ندارد . به عبارت دیگر مجبوریم برای جمع آوری گزارش های داده ای منتظر بمانیم ،
سپس از آنها نسخه های چاپی تهیه کنیم و با مطالعه دقیق اطلاعات مورد نظر خود را بیابیم .
بدیهی است این روش برای مدل سازی شرایط کاری و تصمیم گیری های سریع مناسب نیست .
حالا فرض کنیم یک انبار داده ای ایجاد کنیم با این کار می توانیم داده ها را از سیستم های تولیدی مختلف دریافت کرده و تاریخچه وسوابق انها را نگهداری کنیم . برای مثال یک انبار داده می تواند شامل اطلاعات کلی فروش ، اطلاعات هر محصول در هر فروشگاه و در کل دنیا باشد .
این داده ها را می توان در قالب طبقه بندی های مختلف نسبت به زمان جمع بندی کرد .
با این انبار داده ای می توانیم به سوالاتی نظیر مقایسه بین فروش یک محصول در دو منطقه متفاوت ، نوع فروش در دو فروشگاه متفاوت ، توانایی ارتباط دادن فروش با سایر عوامل ، مقایسه فروش هفتگی یک محصول در یک طبقه با همان محصول در هفته گذشته و . . . به شکل Online انجام دهیم .
انبار های داده معمولا مبتنی بر زمان هستند و شامل اجزای متعددی می باشند : جداول Fact ، ابعاد (Dimension) و سطوح جمع بندی . در این انباره ها انواع داده مربوط به سیستم های مختلف با فرمت های متفاوت نگهداری می شود و از آنها اطلاعات مفیدی استخراج می شود .
این انبار ها می توانند بسیار بزرگ باشند و البته روز به روز نیز بزرگتر می شوند زیرا انبار کردن داده ها کاری است که هیچگاه خاتمه نمی یابد و داده های جدید پیوسته توسط سازمانها و فعالیتهایشان تولید می شود . با استاندارد های امروزی یک انبار داده ای با ظرفیت 40 گیگا بایت نسبتا کوچک است .برخی از تولید کنندگان ادعا می کنند انبار هایی با ظرفیت چند ترابایت در اختیار دارند . این داده ها در صورت وجود از ارزش بالایی برخوردار هستند و می توانند از نقطه نظر رقابتی مزیت عمده ای محسوب شوند .
درک مفاهیم انبار داده خاص (Data Marts):
انبارهای داده ای خاص بطور روز افزونی محبوبیت می یابند . یک انبار داده ای خاص در حقیقت یک انبار داده ای کوچک است . تصور کنید می خواهید بهترین انبار داده ای را برای شرکت خود بسازید . چند کاربر بطور همزمان از آن استفاده خواهند کرد ؟ چه مقدار داده در آن نگهداری خواهد شد ؟
ممکن است این اطلاعات صرفا برای تعدادی مشتری خاص نگهداری شود . حال برای رفع این مشکل چه باید کرد ؟ پاسخ سوال ایجاد یک انبار داده خاص است . در این انبار بخشی از اطلاعات انبار داده بومی سازی شده ، برای مجموعه خاصی از مشتریان ذخیره می شود . برای نمونه مثال لوازم آرایشی را در نظر می گیریم .
نماینده فروش یک بخش علاقه مند به داده های یک مشتری خاص است .شما باید بتوانید برشی (Slice) از این اطلاعات را آماده ودر اختیار وی قرار دهید . با در اختیار داشتن ابزار Sql Server 2000 می توان براحتی انبار های داده خاص را ایجاد و نگهداری کرد .
ایجاد انبار داده ها :
برای ساخت یک انبار داده چند مرحله را باید دنبال کنیم . هر یک از این مراحل با استفاده از یکی از ابزار های Sql Server 2000 انجام می شود . نخستین مرحله طراحی انبار داده و مشخص کردن محل دریافت داده ها است . این مرحله یک کار تیمی است و زمان نسبتا زیادی را طلب می کند .
مرحله اول : ایجاد محل نگهداری داده ها
پس از آنکه محل دریافت داده ها مشخص شد نیازمند محل نگهداری موقت داده ها می باشیم . این محل ممکن است یک کپی مجزا از Sql Server و یا یک پایگاه داده مجزا می باشد . بسیار محتمل است که داده ها برای بارگذاری در انبار داده ها مهیا نباشد . بنابراین نگهداری موقت آنها تا زمان مناسب برای تبدیل به فرمتهای صحیح و فیلتر سازی اطلاعات مورد نیاز ایده بسیار خوبی است .
مرحله دوم : دریافت داده ها از مخزن ( Legace ) با یک سیستم Oltp
( با پردازش تراکنش ) :
قدم دوم همکاری با تعدادی دیگر از راهبران و توسعه دهندگان سیستم در شرکت است . بنابر این باید برای هر بخش از داده ها که مایل هستیم در انبار داده ای نگهداری کنیم مجوز های لازم را دریافت نماییم . همچنین باید یک برنامه منظم برای تغذیه داده های سایر سیستم ها به انبار داده ای خودمان ترتیب دهیم . تکثیر Sql Server و پرس و جوهای توزیع شده ناهمگن می توانند برای اتصال به این سیستم ها و دریافت داده ها مفید واقع شود .
مرحله سوم : تبدیل داده ها در صورت لزوم
بسیار محتمل است داده های مورد نظر، فرمت دقیق مورد نیاز ما را دارا نباشند و برای تغییر فرمت ، نیاز به ترکیب و یا تجزیه برخی از ستونهای داده ای داشته باشیم .
یک نمونه کلاسیک ستون ، نام است . اگر پایگاه داده را نرمال سازی کنیم ممکن است نام ، نام خانوادگی، عنوان و . . . را داشته باشیم . اما اگر فرض شود انبار داده ای صرفا نیاز به یک فیلد نام مشخص دارد در این حالت می توان با ترکیب انواع فیلدهای نام ، داده مورد نظر را بدست آورد .
سرویسهای تبدیل داده (DTS) معمولا در این مرحله بکار می روند. Dts برای اتصال به منبع داده ای، OLEDB را بکار می برد . بنابر این این مرحله و مرحله دوم اغلب می توانند ترکیب شوند .
مرحله چهارم : بارگذاری داده های تبدیل شده در انبار داده
پس از تبدیل داده ها به فرمت مناسب ، آنها را در انبار داده ای بارگذاری می نماییم . در این مرحله نیز می توانیم DTS ، برنامه های BCP و یا درج انبوه (Block Insert) را بکار بریم .
مرحله پنجم : ساخت و بروز رسانی مکعب های Olap
در سرویسهای تجزیه و تحلیل پس از ایجاد جداول Fact پایه می توانیم جمع بندی و آماده سازی پاسخ سوالات رایج زمینه کاری خودمان را انجام دهیم . این کار احتمالا توسط مکعب های Olap و سرویسهای تجزیه و تحلیل مایکروسافت انجام می گیرد . با این کار سرعت دریافت پاسخ سوالات افزایش می یابد ، حتی اگر پرس و جو ها بر روی حجم وسیعی از اطلاعات و تلفیق یک یا چند جداول Fact و جداول ابعاد انجام شود .
سرویسهای Meta data :
سرویسهای متا دیتا یک سیستم شی گرا ( Object Oriented ) برای ذخیره متا دیتا یا اطلاعات
داده ها می باشد .
این کار از طریق موتور متا دیتا ، ابزار مشاهده آن و کیت توسعه نرم افزار SDk
(Software Development Kit) برای نوشتن برنامه های بکارگیری این سرویس ها انجام می شود متا دیتا بطور قابل توجهی ارزش انبار داده ای را افزایش می دهد و می تواند پاسخ سوالاتی نظیر آنچه در زیر آمده است را ارائه کند :
تولید واقعی این سطر از داده در چه زمانی بوده است ؟
چه کسی و در چه زمانی آخرین تغییر بر روی یک داده خاص را انجام داده است ؟
آیا داده مورد نظر در سیستم اصلی با DTS تبدیل شده است ؟
البته اینها سوالاتی هستند که میتوانیم با ویژگیهای پیش ساخته Sql Server مطرح کنیم .
با بکار گیری SDK قادر خواهیم بود تا برنامه هایی را برای ذخیره و بکار گیری متا دیتا ایجاد نماییم .
سرویس های متا دیتا اطلاعات را در یک مدل شی گرا خلاصه می کند . مدل های پایه مبتنی بر مدل استاندارد صنعتی تحت عنوان Open Information Model تعریف شده و توسط گروه
Meta Data Coalition می باشند . این گروه مجموعه ای از تولید کنندگان نرم افزار هستند که مایکروسافت نیز عضو آن است و با هدف ایجاد استاندارد و ساختار زیر بنایی برای پشتیبانی متا دیتا گرد هم آمده اند .
عضو محاسبه شده Calculated Member :
عضو محاسبه شده یعنی انتخاب سفارشی اعضای ابعاد و پیمانه که توسط ترکیب داده های مکعب و یا اعمال ریاضی و توابع آن امکانپذیر است .عضو محاسبه شده باعث می شود که ارزش تحلیل بالاتر رفته و شرایط بهتری برای این کار ایجاد گردد .
مثلا می توان متوسط فروش محصولات در هر نمایندگی یک شرکت را بدست آورد و تعیین نمود کدامیک از نمایندگیهای عضو ، فروش بهتری داشته اند .
مقاله اثر سولفیدهای آروماتیک بر روی سرعت و گزینش پذیری واکنشهای تبدیلی هیدروکربنها
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 25 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 22 |
مقاله اثر سولفیدهای آروماتیک بر روی سرعت و گزینش پذیری واکنشهای تبدیلی هیدروکربنها در 22 صفحه ورد قابل ویرایش
Steam Cracking of Hydrocarbons. 6 effect of Dikenyye Sulyt and Dibuyyle Dinalide On Reactim Kinetice and Coring
در این مقاله به اثر سولفیدهای آروماتیک بر روی سرعت و گزینش‌پذیری واکنشهای تبدیلی هیدروکربنها. همینطور تشکیل گرمایی که در لوله‌های فولاد ضدزنگ در راکتورها پرداخته شده است که سرعت از بین رفتن هپتان (در 100kp, 7000c و نسبت ) تا حدود 16-26% افزایش می‌یابد و اگر 1/0 تا 1% جرمی دی‌بنزیل سولفید به چپتان افزوده شود گزینش‌پذیری کاهش می‌یابد. و افزودن 1% چربی دی‌سولفید دی‌بنزیل موجب افزایش تجزیه شیمیایی هپتان تا حدود 8% میشود. افزایش این ترکیبات (5/0%- 1/0 جرمی) در خوراک ورودی پدیده ککینگ را تا 70% در کوره‌های پیرولیز در دمای 8200c بدون حضور بخار کاهش می‌دهد و کاهش کک گرفتگی در عوض موجب افزایش مقدار موجودی آروماتیک‌ها در محصولات مایع پیرولیز می‌گردد. این نتایج با استفاده از گاز کروماتوگرانی با لوله موئین و اسپکترومتری جرمی بدست آمده است.
مقدمه:
تولید الفین‌های سبک حاصل از پیرولیز هیدروکربنها به روشهای متعددی صورت می‌پذیرد. افزودنیهای خاصی موجب کاهش دمای مورد نیاز برای پیرولیز شده و میزان تبدیل رادیکالی را افزایش می‌دهد و موجب افزایش انعطاف‌پذیری در فرآیند پیرولیز شده و گزینش‌پذیری را بالا می‌برد. اخیراً‌تحقیقات گسترده‌ای در جهت ساخت این ترکیبات (همگن و غیرهمگن) آغاز شده است. ترکیباتی که بر روی فرآیند پیرولیز در مراحل مختلف مؤثر باشند مثل (شروع کننده‌ها، کاتالیتها و فعال کننده و …) و موادی که از پیرولیز محصولات غیردلخواه جلوگیری نماید مانند (بازدارنده‌ها و متوقف‌کننده‌ها). کاربرد این مواد محدود به تأثیرگذاری- در دسترس بودن و قیمت آنها میباشد. ترکیباتی که بتوانند روی فرآیندهای رادیکالی مربوط به تجزیه گرمایی مواد آلی و معدنی، نیتروژن، اکسیژن، سولفورو فسفر مؤثر باشند.
ترکیبات گوگردی نه تنها روی واکنشهای اولیه اثر می‌گذارند بلکه بر روی واکنشهای ثانویه که موجب پدید آمدن مشکلات قابل ملاحظه‌ای هستند نیز مؤثرند. از مثالهای آن میتوان به اثر هیدروژن سولفید بر سینتیک و گزینش‌پذیری و تبدیل هیدروکربنها اشاره کرد. تحقیق بر روی سایر ترکیبات گوگردی که بتوانند در پیرولیز هیدروکربنها به اولفین‌ها مؤثر باشند ادامه دارد. آروماتیک سولفیدها روی سولفیدها که به رادیکالهای پایدار تجزیه می‌شوند نیز مورد توجه هستند این ترکیبات شامل دی‌بنزیل سولفید و دی‌بنزیل دی سولفید هستند. تأثیر این مواد بر روی سرعت تبدیل و تشکیل کک در پیرولیز هیدروکربونها مورد مطالعه است. تمام این آزمایشات در 2 جریان در راکتورهای لوله‌ای فولاد ضد زنگ که دارای سطح داخلی بزرگی هستند انجام می‌پذیرد. نقش دی‌بنزیل دی‌سولفید و دی‌بنزیل سولفید روی گزینش‌پذیری و تبدیل هپتان در مقاله قبلی توضیح داده شده است. راکتور این واکنش از نوع Tubein-Tabe با نسبت سطح به حجم حدود 6.65cm میباشد. ترکیب درصدهای جرمی در این راکتور به قرار زیر است. کروم 16.8% نیکل 10.7%، 101%Mn و کربن %0.08 و هپتان با شدت وارد میشود. دمای عملیاتی 7000c میباشد با توجه به سهم و اثر مهم سطح داخلی، بخار با بعضی از ترکیبات واکنش مخصوصاً آنهایی که وزن مولکولی زیادی دارند و آنهایی که پتانسیل بالایی در تشکیل کک دارند واکنش می‌دهد. نسبت جرم آب به هپتان است. مقدار آب 57/2 تا 85/5 است. این راکتورها u شکل بوده و آن 6.66-1cm است و ترکیب درصد اجزاء مطابق مقابل میباشد. C 0.18%, Mn 0.7%, Ni 904%, Cr 17.5%. اثر دی‌بنزیل دی‌سولفید و دی بنزیل سولفید به تشکیل کک در پیرولیز
Reformer Raffinate گرفته شده از قسمت کاتالیست ریفرمینگ نفتا بعد از استخراج آروماتیک، مورد بررسی قرار گرفته است. این پس ماند (با رنج تقطیر (27-1560c) دارای ترکیب درصد زیر است.
آلکان غیرشاخه‌ای 8/18%، آلکان شاخه‌دار 4/60% آلکان حلقه‌ای 3/10% و آروماتیک 6% و باقی مانده محصولات در حدود 5/4% است. شدت جریان حدود molhr-10.3 است. پیرولیز بدون حضور بخار و در 820 درجه سانتی‌گراد و فشار KP 100 انجام میشود. مقدار کک تشکیل شده از روی وزن کردن راکتور قبل و بعد از آزمایش مشخص میشود. تجدید دوباره راکتور قبل از هر آزمایش مهم میباشد. سوزاندن کک قبل از هر آزمایش با هوا و ترکیب درصد اکسیدهای فلزی و با حل در اسید (H2CO43% + HCl 3%) انجام میشود. وقتی که راکتور تجدید شد مطابق انحراف استاندارد آن از 5% به 12% تغییر میکند.
حجم معادل راکتور (VR) از پروفایل دمایی غیر ایزوترمال راکتور طبق Watson, Hougen مشخص شده است. و زمان اقامت در آن همانطور که توضیح داده شد تعیین می‌گردد. ترکیب درصد مخلوط محصولات مایع و گازی در برج‌های پر شده با عمل گاز کروماتوگرافی تعیین شده است. محصولات مایع قبلاً با مقدار زیاد حل گاز کروماتوگرافی محاسبه شده بودند لوله موئین که با فاز ساکن SE - 30 پوشانده شده است با فاز متحرک گاز هلیم کار میکند و جداسازی‌ها در تحت دمای برنامه‌ریزی شده صورت می‌گیرد. برای یافتن ترکیبات گوگردی لوله موئین در گاز کروماتوگراف قرار می‌گیرد که با مشعل‌های موازی یونیزاسیونی و آشکار کننده‌های فتومتریک (FPD) تجهیز شده‌اند. ستون به صورت مستقیم در منبع یونها قرار می‌گیرد و آنالیزهای کمی انجام می شود.
نتایج:
1) سرعت تجزیه‌ای حرارتی:
تجزیه هپتان در دمای 700 درجه سانتی‌گراد و با زمان اقامت 0.02- 0.12 S در حضور 0.1-0.05 تا 1% از دی‌بنزیل سولفید و 1% دی‌بنزیل دی‌سولفید انجام گرفت. وابستگی تبدیل هپتان به زمان اقامت برای 3 ترکیب درصد مختلف دی‌بنزیل سولفید و دی‌بنزیل دی‌سولفید در شکل 1 نشان داده شده است. نتایج در 2 پروفایل دمایی بدست آمده است. برای پروفایل دمایی اول حجم معادل حدود cm 7-5 است. پروفایل دمایی دوم باریک‌تر بوده و حجم معادل آن cm 4-5 است. میانگین مقادیر حجم معادل جدول 1 آمده است.
برای مشخص شدن مرتبه واکنش تجزیه هپتان از روش Kershenba Martin استفاده شده است. برای تبدیل هپتان مقدار مرتبه واکنش در حضور دی‌بنزیل سولفید و دی‌بنزیل دی‌سولفید در حدود یک است. شکل 2 بدست آوردن مرتبه واکنش تجزیه هپتان را در حضور 1% دی‌بنزیل سولفید در پروفایل دمای ثابت و فشار ثابت نشان می‌دهد. معادله روبرو برقرار است.
حاصل محاسبات مقدار 07/1 میباشد. قسمت سمت راست معادله تابعی از زمان اقامت برای معادل شدن دی‌بنزیل سولفید و دی‌بنزیل دی سولفید است که در شکل 3 نشان داده شده است. مقدار ریت ثابت تبدیل هپتان بدون سولفور تحت آزمایش مشابهی صورت گرفته است. با توجه به محاسبات عددی مقدار ماکزیمم ریت ثابت انحراف حدود 6/9% در می‌آید. درصد تبدیل اثر خاصی روی ریت ثابت ندارد. میتوان نتیجه گرفت که دی‌بنزیل سولفید ودی‌بنزیل دی‌سولفید موجب شتاب گرفتن واکنش تجزیه حرارتی هپتان می‌شوند در این حالت دی‌بنزیل سولفید 16 تا 26% و دی‌بنزیل دی‌سولفید حدود 8% این کار را میکند در شرایط مقایسه‌یا میزان تجزیه هپتان در حضور 5/0 -1/0% تیوفن در حدود 14% افزایش می‌یابد و در حضور 02/0% گوگرد تا حدود 28% افزایش پیدا میکند.
2) گزینش‌پذیری تجزیه حرارتی:
در تجزیه هپتان در حضور دی‌بنزیل سولفید و دی‌بنزیل دی‌سولفید 35%-10 محصولات در فاز گازی تشکیل می‌شوند بسته به درصد تبدیل شکل 4 در 18 درجه سانتی‌گراد محصولات گازی شامل هیدروژن، مونواکسیدکربن و محصولات حاصل از تجزیه و هیدروکربنهای C4 و مقدار کمی heptane, 1 heptane, 1 hexene, 1 pentane هستند.
تفاوت در محصولات گازی برای مقادیر مختلف گوگرد در 2 پروفایل دمایی قابل صرف‌نظر است. محصول با انحراف استاندارد کمتر از 2/4% بدست آمده است. جرم مولکولی میانگین محصولات گازی 1/28-5/24 است.
چه ترکیب کمی و چه کیفی با لک محصولات گازی و مایع در جدول 1 و 3 آورده شده است. حضور دی‌بنزیل سولفید و دی‌بنزیل دی‌سولفید هیچ تأثیری بر کیفیت اجزا ندارد. در میان محصولات واکنش اتان موقعیت مناسبتری دارد. محصولات اصلی 1hexene,1pentene هیدروژن و مونوکسیدکربن هستند. اثر زمان اقامت به گزینش‌پذیری تبدیل هپتان در حضور دی‌بنزیل سولفید و دی‌بنزیل دی سولفید در شکل‌های 5 تا 7 نشان داده شدهاست. در شکل‌های 8 و 9 تأثیر دی‌بنزیل سولفید و دی‌بنزیل دی‌سولفید به تریتب در شرایط پروفایل دمایی I را نشان می‌دهد. با افزایش زمان اقامت تشکیل، اتن، پروپن، متان افزایش می‌یابد در صورتی که شتکیل ابوتن، 1 پنتن، 1 هگزن کاهش می‌یابد. با وجود هیدروژن ومونواکسیدکربن تأثیر زمان اقامت دارای ابهام است. زیرا به واکنشهای ثانویه ربط پیدا میکند. در حضور 1% دی‌بنزیل سولفید گزینش‌پذیری تبدیل اتان تحت شرایط پروفایل دمایی II بهتر انجام میشود. شکل 7 و 8 با استفاده از یک پروفایل دمایی (TPI) و 1% سولفور تجزیه هپتان به اتان با گزینش‌پذیری بیشتری انجام میشود. تأثیر حضور دی‌بنزیل سولفید در تبدیل میانگین 17-16% در تشکیل اتان در شکل 10 نشان داده شده است. با افزایش مقدار دی بنزیل سولفید گزینش‌پذیری تبدیل هپتان به اتان کاهش می‌یابد.
مواد و روشها:
تجزیه حرارتی هپتان و Reformer Raffinate در 2 حالت وجود و بدون حضور تیوفن مورد بررسی قرار می‌گیرد . راکتور لوله‌ای فولاد ضدزنگ با سطح داخلی خیلی زیاد مورد استفاده قرار دارد. تجهیزات آزمایشگاه که در آنها سرعت و تبدیل مورد بررسی قرار می‌گیرد قبلاً توضیح داده شده است. نوع راکتور Tube-in-Tube با نسبت 65/6 cm-1 است. ترکیب درصد مواد به قرار زیر میباشد Cr 8/16% نیکل 7/10%، Mn 101%، c 08/0% و شدت مولی هپتان ورودی 13/0- 15/0 مول بر ساعت است. دمای عملیاتی 7000c در حضور بخار میباشد. با توجه به اثر مؤثر سطح داخلی بخار با بعضی از ترکیبات واکنش مخصوصاً آنهایی که وزن مولکول بالا دارند واکنش داده و موجب تولید مونواکسیدکربن و هیدروژن میشود.
بخار همچنین موجب احیای تجهیزات اندازه‌گیری شده و ما را قادر می‌سازد تا به صورت پیوسته از دستگاههای مورد نیاز بدون احتیاج به سوزاندن کربن استفاده نمائیم.
نحوه تشکیل کک در راکتورهای u شکل با قبلاً توضیح داده شد. ترکیب درصد مواد در این راکتور به قرار زیر است. 0.18% C, 0.7%Mn, 904% Ni, 12.5% Cr.
اثر تیوفن به تشکیل کک در پیرولیز Reformer Raffinate گرفته شده از واحد کاتالیتیک‌دیفرمرنفتا بعد از استخراج آروماتیک‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. ترکیب درصد این پس‌ماند چنین است. آلکانهای بدون شاخه %18.8 آلکانهای شاخه‌دار 4/60% سیکلوآلکانها 3/10% آروماتیک‌ها 8/18% و باقی مانده محصولات 5/4% و جریان مولی در کل آزمایش 3/0 mol/h است.
پیرولیز بدون حضور بخار و در دمای 820 درجه سانتی‌گراد و فشار KPAS100 انجام می‌شد مقدار کک تشکیل شده به وسیله وزن کردن راکتور قبل و بعد از واکنش اندازه گرفته میشود. برای بدست آوردن نتایج صحیح آماده‌سازی راکتور قبل از هر آزمایش مهم است. سوزاندن کک قبل از هر آزمایش به وسیله هوا و تجزیه اکسیدهای فلزی با واکنش دادن با محلول اسیدی (3% HCL و 3% H2SO4) ضرروی است.
حجم معادل (VR) راکتور از پروفایل دمایی غیر ایزوترمال راکتور با توجه به Watson,Houger بدست می‌آید. زمان اقامت همانگونه که در قبل توضیح داده شد محاسبه میشود.
ترکیب درصد محصولات گازی و مایع به وسیله گاز کروماتوگرافی اندازه گرفته میشود.
نتایج:
1- سرعت تجزیه حرارتی:
هپتان محتوی 5/0، 1/0 و 1% جرمی تیوفن در دمای 700 درجه سانتی‌گراد سازمان اقامت 125/0-02/0 تجزیه میشود. ریت ثابت واکنش با در نظر گرفتن واکنش درجه اول برگشت‌ناپذیر در یک راکتور لوله ای بدست می‌آید.
وابستگی تبدیل هپتان به زمان اقامت برای مقادیر مختلف تیوفن در شکل 1 نشان داده شده است.
مقاله اثرات تنش خشکی در مراحل انتهای رشد ارقام بهاره کلزا
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 120 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 35 |
مقاله اثرات تنش خشکی در مراحل انتهای رشد ارقام بهاره کلزا در 35 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه:
این روزها جمله «وابستگی 90 درصدی روغن، ورشکستگی ملی» به واژه ای تکراری تبدیل شده و در هر محفل و نشریه ای این کلمات به کرات بیان میشود. این جمله زمانی حیرت انگیزتر میشود که در کنار بحث خودکفائی گندم نیز قرار بگیرد. ایرانی که تا چند سال پیش بزرگ ترین وارد کننده گندم جهان بود طی چند سال، تنها چند سال، به خودکفائی رسیده و حتی زمزمه های صادرات نیز به گوش می رسد. مسئولان جهاد کشاورزی طی همین سالها با توجه به این موفقیت به فکر برنامه ریزی برای تأمین نیازهای کشور به دانه های روغنی از داخل افتاده اند تا شاید روزی هم بتوان از این سرشکستگی ملی رهایی یافت. این مدیران امیدوارند اجرای طرح ده ساله دانه‌های روغنی نیز مثل گندم باعث افتخار و مباحاتشان شود (ماهنامه روغن نباتی، 1383 الف). کشور ایران معادل 000، 800 ، 164 هکتار مساحت دارد که از این مقدار، 15 الی 18 میلیون هکتار شوره‌زار، 20 الی 22 میلیون هکتار بیابان و تقریباً یک میلیون هکتار نیمه خشک است. ایران با متوسط نزولات آسمانی 240 میلی متر که از یک سوم میزان نزولات سالانه جهانی (700 میلی متر) کمتر می باشد، دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است. در مناطق خشک، میزان باران سالانه، کمتر از تبخیر و تعرق بوده و بروز دوره خشکی در طول سال امری عادی است (کافی و همکاران، 1379 ب). تحقیقات انجام شده نشان داده است که متوسط افت عملکرد سالیانه به واسطة خشکی در جهان 17 درصد بوده که تا بیش از 70 درصد در هر سال میتواند افزایش یابد(Edmeades et al, 1994). با توجه به این موضوع کشاورزان و دست اندرکاران کشور، اصولاً باید با تلاش فراوان و مدیریت صحیح و اقتصادی منابع آبی و استفاده بهینه از آب در تولید هر چه بیشتر محصولات زراعی، مشکل غذایی جمعیت را رفع سازند. دانه های روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می دهند. این محصولات علاوه بر دارا بودن ذخایر غنی اسیدهای چرب، حاوی پروتئین نیز می باشند (شیرانی راد و دهشیری، 1381). دانه های روغنی به دلیل تولید روغن های با کیفیت بالا و درصد زیادی از اسیدهای چرب و مرغوب از اهمیت شایانی در تغذیه انسان برخوردارند (آلیاری و همکاران، 1379). در حال حاضر، مصرف سرانة روغن خوراکی کشور بیش از 16 کیلوگرم برآورد شده است. لذا با توجه به جمعیت کشور، نیاز به حدود یک میلیون تن روغن در سال میباشد که بیش از 90 درصد آن از طریق واردات تأمین میشود (شیرانی راد و دهشیری، 1381). میزان واردات روغن خام در سال 1382 در جدول (1-1) درج گردیده است
(ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب). به این لحاظ، لزوم برنامه ریزی بلندمدت و منسجم با هدف نیل به خودکفائی در تولید روغن خوراکی غیرقابل انکار خواهد بود (شیرانی راد و دهشیری، 1381).
تاریخچه:
کلزای روغنی مهمترین گونه زراعی جنس براسیکا میباشد و به احتمال قوی فرم وحشی آن به اروپا و آفریقای شمالی محدود میشود (شیرانی راد و دهشیری، 1381). موردتوجه قرار گرفتن کلزا تنها در سالهای اخیر نبوده بلکه 2000 سال قبل از میلاد مسیح در نوشته های دوران قدیم از آن یاد شده است. در نوشته های باستانی که به زبان سانسکریت بوده دانه روغنی کلزا، سارسون[1] نامیده شده است (عاشوری، 1380). در آثار به جا مانده از دوران نوسنگی در مصر، در نوشته های هندوها که از سالهای 1500 تا 2000 قبل از میلاد به دست آمده و به ویژه در کتیبه های یونانی، رومی و چینی باقی مانده از سالهای 200 تا 500 قبل از میلاد به گیاهان روغنی جنس براسیکا و ارزش دارویی آنها اشاره شده است. کشت تجاری کلزا از سال 1942 در قسمت شمالی آمریکا یعنی کشور کانادا شروع گردیده و امکان استفاده از روغن کلزا برای مصرف خوراکی در سال 1948 مورد توجه قرار گرفت و منجر به استخراج روغن خوراکی از کلزا در سال های 1956 تا 1957 گردید (شیرانی راد و دهشیری، 1381). کلزا نخستین بار در کانادا در سال 1943 به منظور روغن کاری ماشین بخار کشت شد (عزیزی و همکاران، 1378). در سال 1957 در کشور کانادا اولین کلزای روغنی با مقدار اندک اسید اروسیک اصلاح شد. با تولید روزافزون کلزا طی سال 1956 هزاران هکتار از اراضی کانادا به کشت این گیاه اختصاص یافت (رودی و همکاران، 1382). اپلیکویست (1972) اظهار داشته است که B.napus اولین بار در هلند و در قرن 17 به عنوان یک گیاه روغنی کشف شده است و سپس کشت آن به سایر بخشهای اروپا گسترده شده است. با کشف ویژگیهای غذایی مفید روغن کلزا وضعیت آن در سالهای اخیر بهبود یافته است (عزیزی و همکاران، 1378). در سال 1974، رقم تاور[2] به عنوان اولین رقم دو صفر کلزا که هم میزان اسید اروسیک و هم میزان گلوکوزینولات آن پائین بود، معرفی شد. در سال 1981، تولید رقم های کلزا با میزان گلوکوزینولات بالا تقریباً متوقف گردید (شیرانی راد و دهشیری، 1381). در دو دهه گذشته، آزمایش‌های به نژادی و به زراعی متعدد و متنوعی در بخش تحقیقات دانه های روغنی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر بر روی گیاه کلزا صورت گرفته و منجر به معرفی چهار رقم کلزای اصلاح شده با نام های زرگل، طلایه، استقلال و ساری گل شده است.
(شیرانی راد و دهشیری، 1381). در حال حاضر به واسطة مشکلاتی که در روش کشت متوالی گندم وجود دارد، نظر متخصصان محلی بر این است که باید در تناوب گندم از کلزا استفاده گردد (شهیدی و فروزان، 1375).
1-1- کلیاتی دربارة کلزا:
کلزا با نام علمی Brassica napus با کمتر از 2% اسید اروسیک در روغن و کمتر از 30 میکرومول گلوکوزیتولات در هر گرم وزن خشک کنجاله، نوع خاصی از کلزای روغنی میباشد که به کانولا معروف است. این دو خصوصیت دانه، روغن کلزا را برای تغذیه انسان و کنجاله را به عنوان منبع پروتئین بالا برای تغذیه دام مناسب کرده است (رودی و همکاران، 1382). B.napus کلزای معمولی است که عموماً در اروپا و کانادا کشت میشود و در کانادا به کلزای آرژانتینی معروف است، زیرا برای اولین بار از آنجا به کانادا وارد شده است (عزیزی و همکاران، 1378). کلزا دارای ارقام بهاره و پائیزه با عدد کروموزومی برابر 38 بوده و مهمترین گونه زراعی جنس براسیکا محسوب میشود. ارقام بهاره و زمستانه این گونه به عنوان منبع روغن گیاهی کشت می گردند، ولی ارقام زمستانه آن در شرایط آب و هوایی معتدل، خنک و رطوبتی حداکثر عملکرد دانه را تولید میکند (شیرانی راد و دهشیری، 1381؛ آلیاری و همکاران، 1379).
گیاهان جنس براسیکا بر حسب میزان اسید اروسیک (اسید چربی که برای انسان و دام مضر است) به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند. دسته اول که با علامت اختصاری HEAR[3] مشخص می گردند، روغن آنها دارای بیش از 5 درصد اسید اروسیک بوده و در صنعت لاستیک و پلاستیک سازی، صنایع شیمیائی، صنایع رنگ ، صابون سازی و همچنین به عنوان روان کننده در دستگاههای صنعتی و موتور جت ( به دلیل تحمل حرارت بالا) کاربرد دارند و مصرف خوراکی ندارند.دسته دوم که با علامت اختصاری LEAR[4] نام گذاری می‌شوند، روغن آنها با کمتر از 5 درصد اسید اروسیک، مصرف خوراکی دارند (شیرانی رادو دهشیری، 1381). اصطلاح کانولا به بذر یا فرآورده‌های بذری اطلاق می شود که حاوی کمتراز 2% اسید اروسیک در روغن خود و حاوی کمتر از 30 میکرومول بر گرم گلوکوزینولاتهای آلیفاتیک در کنجاله خود باشند ( عزیزی و همکاران، 1378). روغن کانولا یکی از مناسب ترین روغن‌های خوراکی برای تأمین سلامتی انسان میباشد. پائین بودن میزان کلسترول این نوع روغن به دلیل پائین بودن درصد اسیدهای چرب اشباع شده درترکیب آن مزیت فوق‌العاده ای برای این روغن نسبت به سایر روغن‌های نباتی محسوب میشود. تحقیقات نشان می‌دهد روغن کلزا، کلسترول خون را در افراد معمولی و افرادی که کلسترول خون آنها بالاست، کاهش می‌دهد. انجمن قلب آمریکا کاهش چربی های اشباع را در غذا توصیه نموده است، زیرا یک ارتباط مستقیم میان چربی‌های اشباع و بیماری کرونر قلب وجود دارد. بنابراین توصیه جایگزین نمودن روغن کلزا با چربی‌های اشباع شده برای کاهش سطح کلسترول خون و احتمال بیماری کرونر قلب در عموم مردم صرفه جویی قابل توجهی در هزینه حفظ سلامت بهداشت عموم خواهد گذاشت (عاشوری ،1380). تکامل اصلاح کلزا از کلزای سنتی تا ارقام اصلاح شده به صورت زیر میباشد:
- کلزاهای سنتی (HEAR) هنوز هم تولید شده و حاوی 22 تا 60 درصد اسید اروسیک در روغن و 100 تا 205 میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله میباشد.
- ارقام یک صفر (LEAR) معمولاً واریته‌های کانادایی بوده و حاوی کمتر از 5 درصد اسید اروسیک در روغن و 100 تا 205 میکرومول گلوگوزینولات در هر گرم کنجاله میباشد.
- ارقام دو صفر: نوع تکامل یافته ارقام یک صفر بوده و حاوی کمتر از 2 درصد اسید اروسیک در روغن و 18 تا 30 میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله میباشد.
- ارقام سه صفر : نوع اصلاح شده ارقام شلغم روغنی بوده و اصطلاحاً به آنها candle می گویند که دارای حداقل میزان اسید اروسیک، گلوکوزینولات و فیبر می‌باشند.
1-6- خصوصیات گیاه شناسی
کلزا با نام علمی Brassica napus L. گیاهی است از خانواده چلیپائیان[5] و یکساله با عدد کروموزومی (38=n2) که عمدتاً دارای تیپ‌های رشد بهاره ، پائیزه و بینابین می باشد. به طور کلی ویژگیهای اندام‌های رویشی و زایشی آن به شرح زیر است:
1-6-1- ریشه
دارای یک ریشه اصلی عمودی و غالباً بلند و به شکل دوک میباشد که قطر قسمت فوقانی آن به 1 تا 3 سانتی متر می رسد و تا عمق 80 سانتی متری خاک نفود میکند (شیرانی راد و دهشیری،1381). در شرایط آب و هوایی و زمین مناسب ریشه های جانبی رشد کرده و به شدت منشعب می‌شوند(حجازی،1379). این ریشه ها حجم عظیمی از خاک را در برگرفته و جذب رطوبت و مواد غذایی را برعهده دارند ( آلیاری و همکاران،1379). ریشه های این گیاه تا عمق 120 و.150 سانتی متری در زمین فرو می روند. البته نفوذ ریشه در زمین محدود است( حجازی، 1379). در خاک‌های سنگین رسی، عمق نفوذ ریشه کاملاً‌محدود میشود. عمق نفوذ ریشه و کشیدگی سیستم ریشه، نقش به سزایی در تحمل خشکی و استفاده بهینه از رطوبت ذخیره شده در خاک دارد. همچنین گیاه را در ارتفاع زیاد با کشت متراکم در مقابل بادهای شدید حفظ می کند (شیرانی راد و دهشیری، 1381). تحقیقات نشان داده اند که سیستم ریشه ای کلزا اثرات مفیدی روی ساختمان خاک و نفوذ رطوبت دارند و نتیجه اش عملکرد دانه و پروتئین بالاتر در غلاتی است که در تناوب با آن قرار می گیرند (Norton et al ,1999).
1-6-2- ساقه
کلزا یک ساقه اصلی تولید می کند که از آن شاخه های زیادی منشعب می شوند (شیرانی راد و دهشیری،1381). ساقه ها معمولاً‌گرد، توپر،راست و سبز هستند که با افزایش سن گیاه به زردی گرایش می‌یابند. در بیشتر مناطق، ارتفاع ساقه بین 80 تا 150 سانتی متر است، اما در استرالیا ارتفاع ساقه به 250 سانتی متر می رسد که باعث بروز مشکلاتی در امر برداشت می شود. بنابراین واریته‌های پاکوتاه به سرعت رواج پیدا کرده اند (عاشوری،1380). ساقه در مرحله روزت[6] ، به شکل کوتاه با میان‌گر‌ه های فشرده ( با فاصله ای حدود 5/1-1 سانتی متر از همدیگر) دیده می شود. (آلیاری و همکاران، 1379). پس از پایان مرحله روزت، ابتدا ساقه اصلی طویل می شود و پس از به گل نشستن ساقه اصلی، شاخه های فرعی نیز شروع به طویل شدن می‌کنند. میزان شاخه فرعی آن به واریته، محیط، تغذیه گیاه و تکنیک های زراعی بستگی دارد. (شیرانی راد و دهشیری، 1381). رنگ ساقه تا مرحله گل ،سبز بوده و به تدریج تا رسیدگی فیزیولوژیک[7] به رنگ کاهی در می آید ( آلیاری و همکاران،1379).
1-6-3- برگ
برگ های کلزا به سه فرم چسبیده ساقه آغوش، چسبیده معمولی و دارای دمبرگ می‌باشند. برگ‌های کلزا به صورت متناوب بر روی ساقه قرار می‌گیرند(شیرانی راد و دهشیری،1381). آرایش برگ‌های مزبور متناوب بوده و شکل عمومی آنها بیضوی کشیده با کرک‌های متعدد می باشد. تعداد آن ها بر روی ساقه اصلی در تیپ‌های بهاره در حدود 12 عدد و در تیپ‌های پائیزه بیش از 40 عدد میباشد ( آلیاری و همکاران،1379). برگ‌ها در زمان رسیدگی محصول شروع به زردی نموده و از قسمت پائین به سمت بالای بوته خشک شده و ریزش می‌نماید که این امر باعث سهولت در برداشت می گردد( عاشوری،1380).
1-6-4- گل
گل به صورت صلیبی بوده و آرایش آنها به شکل خوشه ای بلند می باشد. تعداد گل ها میتواند تحت تاثیر بسیاری از عوامل مانند واریته، آب و هوا وتکنیک های زراعی قرار گیرد (عاشوری،1380). یک بوته کلزا در شرایط ایده آل و در تراکم کم، حدود 4000 جوانه حل تولید می کند که از این تعداد باتوجه به ژنوتیپ، شرایط محیطی و تراکم 5 الی 20 درصد به گل تبدیل شده و بقیه ریزش[8] خواهند کرد (آلیاری و همکاران،1379). هرگل متشکل از 4 کاسبرگ، 4 گلبرگ، 6 پرچم (2 پرچم کوتاه تر از بقیه) و یک مادگی دوبرچه‌ای است ورنگ گلبرگ‌ها نیز از پرتقالی تا زرد کم رنگ متغیر است. گل‌دهی کامل گیاه 3 تا 5 هفته به طول می‌انجامد(حجازی،1379). کلزا گیاهی است خودگشن[9] و میزان خودباوری در آن به طور معمول بیش از 70 درصد است. وجود درصدی از دگرگشنی[10] (30-20 درصد)، زمینه کاربرد حشرات را در کلزا توجیه میکند (آلیاری و همکاران، 1379).
1-6-5- میوه
میوه کلزا، خورجینی[11] به طول 5 تا 10 سانتی متر است که فاقد کرک بوده و در انتها به یک منقار منتهی می شود. هر خورجین دارای 2 برچه می باشد. برچه ها به وسیله دیواره کاذبی[12] ( غشای میانی) از هم جدا میگردند. دانه ها در دو طرف غشای میانی قرار دارند. این دیواره هنگام رسیدن میوه پاره میشود. در هر خورجین ممکن است 15 تا 40 عدد دانه تشکیل گردد( شیرانی و دهشیری، 1381).
1-6-6- دانه کلزا
هر بوته کلزا صدها دانه کوچک، کروی و قهوه ای روشن مایل به سیاه و زرد رنگ تولید میکند (Buzza,1991) . بذور زرد رنگ دارای روغن بیشتری نسبت به بذور قهوه‌ای تیره و یا بذور سیاه می باشند. وزن هزار دانه نسبت به نوع رقم، محل تولید ، شرایط محیطی و جایگاه میوه در روی بوته و نیز مکان بذر در میوه، متفاوت بوده و بین 3 تا 7 گرم متغیر خواهد بود (آلیاری و همکاران،1379). ضخامت بذر در حدود 1 تا 2 میلی متر میباشد وهر کیلوگرم دانه از 000/250 الی 000/300 دانه تشکیل شده است (Buzza,1991).
1-7- مراحل فنولوژی
برای تشریح مراحل رشد و نمو کلزا می توان از روش کد گذاری استفاده کرد. این عمل توسط دانشمندانی همچون هارپر و برکن کمپ (HB)[13] وسیلوستر برادلی (SB)[14] صورت گرفته است (شیرانی راد و دهشیری،1381). براساس آخرین روش کدگذاری که توسط انجمن کلزای کانادا[15] در سال 1998 انجام شده، مراحل رشد و نمو به صورت زیر تقسیم بندی می شود (جدول1-7):