دانلود تحقیق- مقاله-پروژه-کارآموزی
مرجع کامل خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیدانلود تحقیق- مقاله-پروژه-کارآموزی
مرجع کامل خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیگزارش کاراموزی کارخانه تجهیز نیروی زنگان
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 3 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 44 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 25 |
گزارش کاراموزی کارخانه تجهیز نیروی زنگان در 25 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست
مقدمه ..................................................................................................................................................1
فصل اول : معرفی محصولات ...............................................................................................................2
فصل دوم : شناسایی و بررسی بازار ......................................................................................................2
فصل سوم : بررسی های فنی.................................................................................................................3
1-3 مقدمه
2-3 ظرفیت تولید
3-3 شرح فرآیند تولید
4-3 تعیین مواد اولیه مورد نیاز
5-3 تعیین ماشین آلات تولید
6-3 تعیین تجهیزات مورد نیاز برای آزمایشگاه
7-3 تعیین تجهیزات مورد نیاز برای واحد تولید
8-3 تعیین نیروی انسانی مورد نیاز
9-3 تعیین ساختمان ها و فضاهای مورد نیاز
فصل چهارم بررسی های مالی، اقتصادی ...............................................................................................8
1-4 مقدمه
2-4 سرمایه های ثابت
3-4 هزینه های عملیاتی
4-4 سرمایه در گردش
5-4 میزان کل سرمایه گذاری
6-4 بازگشت سرمایه
تاریخچه:
کارخانه تجهیز نیروی زنگان واقع در شهرک صنعتی شماره یک کیلو متر 5 جاده سارمساخلو ضلع شمال غربی زنجان در زمینی به وسعت بیش از سی هزار متر مربع واقع شده است. این منطقه از نظر جغرافیایی سرد ورخشک محسوب می شود. هیچ گونه منبع آب سطحی در نزدیکی کارخانه وجود نداشته و منابع آب زیر زمینی در عمق 30 تا 50 متری قراردارند.
جایگاه شرکت:
شرکت به عنوان زیر مجموعه ای از شرکت ترانسفو فعالیت می نماید.
محصولات شرکت :
شرکت محصولاتی چون روغن ترانس کلاس 1 و حلال تولید وبه صورت فله و یا بشکه به مشتریان تحویل می دهد.
تجهیزات شرکت :
§ ریسورها
راکتور ها
پمپ ها
واکیوم ها
مخازن
فیلتر ها
قیف ها
برج های تقطیر
دیگ بخار
بویلر ها
لوازم آزمایشگاهی
: معرفی محصولات
نیاز روز افزون صنعت به انواع روغن ها و حلالهای شیمیایی حاصل از ضایعات پالایشگاهها و پتروشیمی به همراه دانش فنی لازم برای این امر، باعث گردید تفکر ایجاد صنایع پایین دستی در بخش پالاش و فرآوری ضایعات پالایشگاهی و صنایع پتروشیمی و استفاده بهینه از این مواد شکل گیرد.
محصولات بدست آمده از این فراوری شامل :
انواع روغن های صنعتی حاصل از تصفیه ایزوریسایکل پالایشگاه تهران واصفهان
انواع حلال های صنعتی حاصل از تصفیه و فراوری ضایعات پالایشگاه های گازی و نفتی
انواع پرافین های سبک و سنگین جامد و پارافین مایع، وازلین صنعتی و بهداشتی
انواع کولنت های صنعتی، ضد یخ
تولید قیر های صنعتی و انواع گریس
ونهایتاًتوسعه صنایع بسته بندی شامل خط تولید، بشکه های پلاستیکی و فلزی چیلیک های 20و4 لیتری این محصولات در صنایع مختلف مانند روغن های مورد مصرف در صنایع، حلال های مورد استفاده در صنایع رنگسازی، تولید سموم، حشره کشها، افزودنی های مختلف اتومبیل، صنایع برق و هوایی، صنایع دریایی، صنایع ساختمانی و غیره کاربرد فراوان دارند.
: شناسایی و بررسی بازار
در حالیکه ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان روغن در منطقه می باشد لیکن مصرف و صادرات روز افزون این محصولات بازار ایران را هم چنان نیازمند تولید این محصول نموده است.
بازار بسیار بزرگی در اطراف این منطقه وجود دارد که کاملاً تولیدات این شرکت را پوشش خواهد داد و نیازی به دستیابی به بازارهای دورتر قطعاً وجود نخواهد داشت. لیکن جهت آشنایی بیشتر تنها بازار کشور هند را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد.
کشور هند که یکی از نزدیکترین کشور ها به این منطقه است جمعیتی حدود یک میلیارد را دارا می باشد. و از نظر فزونی جمعیت قطعاً یکی از بازارهای هدف اکثر تولید کنندگان نیز می باشد.
صنایع این کشور در بخش های صنایع فلزی،شیمیایی و کشاورزی، پیشرفت بسیار چشم گیری داشته و علاوه بر مرتفع کردن نیاز داخل هند به بازار های جهانی نیز راه یافته اند.
در کشور هند در حدود 22 میلیون اتومبیل وجود دارد و مواد مصرفی در این اتومبیل ها شامل سوختو روغن های موتور، ارقام ذیل را تشکیل می دهند :
انواع سوخت 49.500.000.000 لیتر
روغن های موتور 1.100.000.000 لیتر
با توجه به اینکه کشور هند ذخایر بسیار محدود نفت را در اختیار دارد، اکثر مصارف خود را وارد نموده و اساساً بازار مناسبی برای محصولات نفتی می باشد.
اگر سهم قابل کسب بازار را برای انواع سوخت 5/0 در صد و برای روغن های صنعتی 3 در صد فرض نماییم، به ارقام:
247.500 برای انواع سوخت
33.000 برای انواع روغن
خواهیم رسید که با همین مفروضات قابل اطمینان نیز از تولیدات این شرکت بیشتر است. و در صورتی که بازار منطقه شامل کشور های خاور میانه، جنوب آسیا وحتی جنوب شرق آسیا در نظر گرفته شود ارقام بسیار بالاتر از ظرفیت تولید این شرکت خواهد بود و خوشبختانه اساساً بازار مصرف بسیار قابل دسترس می باشد.
بررسی های فنی
1-3 مقدمه
در این بخش میزان ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز، آزمایشگاه، میزان مواد اولیه، نیروی انسانی لازم برای تولید، مشخصات انبارها و دیگر مسایل فنی به گونه ای که جوابگوی تولید باشد بیان خواهد شد.
3-3 شرح فرآیند تولید
تولید و تصفیه نفت شامل عملیاتی میگردد که باید بر روی نفت خام انجام داد تا مواد قابل استفاده و غیر قابل استفاده آن از یکدیگر جدا گردد. این عملیات شامل روش های گوناگون تقطیر، روش های فیزیکی و شیمیایی تصفیه و تفکیک و روش های تغییر و تبدیل مواد در واحد های مربوطه می گردد. فرآیند تولید مواد نفتی معمولاً مشابه و شامل مراحلی به شرح زیر است :
ذخیره سازی مواد
تصفیه های فیزیکی
تهیه برش های خاص از مواد اولیه به وسیله تقطیر
فرآیند های شیمیایی روی مواد حد وسط
تصفیه های نهایی و ذخیره سازی
البته فرآیند ها به شکل کاملاً دقیق محاسبه گردیده و پس از طی مراحل آزمایشگاهی و ساخت پایلوت و اجرای آن در واحد پایلوت، داده برداری می گردد و اطلاعات در فرآیند صنعتی استفاده می شود. بنابراین جهت تولید محصولات فوق الذکر نیز از مراحل فوق استفاده می گردد و لیکن تقدم و تاخر آنها متفاوت و روش اجرای هر یک از مراحل نیز متفاوت خواهد بود.
گزارش کاراموزی کارخانه ایمن خودرو شرق
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 5 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 227 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 36 |
گزارش کاراموزی کارخانه ایمن خودرو شرق در 36 صفحه ورد قابل ویرایش
دینامها
به منظور تأمین انرژی مورد نیاز موتور استارتر جهت سیستم‌های جرقه و سوخت رسانی انژکتوری و همچنین به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) جهت کنترل تجهیزات الکترونیکی، سیستم روشنایی و نیز سیستم‌های ایمنی و رفاهی خودرو، خودروهای موتوری نیازمند دینامی جهت تأمین مناسب منبع انرژی می‌باشند. این انرژی بایستی در تمامی زمان‌ها در دسترس بوده و قابلیت استفاده و دسترسی در شب و روز را داشته باشد.
اصول طراحی دینام
اولویت‌های زیر در رابطه با طراحی دینام از اهمیت خاصی برخوردار است:
نوع خودرو و شرایط عملکردی مربوطه
محدوده سرعت موتوری که دینام باید با آن مورد بهره‌برداری قرار گیرد
ولتاژ باتری سیستم الکتریکی خودرو
الزامات بارهایی که متصل خواهد شد (از نظر قدرت)
بارهای محیطی وارده به دینام (گرما، آلودگی، رطوبت)
عمر مفید استاندارد
ابعاد و فضای نصب
الزاماتی که بایستی در دینام رعایت گردد با توجه به کاربرد و معیارهای ذکر شده فوق بسیار متغیر است. از لحاظ بازده اقتصادی نیز معیار با توجه به زمینه کاربرد تغییر می‌یابد. به همین علت طراحی دینامی که تمامی الزامات را رعایت نماید بسیار نامحتمل می‌باشد. زمینه‌های مختلف کاربرد و محدوده قدرتی اتومبیل‌ها و موتورهای آنها باعث توسعه مدلهای پایه‌ای شده است.
اصول کار دینام
تئوری القاء الکترومغناطیس
می‌دانید که هرگاه یک سیم هادی را در میدان مغناطیسی به‌گونه‌ای حرکت دهیم که خطوط قوای مغناطیسی را قطع نماید، نیروی محرکه‌ای در آن القا میشود که می‌توان آن را توسط یک میلی‌آمپر مشاهده نمود. در صورتی‌که جهت حرکت هادی عوض شود، جهت جریان نیز عوض میشود که در این صورت انحراف عقربه نیز عوض میشود.
نکته 1: اگر سیم هادی به موازات خط قوا حرکت کند، هیچگونه نیروی محرکه‌ای در آن ایجاد نمی‌شود که در این صورت عقربه آمپرمتر نیز هیچ حرکتی نخواهد کرد. به عبارتی می‌توان گفت که نیروی محرکه القایی تولید شده با تعداد خطوط قوایی که توسط هادی قطع میشود، متناسب است.
نکته 2: هرگاه یک الکترون از یک سیم هادی در مسیر عمود بر جهت میدان مغناطیسی حرکت نماید، نیرویی بر آن وارد میشود که امتداد این نیرو به جهت حرکت هادی و نیز جهت میدان بستگی دارد.
نکته 3: جهت نیروی ایجاد شده طبق قانون دست چپ مشخص میشود به طوریکه هرگاه سه انگشت شست، سبابه و وسطی دست چپ را همانند سه محور عمود بر هم طوری بگیریم که شست در جهت حرکت و انگشت وسطی جهت میدان و انگشت سبابه، جهت نیروی محرکه القایی و جریان حاصل از آن را نشان میدهد.
اطلاعات الکتریکی و ابعاد
اندازه و ابعاد خودرو برای تعیین میزان بازده خروجی مورد نیاز دینام اهمیتی ندارد. مشخصات خروجی دینام مورد نظر تابعی است از تجهیزات الکتریکی نصب شده بر روی خودرو.
انتخاب دینام با توجه به شرایط زیر صورت می‌پذیرد:
ولتاژ دینام (v 28/v 14)
خروجی قدرت به عنوان تابعی از ولتاژ جریان در محدوده سرعت دوران موتور
حداکثر جریان
سرعتی که پس از آغاز به کار موتور و افزایش دور آن، دینام برای مرتبه اول شروع به تولید و تحویل جریان می‌کند.
با توجه به اطلاعات الکتریکی و ساختار الکتریکی، ابعاد دینام مشخص شده و اندازه، ابعاد مختلف دینام با حروف و افزایش ترتیب آن مشخص میگردد. یکی دیگر از مشخصات مهم و کاربردی سیستم مورد استفاده دینام یا روتور می‌باشد (همانند دینام‌های نوع Claw – pole) که بعنوان یک دینام کم حجم با دیود کم حجم و روتوری که دارای قطب برآمده‌ای می‌باشد و یا بدون سیم‌پیچ می‌باشد. این مشخصات توسط اعداد یا حروف شناسایی میگردد. علاوه بر این انواع دینام با یک کد مشخص میشوند. سایر تغییرات نیز با توجه به نوع و نحوه نصب، شکل و ساختار پولی و اتصالات الکتریکی امکان‌پذیر خواهد بود.
انواع دینام
دینام‌های نوع Claw – pole با رینگ‌های کلکتور
دینام‌های یکپارچه دیودی LIT
دینام‌های یکپارچه استاندارد G1، K1 و N1
دینام‌های یکپارچه دیودی نوع T1
دینام‌های یکپارچه دیودی نوع DT1
دینام‌های یکپارچه نوع LIC
دینام‌های یکپارچه نوع B (LIC-B)
دینام‌های یکپارچه نوع E و P (LI-P و LI-E)
دینام‌های یکپارچه نوع X (LI-X)
دینام‌های دارای روتور بدون سیم‌پیچ و حلقه‌های کلکتور
دینام‌های یکپارچه دیودی نوع N3
دینام‌های یکپارچه خنک‌شونده توسط سیال و بدون سیم‌پیچ روتور (LIF)
دینام‌های حلقه کلکتوری قطب برجسته نوع U2
لیست قطعات بکار رفته شده (Part List)
1. بدنه
2. شافت
3. آرمیچر
4. بالشتک
5. کاسه‌نمد
6. قاب
7. بوش
8. پولی
9. قرقر
واشر
مهره
اصول اقتصادی حرکت در عملیات خط فرضی مونتاژ دینام
استفاده از حرکت متقارن دست ها
ایجاد فضای مناسب جهت نشستن کارگران روی میز و رعایت اصول آنتروپومتری
رعایت اصول ارگونومیکی در محیط کار و میزکاری
ایجاد محل ثابت برای کلیه ابزار و ایستگاه های کاری و در نظر گرفتن ترتیب و تقدم و تاخر در خط مونتاژ
قرار گرفتن قطعات پیش مونتاژ در ناحیه نرمال دست ها
استفاده از جیگ و فیکسچر در میز کاری
رنگ کردن محیط کار و ایجاد شادابی و روحیه بیشتر در کارکنان
طراحی میز کاری
میز کاری را می‌توان به‌گونه‌ای طراحی کرد که در سمت چپ اپراتور نقاله قرار گیرد به‌طوری‌که اپراتور بدون نیاز به خم شدن بتواند با دو دست دو بدنه اصلی دینام را از روی نقاله بردارد و روی دو فیکسچر که بر روی میز کار قرار گرفته است جای دهد. در بالای این میز کاری طبقه‌ای قرار گرفته به‌طوری‌که این طبقه در ناحیه نرمال دست‌ها می‌باشد و دو جعبه از شافت‌ها روی آن قرار می‌دهیم. که اپراتور هنگام کار زمانی که بدنه اصلی را روی فیکسچر قرار داد بتواند با دو دست، دو شافت را بردارد و روی بدنه اصلی می‌گذارد.
گزارش 3
مقدمه
در راستای عملیاتی کردن آموخته‌های درس ارزیابی کار و زمان، ما سه نفر پس از تکمیل یک گروه تحقیقاتی کار خود را بر روی پروژه‌ای در رابطه با کمربند ایمنی خودرو آغاز نمودیم. کارخانه مد نظر ما، کارخانه ایمن خودرو شرق بود. مراحل تکمیل این پروژه طی 5 جلسه بازدید انجام گردید که دو جلسه ابتدایی آن مربوط به نمودارهای OPC، مونتاژ و تقدم و تأخر بود و سه جلسه دیگر مربوط به زمان‌سنجی خط مونتاژ. شایان به ذکر است که وجود واحد صنایع مستقل در این کارخانه مسیری هموارتر را برای ما فراهم نمود. پس از پایان یافتن مراحل بازدید و تکمیل اطلاعات مورد نیاز طی 6 جلسه درون‌گروهی اطلاعات بدست آمده سازماندهی و در قالب جداول و نمودارهای مورد نیاز فراهم آمده است که نتیجه حاصل در قالب این پروژه خدمت جنابعالی ارائه شده است. با امید به آنکه خواسته‌های مد نظر شما فراهم آمده باشد.
معرفی شرکت و تاریخچه آن
این شرکت تحت پوشش شرکت قطعات اتومبیل ایران با هدف تولید کمربند ایمنی به عنوان یکی از شرکت‌های تولید کننده قطعات خودرو در اردیبهشت ماه سال 1376 تحت شماره 11875 به ثبت رسیده است و در کیلومتر 12 بزرگراه آسیایی مشهد واقع گردیده و دارای زمینی به وسعت بیش از 7000 متر مربع و حدود 2800 متر مربع زیربنا شامل قسمتهای سالن مونتاژ، قطعه‌سازی، قالبسازی، آزمایشگاه، انبار و واحدهای اداری، تولید، تضمین کیفیت، صنایع و بهره‌وری، مهندسی، بازرگانی و مالی می‌باشد. این شرکت هم‌اکنون بالغ بر 250 نفر پرسنل دارد.
شرکت ایمن خودرو با توجه به اهداف تعیین شده توسط هیئت مدیره ابتدا مونتاژ کمربند ایمنی پژو 405 را آغاز کرد و به تبع آن موفق به اخذ پروانه بهره‌برداری به شماره 35018 در مورخه 9/8/1377 گردید. پس از مطالعات انجام شده در این راستا، خط مونتاژ شرکت اتولیو فرانسه از کشور اسلوانی خریداری و ابتدا 18000 عدد کمربند پژو 405 به صورت CBU را از کشور تایوان وارد و پس از بسته‌بندی به سابکو ارسال نمود. سپس این روند را با ورود قطعات CKD کمربند پژو به میزان 30000 عدد از کشور تایوان و مونتاژ آن در سالهای 77- 76 ادامه داد. در آغاز سال 78 پروژه داخلی شدن قطعات شروع گردید و به روش مهندسی معکوس کلیه قطعات کمربند ایمنی با طراحی و ساخت ابزارهای مورد نظر به تولید داخل رسید. این شرکت در راستای سیستم ارتقای کیفیت در سال 78 موفق به اخذ گواهینامه ISO9002 از مؤسسه RWTUV ایران گردید.
که با اجرای این استاندارد بستر لازم جهت دریافت گواهینامه‌های کیفیتی برتر ایجاد و در سال 1380 موفق به دریافت گواهینامه تحقیق و توسعه (R&D) از وزارت صنایع و معادن گردید.
سایر دستاوردها:
ü دریافت گرید B از شرکت سابکو در سال 1381 (شرکت طراحی و مهندسی و تأمین قطعات خودرو)
ü دریافت گرید B از شرکت سازه گستر (تأمین کننده قطعات شرکت سایپا)
ü بهینه‌سازی آزمایشگاه شرکت با پیاده‌سازی سیستم کیفیت ISO/IEC17025
ü گواهینامه اکرودیته آزمایشگاه
واحد صنایع و برنامه‌ریزی
کارشناس مهندسی صنایع و بهره وری
k حضور مرتب در محل کار و برنامه‌ریزی به منظور اجرای وظایف محموله
k بررسی روشهای حمل‌ونقل جاری مواد و محصول، ابزار و وسایل کاری، ارائه پیشنهادات لازم به منظور بهبود بخشیدن به وضعیت و روشهای موجود و پیشگیری از حمل و نقل های اضافی
k تعیین وتدوین جداول توانایی عملی ، کار دستگاههـا وماشیـن آلات
k تهیه وتنظیم آمار مربوط به کارکرد وتوقفات دستگاه‌ها و ماشین آلات،کارکرد پرسنل و تولید نفر ساعت، زمان لازم جهت تولید یک واحد محصول وضایعات محصول به منظور تشخیص وتعیین انحراف از برنامه پیش‌بینی شده واستـانـداردهـای تعیین شده و بررسی علل وجودی آنها
k بررسی ظرفیت‌های تولیدی شرکت و امکانات موجود شامل ماشین آلات، نیروی انسانی، فضاهای تولید و منابع مالی و تطابق آنهـا بـا نیاز شرکت
k انجام مطالعات کار وزمان سنجی، تجزیه و تحلیل و بهبود و به‌سازی سیستم‌هـا و روش‌هـا در قـالب طرح‌هـا و گزارشات توجیهی
k انجام مطالعات مربوط به افزایش بهره‌وری و همکاری تهیه و تدوین روشهای اجرایی آن در مواعد تعیین شده و تلاش جهت بهبود مستمر روشها
k انجام اقدامات لازم در جهت اجرای پروژه‌های توسعه شرکت به منظور افزایش ظرفیت تولید شرکت
k همکاری و مشارکت در سازمان به منظور افزایش بهره‌وری با نظارت مدیر برنامه‌ریزی و صنایع
k بررسی علل ناهماهنگی‌های موجود درخطوط تولید، شناسایی تنگناهای خطوط تولید، ارزیابی مواد لازم، پیگیری رفـع اشکالات از طریق برنامه‌ریزی اضطراری و ارائه طریق نسبت به رفع تنگناها و بالانس کردن خطوط تولیدی
k مشارکت در تهیه و تدوین سیستم‌های تشویق و یا کاربردی براساس استانداردهای تولیدی تدوین شده
k نظارت وهمکاری در تهیه وتنظیم پرونده و جمع‌آوری و بروزسازی اطلاعات لازم درخصوص امور مربوط به پست سازمانی طبق دستورالعمل تعیین شده
k همکاری در انجام برنامه‌ریزی سالانه و ماهانه تولید با توجه به ظرفیت‌های تولید و موجودی مواداولیه
k همکاری در طراحی، استقرار و یا تجدید نظر در لی‌اوت شرکت
k کنترل منظم و تجدید نظر در استانداردهای خطوط و محصولات در صورت لزوم
k همکاری در ارزیابی اقتصادی طرح‌ها
k بررسی چگونگی استقرار کارکنان و ارائه پیشنهادات اصلاحی در جهت اصلاح مستمر آرگونومی، حـرکـت‌سنجی و بهینـه‌سـازی روشهای تولید وغیره
k کنترل پروژه‌های تعریف شده در شرکت و ارائه گزارش‌های لازم در این خصوص با نظارت مدیر برنامه‌ریزی و صنایع
k تنظیم لیست مورد نیاز از پروژه‌های در جریان و کد‌بندی آنها به شیوه تعیین شده
k استفاده از وسایل حفاظت فردی
k رعایت مسائل بهداشت فردی و عمومی در محل کار
k تفکیک انواع زباله‌ها و ریختن در محلهای مشخص
k همکاری لازم جهت انجام آزمایش‌های ادواری جهت پیشگیری و کنترل بیماری‌ها
k رعایت اصول‌کاری و توجه به علائم هشداری مسائل ایمنی و بهداشت شغلی و زیست محیطی
k رعایت 5S
k همکاری و رعایت و اجرا کلیه روشها و دستورالعمل‌های جاری و آیین‌نامه‌ها در سیستم مدیریت یکپارچه کیفیت و آزمایشگاه
k صرفه‌جویی در مصرف آب، برق و کاغذ
k شرکت در برنامه‌های انجام معاینات دوره‌ای
k اعلام نواقص و عوامل بالقوه آسیب‌رسان ایمنی و بهداشتی و زیست‌محیطی در موارد نشتی و سایر موارد
k انجام سایر وظایف محوله مرتبط به پست سازمانی مورد تصدی
گزارش کاراموزی کابل سازی در شرکت سیم و کابل ابهر
| دسته بندی | برق |
| بازدید ها | 4 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 534 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 50 |
گزارش کاراموزی کابل سازی در شرکت سیم و کابل ابهر در 50 صفحه ورد قابل ویرایش
تاریخچه کابل و کابلسازی در جهان و ایران 6
شرکت سیم و کابل ابهر 11
فهرست کابل های تولیدی در سالن H.V (فشار قوی ) شرکت سیم و کابل ابهر: 14
فهرست دستگاه های موجود در سالن H.V (فشار قوی) شرکت سیم و کابل ابهر: 15
ساختمان کابل های فشار قوی با عایق XLPE 16
ساختمان کابل های فشار قوی با عایق XLPE 16
1- هادی 16
2- نوار جدا کننده روی هادی 17
3- نیمه هادی داخلی(Conductor Screen) 18
4- عایقXLPE 18
5- نیمه هادی بیرونی( Insulation Screen) 19
6- کاغذ نیمه هادی 20
7- شیلد 21
8- نوار کاغذی قیر اندود 22
9- روکش(Sheath) 22
چند طرح خاص از کابل ها 22
1- کابل های فشار قوی" مقاوم در مقابل نفوذ آب" 24
2- کابل های سه رشته فشار متوسط 25
3- کابل های مسلح 25
مواد اولیه تولید کابل فشار قوی 26
الف : هادی ها 27
1- مس 27
2-آلومینیوم 28
آشنایی دستگاه کشش راد 30
آشنایی با دستگاه استرندر(91رشته LG) 31
آشنایی با دستگاه اسکرین (72 رشته) : 33
آشنایی با دستگاه C.C.V (خط عایق زنی) 33
گزارش آزمایش خطوط عایق فشار قوی : 36
آشنایی با دستگاه اسکرین با عملکرد جدید : 38
آشنایی با دستگاه روکش کوما (200) : 39
آشنایی با دستگاه نوار زنی : 40
آزمایش با ولتاژ مستقیم DC Testing 41
عیب یابی مقدماتی با روش ARM & ARMPLUS 43
عیب یابی با روش دکای DECAY METHOD 43
عیب یابی مقدماتی به روش کوپلاژ جریان 43
رایانه های شخصی Personal Computer 44
کابلسوزی 44
استفاده از کسینوس موج مربعی با فرکانس 1/0 هرتز 45
روش تشخیص کابل Cable diagnosis 47
تاریخچه کابل و کابلسازی در جهان و ایران
پیشگفتار :طرح برپایی خط تلگراف اروپا ـ هند پیش از سال 1859 (1238 خورشیدی ) مطرح بود ولی برادران زیمنس در این سال بررسی کار را آغاز کردند و آن را وارد مراحل اجرایی نمودند ، مسیر این خط تلگراف از پروس آغاز و پس از گذشتن از روسیه و ایران به هند می رسید ، کارهای نصب این خط در مسیر ایران در سالهای 1870-1868 ( 1249 – 1247 خورشیدی ) انجام گرفت و در حقیقت این سالها را می توان نخستین سالهایی دانست که یک پدیده جدید مدرن صنعتی که به نوعی با برق در ارتباط بود به سرزمین ایران پا گذاشت .
ده سال پس از راه اندازی خط تلگراف در ایران نخستین لامپ التهابی برق در 31 دسامبر سال 1879 (10 دی سال 1258 خورشیدی ) در شهر نیویورک روشن شد و ادیسون را بر کرسی ناموران جهان نشاند و صنعت کلان کنونی نخستین گام کوچک خود را در زمینه ی روشنایی برداشت . البته پیش از روشن شدن لامپهای التهابی ، ادیسون لامپهای دیگری را نیز آزموده بود و پیش از آن قوس الکتریکی برای ایجاد روشنایی نیز توسط دیگران به کار می رفت ولی اختراع لامپ التهابی سرآغاز راهی شد که روشنایی بدون دردسر و پردوام در دسترس قرار گرفت . حتی خوشبین ترین باورمندان بدین پدیده ی نو نیز نمی توانستند به آسانی پیش بینی کنند و یا بپذیرند که تا یک سده دیگر همه ی مردم پهنه ی خاکی زمین تا آنجا بدان نیازمند گردند که پژواک « بدون برق هرگز » همه جا گیر شود .
این پدیده در گستره ی زندگی انسان همچون هوا یا آب بخش جدایی ناپذیری از روند زندگی وی شده و تنها هنگامی اهمیت آن آشکار می گردد که به هر دلیلی چندی ( چه کوتاه و چه بلند ) آن را در دسترس نداشته باشد .
برق در سرآغاز زمستان سال 1258 خورشیدی منطقه ی کوچکی از امریکا را روشن کرد و نوید آینده ای پر از روشنایی را داد ، در آن روزگار ناصرالدین شاه قاجار نزدیک به 35 سال بود که بر ایران فرمانروایی داشت و نزدیک به 30 سال از دوران میرزا تقی خان امیرکبیر می گذشت ، بررسیهای تاریخی دقیقی از وضعیت روشنایی شبهای تهران در آن روزگاران در دست نیست ولی جسته گریخته روشنایی کاخهای شاهی با شمع ، پیه سوز و تا اندازه ای چراغهای نفت سوز تأمین می شد .
واژه ی کابل به معنای طناب کلفت می باشد که در زبان فارسی با تلفظ فرانسوی آن کاربرد یافته است این مفهوم در پی بکارگیری سیمهای روکش دار در صنعت برق پا گرفت و امروزه یکی از مهمترین افزارها در شبکه های برقی است یابی به نخستین فن آوری ( فن آگاهی ) برای ساخت کابل یا رساناهای روکش دار تا سال 1830 ( 1209 خورشیدی ) نیز به عقب بر می گردد ، هر چند سرآغاز گسترش ( جهانی شدن ) این فن آوری به دهه ی 80 سده ی نوزدهم بر می گردد سیمهای روکش دار از به هم تابیده شدن چند رشته سیم نازک مسی با روکشی از جنس گونه ای کائوچوی طبیعی به نام « گوتا پرچا » ساخته شدند . « گوتا پرچا» ماده ای خمیری به شمار می رفت که پس از اندودن سیم و پیمودن فرایندهای بعدی حالت کشسان ( لاستیکی ) پیدا می کرد . به این گونه سیمها ، سیمهای با روکش لاستیکی نیز می گفتند .
گزارشها نشان می دهند که در چندین دهه ی تا پیش از دهه ی 1880 سیمهای روکش لاستیکی ( شکل گرفته از ماده گوتا پرچا ) در زمینه ی مخابرات ( تلگراف و ... ) کاربرد داشته اند ، بعدها پس از آن که برق جاری دایم و سپس متناوب شناخته و به کار برده شد . همین سیمهای روکش دار برای نخستین بار در شبکه های برقی نیز به کار گرفته شدند .
با احداث خط تلگراف اروپا به هند از راه پروس ، روسیه و ایران و راه اندازی آن در سالهای پس از 1870 (1249خورشیدی ) ، برای نخستین بار پای یکی از پدیده های مدرن سده ی نوزدهم اروپا و امریکا به ایران باز شد ، این پدیده به همراه خود تجهیزات و واژه هایی مانند « سیم » ، « تیره » ، « مقره » ، « سیم کشی » و ... را نیز مطرح کرد . همین واژه ها که می توانند نخستین واژه گزینیهای صنعتی به شمار آیند بعدها در زمینه ی برق نیز به کار گرفته شدند از سویی از همین دوران باید سیمهای لخت و روکشدار به ایران وارد شده و کاربرد یافته باشند .
در کابلهای اولیه که بیشتر همان سیمهای روکش دار بودند ماده ای گوتا پرچا را خاستگاهی گیاهی داشت به دور رشته سیمهای دسته بندی شده می پیچاندند و آنها را در دمای 140-130 درجه ی سانتیگراد خشک و سپس مجموعه را به مواد روغنی ، رزین یا موم اشباع می کردند ، حتی در مواردی بسته به نیاز غلاف سربی نیز روی آنها می کشیدند.
وجود غلافهای سربی برای جلوگیری از رخنه نم و آب بر روی سیمهای روکش شده گواه اهمیتی بوده که به جایگاه این فناوری نوپا داده می شد . در سال 1879 (1258 خورشیدی ) بورل Boreal
نخستین کسی بود که از این غلاف برای ایجاد پوشش ضد نم سود برد و غلافها را بدون درز و یکپارچه بر روی سیمهای روکش دار کشاند . در سال 1887 (1266 خورشیدی ) ، شیمیدانها از راه سنتز مواد جدید موفق به تهیه ی ماده ای به نام « باکلیت» شدند ، امتیاز نامه ی کشف این ماده در سال 1909 (1288 خورشیدی ) در امریکا به نام لئوهندریک بیکلند بلژیکی صادر شد . این ماده ارزانتر از لاستیک طبیعی بود و ولتاژ بالاتری را تحمل می کرد . در راه دستیابی بدین ماده ، که در آن دوران یک پدیده ی پیشرفته به شمار می رفت ( و امروزه بسیار پیش پا افتاده به نظر می آید ) فرایندی ده ساله پیموده شده بود ، پس از به کارگیری از این ماده ، صنعت برق توانست ولتاژهای بالاتری را به کار گیرد . از این پس روند دستیابی به مواد عایق توانمند تر و پیشرفته تر و همچنین نیاز به ولتاژهای هر چه بزرگتر تلاش دو سویه ای بوده که هنوز هم ادامه دارد .
در سال 1880 (1259 خورشیدی ) « فرانتی » ایتالیایی با معرفی عایق چند لایه ای از نوارهای کاغذی ، که رویهم پیچانده می شدند نخستین گام مهم را در صنعت کابلسازی برداشت ، طولی نکشید که نوارهای کاغذی و روشهای نواربندی آنها بر روی سیمهای آماده شده جای خود را باز کرد و بزودی روشن شد که با روغنکاری این کاغذها ویژگی عایقیشان نیرومند تر نیز می گردد از اینرو با آغشته سازی کاغذهای عایق کننده ، صنعت کابلسازی پا به پهنه ی تازه ای گذاشت و چندی نگذشت که با بهره گیری از روش خلا و به کارگیری رزینهای گرم ، فراورده های متنوعتری نیز به دست آمد .
با بالا رفتن ولتاژ و نیاز روز افزون به گذراندن جریانهای بزرگ ، پدیده های دشواری زایی که امروزه همه ی دست اندرکاران با آنها آشنا هستند یکی پس از دیگری پا به میدان می گذاشتند ، دشواری زایی میدانهای بزرگ که در پیرامون تنه ی کابلها پدیدار می گردید ، خیلی زود دردسر آفرین شد . در سال 1913 (1292 خورشیدی ) هوخشتادر آلمانی با بهره گیری از یک لایه ی کاغذی فلز دار شده نیمه رسانا ، توانست دامنه ی پراکندگی میدانهای پیرامونی را تا اندازه ای مهار کند و از آن پس این لایه با نام « پوشش هوخشتادتر » نامور گردید . این سرآغاز مهار پدیده های فیزیکی دشواری زا در ساختمان کابل و صنعت کابلسازی به شمار می آید ، از این پس بود که فن آوری کابلسازی برای برخورد با هر گونه پدیده های دشواری زا به دنبال راهکارهای مناسب رفت .
در دهه ی نخست سده بیستم پس از آن که صنعت نفت این توانایی را یافت تا روغنهای گوناگونی را به بازار بفرستد و هر کدام از آنها نیز توانستند زمینه های ویژه ای در کاربردهای صنعتی بیابند ، آغشته سازی کاغذهای عایقی با روغن کم چگال در یک فشار پیوسته ی یکسان ، زمینه ی پیشرفت دیگری را در زمینه ی کابلسازی فراهم آورد .
بی گمان ایرانیان با توجه به شرایط تاریخی و اجتماعی که در سده نوزدهم و بیستم از سر می گذراندند ، نتوانستند با روند رو به رشد صنایع در اروپا همگام شوند و تنها نظاره گر خاموش و بی تفاوت این رشد پر شتاب شدند و سپس در دهه های بعدتر که اندکی به خود آمدند تنها به صورت کاربران ذوق زده ی فراورده های غربی در آمدند ، گشایش دارالفنون ( پلی تکنیک ) میرزاتقی خان که پس از مرگش آغاز به کار کرد و تلاش دو دهه ی نخست این مرکز آموزشی که جایگاهی در اندازه های دانشگاهی داشت ( بعدها تا رده ی یک دبیرستان فرو افتاد ) همراه با ورود تلگراف به ایران در همان روزگاران مردم را متوجه ویژگیهای ناشناخته ولی جدید پدیده هایی کرد که بعدها در چهارچوب مخابرات و سپس برق جایگاه ویژه و مهمی یافتند . در میان کالاهای مصرفی برای شبکه کشی و نصب مولدهای برق توسط دربار قاجار برای بارگاه امام هشتم (ع) توسط رضایت امین التجار و سپس توسط قاسم والی در تبریز ، معین السلطنه ی گیلانی ( رشتی ) در رشت و امین الضرب در تهران ، در دهه ی 1280 خورشیدی ، بی گمان سیمهای روکشدار و یا با نام امروزین آن « کابل » وجود داشته و به کار می رفت . پیش از این می باید در سیم کشیهای درون تلگراف خانه ها از سیمهای روکشدار استفاده شده باشد ، و اگر در این میان تلفن نیز جایگاهی در دربار قاجار پیدا کرده بود که این چنین نیز بود و در آنجا نیز به طور حتم پیش از ورود برق ، سیمهای روکشدار مصرف شده بود . به نظر می رسید سیمهای روکش دار و مقره های نگهدار آنها در سطح کشور به نوعی شناخته شده بودند .
از آنجا که تا آنزمان تنها روکش انعطاف پذیر شناخته شده ای که می توان بدان اشاره کرد ماده ی لاستیکی بر گرفته از ماده گیاهی پرچا و یا نخهای پنبه ای پارچه بافت بودند ، پس سیمهای روکشداری که در آن روزگاران به کار می رفته اند با این مواد و یا با هر دوی آنها عایقکاری می شده اند . به همین خاطر بهره گیری از سیمهای روکش دار از مقطع 1 تا 90 میلیمتر مربع در دو نیروگاه امین الضرب پدیده ی ویژه و شگفتی به شمار نمی آمده است .
تا نزدیک به 40 سال پیش ما بیشتر وارد کننده ی کالاهای برقی بوده ایم تا آن که با آغاز شکوفایی اقتصادی وابسته به نفت ، و امکان سرمایه گذاری در بخشهای گوناگون به ویژه در بخشهای پایه ای صمایع به طور همگام با دیگر زمینه های موجود اندیشه ی بر پایی کارخانه های سیم سازی و کابلسازی در ایران شکل گرفت . برای جستجوی پیشینه صنعت سیم سازی از آنجا که آمار دقیقی از کارگاههای تولیدی ، تنوع کار آنها و شاخه های اصلی و فرعی تولیدی در آنها و یا مشخصات کالاهای ساخته شده توسط آنها در سطح کشور در دسترس نیست و همچنین از آنجا که بیشتر و یا همه ی کارگاههای تولیدی به علت پایین بودن استاندارد کار و نداشتن تجهیزات مناسب بی سرو صدا به کپی سازی گاهی ناشیانه ی برخی از کالای برقی با روش های ابتدایی می پرداختند ، ولی آنها را با نامهای گوناگون و گمراه کننده به بازار سرازیر می کردند امکان ردیابی فعالیتها و زمان آغاز تولید هر کالا به ویژه کالاهای برقی و صنایع وابسته به آن به ویژه صنعت سیم و کابل سازی بسیار دشوار است ولی شواهد نشان می دهند که باید پذیرفت کار سیم سازی با مقاطع کوچک باید خیلی پیش تر از ایجاد نخستین کارخانه رسمی برای این کار آغاز کردند و سپس بعد از تجربه اندوزی به تولید سیمهای با مقاطع بالاتر و آن گاه سیمهای با رشته های کلافبندی شده پرداختند و سرانجام وارد پهنه ی ساخت کابل های برقی گردیدند .
نخستین کارخانه ی سیم سازی شناخته شده در ایران کارخانه ی فروزنده است که در سال 1341 در جاده ی آرامگاه تهران گشایش یافت ، در این کارخانه سیمهای تک لای مسی با روکش P.V.C تولید می گردید ، سپس در همین سال کارخانه ی دیاموند در قزمین به تولید سیمهای افشان پرداخت . این کارخانه که بعدها به هادی برق تغییر نام داد همراه با الکترونیک خراسان و سیمکو که پس از آن شکل گرفتند ، از نخستین کارخانه هایی بودند که بدین کار پرداختند روشن است که در این میان به علت نیاز روز افزون بازار به رساناها ، ساخت رساناهای استاندارد و با نامهای شناخته شده در دستور کار قرار گرفته باشد .
آشنایی دستگاه کشش راد
با توجه به اینکه قطر مفتولهای مسی mm8 ( میلی متر ) و قطر مفتولهای آلومینیومی 5/9 میلی متر می باشد لذا برای استفاده از سایز سیم مناسب از دستگاهی به نام دستگاه کشش راد استفاده می کنیم .
دستگاه کشش راد دستگاهی است ( همان طور که از نامش پیداست ) که وظیفه کشیدن سیم از حالت اولیه به حالت ثانویه جهت استفاده برای هادی اولیه .
جهت استفاده و ساخت کابل 132 کیلو ولتی و طبق استاندارد تعریف شده سایز سیم مسی باید 80/2 میلی متر باشد برای رد کردن مفتول مسی 8 میلی متری با استفاده از سیم نازک کن ، سیم را نازک کرده و با استفاده از دایهایی که در ااختیار اپراتور قرار داده شده مفتول مسی نازک شده را از سر این دایهارد می کنند .
سپس اپراتور دستگاه سلوشن دستگاه را روشن نموده ،
( سلوشن به عنوان یک مایع خنک کننده و روان کننده ، مانع از پارگی سیم در حین رد شدن از دایها و نیز حول کاپستنها می شود ، لذا باید ضمن روشن کردن سلوشن ، از ریزش سلوشن در تک تک کاپستنها مطمئن شد )
پس از کشیدن مفتول مسی و چیدن دایها جهت حصول اطمینان از قطر سیم خروجی از سردای یک نمونه برای چک کردن قطر سیم اندازه گیری می شود .
با توجه به اینکه مفتول ورودی مس می باشد ، استفاده از بجار جهت نرم کردن مس و مانع از سوختن مس ضروریست ولی اگر مفتول آلومینیوم باشد احتیاجی به نرم کردن نمی باشد.
در صورت تولید سیم نرم مطابق با سایز سیم مورد نظر انیل مجاز تنظیم می گردد .
( انیلر باعث نرم شدن سیم می گردد تا در مراحل بعدی سیم مسی نشکند و پاره نشود ) و ناخالصی را نیز از سیم مسی می گیرد . پس از انجام کلیه مراحل بالا ، دستگاه استارت شده و شروع به تولید سیم مسی با سایز مورد نظر (mm80/2) نموده که روی قرقره های فلزی 630 سوار شده و پس از اتمام متراژ مورد نظر روی هر قرقره از تیک آپ (Takeup) پیاده می شود و هر بار پس از پیاده کردن قرقره تولیدی ، کارت تولید آن قرقره را با ذکر کلیه مشخصات ، بر روی قرقره اپراتور موظف است نصب نماید ، کارت تولید شامل : کد دستگاه ، تاریخ تولید ، شیفت تولیدی ، نام مرحله ، کد مرحله ، شماره برنامه ، نام محصول ، کد محصول ، شماره قرقره خروجی و متراژ می باشد .
* لازم به توضیح است که پس از استارت دستگاه نمونه ای از سیم مورد نظر را به بازرس کنترل کیفیت ( به منظور کنترل قطر سیم ، درصد انیل ( در سیم های مسی ) ، رنگ سیم باید سیاه نشود ، نداشتن خراشیدگی و ... ) ارائه می گردد .
آشنایی با دستگاه استرندر(91رشته LG)
پس از اتمام کلیه مراحل قرقره های 630 را روی پالت های فلزی قرار داده و توسط لیفتراک به دستگاه بعدی انتقال می دهند .
بعد از مرحله کشش ، قرقره های 630 تولید شده به دستگاه استرندر 91 رشته ال ـ جی (LG) انتقال داده می شود تا جهت کار استرند کمپکت جهت سطح مقطع مناسب برای کابل kV 132 مورد استفاده قرار گیرد ، سطح مقطع مناسب که برای kV 132 طبق استاندارد معرفی شده می باشد که این دستگاه وظیفه تولید این کانداکتور را دارد.
جهت کار استرندنیگ ، با توجه به برنامه تولید و تعداد سیمها در هر قفسه ، قرقره ها بر روی پی آفها سوار می شوند جهت سیم ها باید طوری باشد که به هنگام سوار کردن رو به اپراتور باشد ، ضمناً قرقره ها به گونه ای باید سوار شوند که تعادل دستگاه حفظ شود ، تعداد کل قرقره های سوار شده روی هر یک از قفسه ها که به صورت 27-22-16-11-6-1 باشد و طبق برنامه برای سطح مقطع ، 83 عدد می باشد با سایز .
جهت کار استرندینگ اپراتور با توجه به قطر هر مرحله از استرند ( قید شده در برنامه تولید ) ، دایهای کمپکت و یا دایهای دو تکه ( به شرطی که از رولرهای کمپکت استفاده شود ) را از دای شاپ _ محل نگهداری دایها و تیپ های مورد نظر ) را تحویل می گیرد .
توضیح بر اینکه سایز 95 میلی متر فقط و فقط از دای کمپکت استفاده می شود و برای مقاطع بالاتر از آن از دای دو تکه ( به عنوان جمع کننده ) استفاده می شود ، پس چون سطح مقطع ما می باشد باید از دای دو تکه استفاده کنیم . پس از انجام مراحل بالا و کشیدن سیم ها تا جلوی قفسه ها ، خط را استارت نموده و وقتی کانداکتور اصلی به درجه قابل قبول از نظر ظاهری و ابعادی و طول تاب و ... پس از رسیدن کانداکتور اصلی بر تیک آپ (Take up) و جدا کردن سیم های بکسل و ضایعات ابتدای راه اندازی نمونه ای از کانداکتور ( به طول 5/1 متر ) بریده شده ، تحویل واحد کنترل کیفیت (QC) تا در صورت قابل قبول واقع شدن کانداکتور و مطابق با برنامه تولید ، اجازه تولید را صادر می نماید . طبق استاندارد تعریف شده باید قطر کانداکتور 9/26 میلی متر و وزن کانداکتور (5/1 متری ) باید gr 4352 گرم و مقاومت آن باید در حدود باشد تا اجازه استارت از واحد کنترل کیفیت صادر گردد .
پس از انجام مراحل بالا و اطمینان از کلیه مراحل بالا خط کاملاً استارت شده و تولید کانداکتور آغاز می نماید و پس از پایان یک کات مشخص ( کاتنیگ کانداکتور از واحد برنامه ریزی صادر شده و یک متراژ مخصوص دارد )
قرقره را از Take up پیاده نموده و جهت خوردن نوار نیمه هادی ضد آب روی کانداکتور به دستگاه دیگری که دستگاه نوارزن نام دارد برده می شود .
آشنایی با دستگاه اسکرین (72 رشته) :
در این دستگاه روی کانداکتور نوار نیمه هادی صاف به صورت گپ ( پشت سر هم ) خورده شده و سپس یک نوار P.P جهت محافظت نوار نیمه هادی ضد آب خورده می شود .
* توضیح بر اینکه ضخامت نوار نیمه هادی صاف باید 35/0 میکرون و عرض نیز mic 60 باید باشد ، نوار نیمه هادی را به خاطر یکنواخت کردن میدان و همچنین همانطور که از نامش پیداست ، جهت جلوگیری از نفوذ آب به هادی استفاده می کنند .
آشنایی با دستگاه C.C.V (خط عایق زنی)
پس از انتقال کانداکتور نوار خورده از دستگاه نوارزن توسط لیفتراک ، به دستگاه مدرن C.C.V ، مرحله عایق زنی روی کانداکتور شروع می شود .
مرحله عایق زنی توسط دستگاه C.C.V در سه مرحله ، الف ) مرحله نیمه هادی داخلی ب) عایق ج) نیمه هادی بیرونی شروع شده و توسط همین دستگاه پایان می پذیرد .
دستگاه C.C.V از سه الکسترودر 1و2و3 تشکیل شده که هر کدام از این الکسترودها وظایف مخصوصی دارند که توضیحات مختصری از هر کدام داده شده را بررسی می نماییم.
* اکسترودر یک وظیفه نیمه هادی داخلی را بر عهده دارد ، جنس نیمه هادی داخلی و بیرونی از پلی اتیلن (Poly ethylene) LE0592M که از شرکت سوئدی BOREALIS خریداری شده می باشد .
ضخامت یا قطر نیمه هادی داخلی طبق استاندارد تعریف شده باید حدود 2/1 میلی متر باشد که توسط دستگاهی به نام سیکورا (SIKORA) تنظیم می گردد .
* پس از مرحله یک ، الکسترودر 2 که وظیفه عایقی را بر عهده دارد شروع به مواد ریزی می کند که جنس عایقی نیز از مواد پلی اتیلن بوده که XLPE نام دارد و از شرکت سوئیس خریداری شده ، ضخامت و یا قطر عایق باید حدود mm 18 طبق استاندارد تعریف شده باشد .
* اکسترودر 3 مرحله آخر را شامل می شود ، وظیفه نیمه هادی بیرونی را بر عهده دارد که مرحله ریزش آن نیز مانند نیمه هادی داخلی می باشد و ضخامت آن نیز باید در حدود 102 میلی متر باشد .
** توضیح بر اینکه ریزش این مواد مرحله به مرحله بوده که هر کدام توسط تیپ و دایهایی که توسط اپراتور دستگاه گرفته شده و بر سر کلگی و دستگاه C.C.V بسته شده انجام می پذیرد ، به عنوان مثال برای کابل kv 132 تیپ اول را mm7/28 و تیپ میانی را mm32 و دای میانی را mm1/71 ودای آخر را 6/75 انتخاب می کنند .
پس از انجام مرحله های بالا ، همزمان با خارج شدن موادها از کلگی ، خط را استارت نموده و سرعت خط را روی حالت لاک پشت که روی مانیتور می باشد تنظیم می کنند ، سپس مواد اولیه خروجی را بریده ، قطر کلی را کنترل می کنند ، قطر کلی
طبق استاندارد تعریف شده باید حدود mm 69 باشد ولی در مرحله اول که کابل تولیدی گرم است حدود mm5/71 در می آید ، و همچنین نمونه ای را بریده و ضخامت هر 3 لایه را کنترل می کنند .
* قطر کابل خروجی باید حدوداً 6% از قطر حالت سرد (cold diameter) بزرگتر باشد.
سپس سرعت خط را از حالت لاک پشت به حالت خرگوش برده (1m/min) و ادامه روند تولید را مشاهده می کنیم مواد بیرون آمده از کلگی را به کمک چسب محکم و قوی چسب زده و به شکل مخروطی ( کونیک کردن کابل ) در می آورند .
کابل تولید شده داخل لوله اصلی میسر شده ، و پس از گذشت 2 متر از کابل اصلی شیرگاز N2 را باز کرده و خنک کن آن را نیز وصل نموده( خنک کننده را به برق اصلی تابلو وصل می کنیم )
هر سه اکسترودر را در وضعیت سنکرون قرار می دهند ، و همزمان با بالا بردن سرعت خط ، وضعیت ضخامتی نیمه هادی ها و عایق را چک می کنند و اگر نیاز به اصلاح هر یک از آنها داشت ، اقدام به تنظیم دور اسکروها می نمایند .
چون خنک کنندگی کابل توسط آب و گاز در داخل لوله انجام می گیرد شیر آبی را که به لوله وصل است را باز می کنند و دمای گاز N2 و فشار آن را تا bar5 بالا می برند .
پس از عبور m 138 از تولید ، کابل از اندیس اصلی عبور می کند و پس از مشاهده عبور کابل از طریق شیشه چشمی ، سریعاً اندیسل اصلی را بسته و اندیسل کمکی را باز می نمایند .
( اندیسل محل خروج کابل و محل تنظیم فشار آب و گاز در یک محوطه زیرزمینی می باشد )
پس از رسیدن کابل هادی به Take up ( تیک آپ ) آنرا از محل چسب ( یا محل جوش ) کابل را بریده و کابل هادی را روی Take up دیگر ریوایند می کنند و پس از گذشت m 200 متر از تولید واقعی ، کابل را بریده و کابل واقعی را روی Take up ( تیک آپ ) دیگر سوار می کنند و نمونه ای از کابل تولید شده را جهت انجام تستهای Silicon oil and Hot set Test ( تست سیلیکونی و تحمل گرمایی ) به آزمایشگاه ارسال می کنند .
حال قطر حالت سرد راچک می کنند ، اگر بیشتر از مقداری بود که انتظار می رفت ( همان mm 69) می توانند ضخامت عایق را کاهش دهند .
در صفحه بعد نمونه ای از برگ آزمایش Silicon oil and Hot set Test را که توسط یکی از اپراتورهای آزمایشگاه فشار قوی تست گردیده را مشاهده می نمایید ، که ضخامت لایه ها و مقادیر را در تولید توسط ارائه برگه آزمایش و دادن یک نمونه cm40 کنترل گردد .
گزارش کاراموزی شرکت نوتاش قالب تهران(قالب سازی)
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 14 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 426 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 64 |
گزارش کاراموزی قالب سازی در 64 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
تاریخچه شرکت نوتاش قالب تهران
مقدمه
قالب سازی سریع
مهمترین مزایای ابزار سازی سریع
قالب سازی RTV Silicon Rubber
مراحل فرایند ساخت قالب سیلیکونی
فرآیند Ketool3D
تفت جوشی مستقیم فلزی DMLS
جوشکاری در قالب سازی
قالبهای دایکاست
ریختگری در غالب دوغابی
مزایا و محدودیتها
انواع روشهای ریخته گری دقیق
مواد نسوز در فرآیند پوسته ای دقیق
ماشین کاری سریع
پس زمینه تاریخی
اولین تعریف از ماشین کاری سریع
تعریف های عملی از ماشین کاری سریع
برخی معایب استفاده از ماشین کاری سریع
ابزارها
فلزات غیر فرو فلزات فرو
روش نوین برای آج زنی فک گیرهروش نوینی
سنگ زنی خزشی چیست؟
تفاوت میان سنگ زنی رفت و برگشتی
منبع
تاریخچه شرکت نوتاش قالب تهران
1. مقدمه :
انگیزه ای فراگیر صنعتگران کشور را به تلاش روز افزون جهت بهبود بهره وری و ارتقا کیفی و ایجاد تنوع و نوع آوری در محصولات دعوت می کند.
گروه صنعتی نوتاش با تکیه بر پتانسیل تحقیق و توسعه و با به کارگیری تکنولوژی هایی که با استانداردهای روز همگام و همراه می باشد و قابل رقابت با محصولات مشابه خارجی است، در کنر دیگر صنعتگران گامی بلند در جهت بهبود کیفیت خدمات و کسب رضایت خاطر مشتریان برداشته است. که این همه، میسر نیست مگر با حمایت، اعتماد و پشتیبانی متخصصین، تولید کنندگان و صنعت گران کشور.
2. آشنایی با شرکت نوتاش قالب تهران :
شرکت نوتاش قالب تهران در سال 1378 با استفاده از همفکری و مشاوره جمعی از متخصصین و کارشناسان در صنعت خودروی کشور با نام گروه صنعتی نوتاش فعالیت خود را در زمینه ساخت و تولید قطعات پلیمری آغاز نمود و پس از آن در سال 1386 برای همگام سازی با دانش جهانی به برپایی سیستم ISO – 9001 اقدام نموده و با نام نوتاش قالب تهران کار خود را ادامه می دهد.
در بدو امر فعالیت های این واحد صنعتی بر تجهیز و تامین هر چه بیشتر کار با دستیابی به ماشین آلات و تکنولوژی روز و نیروی انسانی ماهر متمرکز گردید.
دقت در طراحی و ساخت، تضمین کیفیت در محصولات و خدمات، دستیابی به رضایتمندی مشتری و بهبود در کیفیت خدمات در سایه حضور تیمی آگاه با پشتوانه تکنولوژی و نوآوری، امروز گروه صنعتی نوتاش را به عنوان یکی از قالب سازان مطرح در زنجیره تامین صنعت خودرو معرفی می نماید.
عمده ی فعالیت این واحد ساخت قالب های تزریق پلاستیک، دایکاست، باکالیت در صنعت خودرویی، صنایع مخابراتی، صنایع آرایشی و بهداشتی، کمک پزشکی و صنایع ریلی کشور می باشد.
3. خدمات این واحد صنعتی به شرح ذیل می باشد :
طراحی و مشاوره در ساخت انواع قالب های پلاستیک، دایکاست، باکالیت (مهندسی معکوس، طراحی قطعه، اپتیک، CMM)
واحد طراحی و مهندسی نوتاش با به کارگیری نرم افزارهای رایج (CAM/CAD) جهت ترسیم نقشه های فنی دو بعدی و سه بعدی از قطعات و قالب دقت در طراحی و ساخت را مد نظر و هدف خویش قرار داده است.
شرح خدمات در طراحی :
1-ارائه طرح پیشنهادی در ارتباط با ساخت قالب
2-اخذ نمونه های مشابه قطعات (CKD)
3-اخذ نقشه های CKD یا فایل های موجود در مورد قالب
4-ترسیم نقشه های سه بعدی قطعه و ارسال مدارک به مشتری جهت تایید
5-ارائه یک نسخه کامل از نقشه های قالب پس از اتمام فاز طراحی به مشتری
ساخت، اجرا و راه اندازی قالب های تزریق پلاستیک، دایکاست، باکالیت
واحد ساخت پس از اتمام فاز طراحی و اخذ تاییدیه مدارک فنی توسط مشتری با استفاده از برنامه زمانبندی در قالب پروژه فعالیت خود را آغاز می نماید.
این فعالیت ها با بهره گیری از تکنولوژی های روز و تکیه بر عملکرد دقیق و بالا بردن درصد اطمینان، کاهش هزینه ها و دستیابی به رضایت مشتریان در تحویل به موقع محصولات و خدمات و سطح کارایی و کیفیت بالا انجام می گیرد.
شرح خدمات در ساخت و اجرا :
1- تهیه گانت چارت برنامه ریزی ساخت و ارائه یک نسخه آن به مشتری
2- اجرای سیستم های حفاظتی برای بالا بردن ایمنی قالب ها
3- استفاده از سیستم های راهگاه گرم جهت کاهش ضایعات در تولید و بهبود کیفیت قطعات و محصولات
4- ارائه گزارش های پیشرفت کار هر 2 هفته بصورت مکتوب یه مشتریان
5- سخت کاری قالب
و ...
تعمیرات و نگهداری قالب های صنعتی
امروزه مشخص نمودن چگونگی اجرای فعالیت های نگهداری و تعمیرات ابزار آلات تولیدی به منظور حصول اطمینان از استمرار قابلیت فرآیند مورد توجه بسیاری از واحدهای صنعتی پیشرفته می باشد.
به منظور استفاده مفید و حصول اطمینان از استقرار قابلیت فرآیند و همچنین حداقل کردن زمان رکود تولید و خواب دستگاه ها، فعالیت های نگهداری روی تجهیزات تولیدی به خصوص قالب های صنعتی به عنوان ابزارهای کلیدی شناسایی و برنامه ریزی می شود.
از جمله این فعالیت ها، نگهداری و تهمیرات پیشگیرانه جهت جلوگیری از به فعلیت رسیدن حالت های خرابی بالقوه در تجهیزات تولید می باشد.
ü جهت نگهداری و تعمیرات به صورت توافقی طی دوره های مشخص زمانی انجام می گردد.
ü جهت تسریع در امور تولید هنگام خرابی قالب با حضور در کارخانه مشتری نسبت به تعمیر آن اقدام نموده و در صورت نیاز به تجهیزات بیشتر با انتقال قالب به محل کارخانه نوتاش نسبت به تعمیرات آن اقدام می گردد.
ü خدمات فوق برای قالب هایی که توسط دیگر شرکت ها ساخته شده نیز پذیرفته می گردد.
قالب سازی سریع
لبهای نرم معمولا از سیلیکون، رزینهای اپوکسی، آلیاژهای نقطه ذوب پایین و شنهای ریخته گری ساخته می شوند، و امکان ریخته گری فقط یک نمونه و یا تولید تعداد کمی را فراهم میکنند. در روشهای قالبسازی سخت، که قالب معمولا از فولاد ساخته می شود، امکان تولید تعداد بیشتری قطعه فراهم میشود.قالب سازی مستقیم به معنی ساخت مستقیم به معنی ساخت مستقیم قالب ، بوسیله فرایند RP است. بعنوان مثال در مورد قالب تزریق پلاستیک، حفه های نری و مادگی، راهگاها و سیستم پران، مستقیما با اســـــتفاده از فرایند RP ساخته می شود. در قالب سازی غیر مستقیم، فقط الگوی اصلی با استفاده از فـــــــــــــرایند RP ساخته می شود، و سپس می توان یک قالب سیلیکونی، رزینی اپوکسی، فلز نقطه ذوب پایین، یا سرامیکی را از الگوی اصلی بدست آورد.
مهمترین مزایای ابزار سازی سریع عبارتند از:
زمان لازم برای ساخت ابزار و یا قالب از چند ماه به چند روز یا هفته کاهش می یابد.
هزینه تولید به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
به علت کاهش زمان تولید و هزینه ها، بسیاری از طراحان و مهندسین تمایل دارند قطعات را قبل از تولید انبوه در مرحله طراحی آزمایش کنند و در نتیجه بسیاری از عیوب طراحی از بین می رود.
به دلیل استفاده مستقیم از اطلاعات نرم افزارهای طراحی ، بسیاری از خطاهای فردی کاهش می یابند.
قالب سازی RTV Silicon Rubber
یکی از رایج ترین کاربردهای نمونه سازی سریع در قالبسازی، ساخت قالب به روش RTV Silicon Rubber می باشد. سیلیکون ماده ای گران و پر مصرف است که می توان با قالب گیری آن در اطراف الگوی (مدل) مرجع یک قطعه، به قالب آن دست یافت، این الگوی مرجع توسط یکی از روشهای نمونه سازی سریع ساخته می شود. ریخته گری در خلاء با قالب Silicon Rubberانعطاف پذیرترین روش RT، برای ساخت قطعات پلاستیکی، سرامیکی و فلزی است.
مراحل فرایند ساخت قالب سیلیکونی:
ساخت الگوی اصلی (مرجع) توسط یکی از روشهای RP
پرداخت و تمیزکاری الگو
اتصال سیستم راهگاهی به الگو
قراردادن الگو و سیستم راهگاهی به صورت معلق در جعبه و ریختن سیلیکون مایع در اطراف الگو پخت سیلیکون به منظور جامد سازی ایجاد یک خط جدایش توسط یک چاقوی جراحی وتقسیم قالب به دو نیمه خارج ساختن الگوی مرجع از داخل قالب آماده کردن قالب برای تزریق بوسیله قالبهای Silicon Rubber معمولا می توان حدود 20 قطعه تولید با خواص مکانیکی مشابه ترموپلاستیک های مهندسی نظیر ABS ، PE ، PP و یا لاستیک تولید نمود.
مهمترین ویژگیهای روش قالب سازی سیلیکونی عبارتند از: ساخت ارزان و سریع قالب، ساخت قالب با آرایش نهایی عالی و قالب استفاده از مواد مختلف. بعلاوه این فرایند هم برای قطعات کوچک و هم برای قطعات بزرگ مناسب است. علاوه بر قالگیری رزین، ماتریسهای (حفره های) سیلیکونی برای قالبگیری تزریقی (فشار پایین) مدلهای ریخته گری دقیق نیز مناسب می باشند.
تقسیم قالب:
همانطور که ذکر شدهر قالب دایکاست بصورت دو تکه است یعنی قالب ازیک نیمه ثابت(طرف تزریق)ویک متحرک (طرف بیرون انداز)تشکیل شده است . نیمه ثابت قالب (نیمه تزریق قالب)به کفشک ثابت ماشین ریخته گری تحت فشار مونتاژ می شود . در حالی که نیمه متحرک قالب (نیمه بیرون انداز قالب )به کفشک متحرک محکم می شود هر دو نیمه قالب در حالت آماده تزریق بسته هستند و با نیروی بسته نگهدارنده ای که از طرف ماشین ایجاد می گردد،در حالت بسته نگه داشته می شوند . سطح تماس هر دو نیمه قالب ، سطح جدایش قالب نامیده می شود. برای اجتناب از نفوذ فلز مذاب به خارج بایستی سطح قالب کاملاً آب بندی و از این جهت به صورت سطح سنگ زنی شده و یا هم سطح شده باشد .دقت انطباق صفحات قالب که روی هم قرار می گیرند اهمیت زیادی دارند .بهتر است که لبة خارجی در هر دو صفحه قالب حدواً 1 m m تا 2 m m تحت زاویه 4 5 پخ زده شوند . به این ترتیب از خرابی لبه ها توسط ضربه یا برخورد که منجر به تغییر شکل لبه ها می گردد و می توانند دقت انطباق را بر هم بزنند اجتناب می شود .
ریختگری در غالب دوغابی
مزایا و محدودیتها
الف: مهمترین مزایای روش ریخته گری دقیق عبارتند از : - تولید انبوه قطعات با اشکال پیچیده که توسط روشهای دیگر ریخته گری نمی توان تولید نمود توسط این فرایند امکان پذیر می شود. - مواد قالب و نیز تکنیک بالای این فرایند،- امکان تکرار تولید قطعات با دقت ابعادی وصافی سطح یکنواخت را میدهد. - این روش برای تولید کلیه فلزات و آلیاژهای ریختگی به کار می رود . همچنین امکان تولید قطعاتی از چند آلیاژ مختلف وجود دارد. - توسط این فرآیند امکان تولید قطعاتی با حداقل نیاز به عملایت ماشینکاری و تمام کاری وجود دارد. بنابراین محدودیت استفاده از آلیاژهای با قابلیت ماشینکاری بد از بین می رود. - در این روش امکان تولید قطعات با خصوصا متالورژیکی بهتر وجود دارد. - قالبت تطابق برای ذوب و ریخته گری قطعات در خلاء وجود دارد. - خط جدایش قطعات حذف می شود و نتیجتا موجب حذف عیوبی می شود که در اثر وجود خط جدایش به وجود می آید.. –
ب:مهمترین محدودیتهای روش ریخته گری دقیق عبارتنداز : - اندازه و وزن قطعات تولید شده توسط این روش محدود بوده و عموما قطعات با وزن کمتر از 5 کیلوگرم تولید می شود . - هزینه تجهیزات و ابزارها در این روش نسبت به سایر روشها بیشتر است.
انواع روشهای ریخته گری دقیق:
در این فرایند دو روش متمایز در تهیه قالب وجود دارد که عبارتند از روش پوسته ای و روش توپر به طور کلی این دو روش درتهیه مدل با هم اختلاف ندارند بلکه در نوع قالبها با هم تفاوت دارند. فرایند قالبهای پوستهای سرامیکی پوسته ای سرامیکی درریخته گری دقیق: برای تولید قعطات ریختگی فولادی ساده کربنی ، فولادهای آلیاژی ،فولاد های زنگ نزن، مقاومت به حرارت ودیگر آلیاژهایی با نقطعه ذوب بالای این روش به کار می رود به طور شماتیک روش تهیه قالب را در این فرآیند نشان می دهند که به ترتیب عبارتند از:
الف : تهیه مدلها : مدلهای مومی یا پلاستیکی توسط ورشهای مخصوص تهیه میشوند.
ب : مونتاژ مدلها : پس از تهیه مدلهای مومی یا پلاستیک معمولا تعدادی از آنها ( این تعداد بستگی به شکل و اندازه دارد) حول یک راهگاه به صورت خوشه ای مونتاژ می شوند در ارتباط باچسباندن مدلها به راهگاه بار ریز روشهای مختلف وجود دارند که سه روش معمولتر است و عبارتند از:
روش اول: محل اتصال در موم مذاب فرو برده می شود و سپس به محل تعیین شده چسبانده می شود .
روش دوم: این روش که به جوشکاری مومی معروف است بدین ترتیب است که محلهای اتصال ذوب شده به هم متصل می گردند .
روش سوم: روش سوم استفاده از چسبهای مخصوص است که محل اتصال توسط جسبهای مخصوص موم یا پلاستیکی به هم چسبانده می شود. روش اتصال مدلهای پلاستیکی نیز شبیه به مدلهای مومی می باشد..
ج : مدل خوشه ای و ضمائم آن در داخل دو غاب سرامیکی فرو برده می شود. درنتیجه یک لایه دو غاب سرامیکی روی مدل را می پوشاند
د:در این مرحله مدل خوشه ای در معرض جریان باران ذرات ماسه نسوز قرار میگیرد.تایک لایه نازک درسطح آن تشکیل شود .
ه: پوسته سرامیکی ایجاده شده در مرحله قبل کاملاخشک می شوند تا سخت و محلم شوند. مراحل ( ج ) (د) ( ه) مجددا برای جند بار تکرار می شود . تعداد دفعات این تکرار بستگی به ضخامت پوسته قالب مورد نیاز دارد. معمولا مراحل اولیه از دوغابهایی که از پودرهای نرم تهیه شده ،استفاده شده و بتدریج می توان از دو غاب و نیز ذرات ماسه نسوز درشت تر استفاده نمود. صافی سطح قطعه ریختگی بستگی به ذرات دو غاب اولیه و نیز ماسه نسوز اولیه دارد.
ز: مدول مومی یا پلاستیکی توسط ذوب یا سوزانده از محفظه قالب خارج می شوند، به این عملیات موم زدایی می گویند . درعملیات موزدایی بایستی توجه نمود که انبساط موم سبب تنش وترک در قالب نشود
ح: در قالبهای تولید شده عملیات بار ریزی مذاب انجام می شود ط: پس از انجماد مذاب ،پوسته سرامیکی شکسته میشود.
ی: در آخرین مرحله قطعات از راهگاه جدا می شوند.
گزارش کاراموزی فرز کاری
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 127 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 65 |
گزارش کاراموزی فرز کاری در 65 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست
عنوان صفحه
مقدمه....................................................................................................................... .. 4
انواع ماشینهای فرز................................................................................................. .. 5
ماشبنهای فرز با میز ثابت.......................................................................................... 5
ماشینهای فرز ستونی-زانویی.................................................................................. 6
ماشینهای فرز افقی..................................................................................................... 6
ماشینهای فرز افقی اونیورسا ل................................................................................. 6
ماشینهای فرز عمودی................................................................................................ 7
روشهای کنترل ماشینهای فرز................................................................................... 7
ایمنی در ماشینهای فرز............................................................................................ 9
عملیات فرز کاری..................................................................................................... 11
تیغه فرزها............................................................................................................. 12
انواع تیغه فرزها................................................................................................... 12
طبقه بندی تیغه فرزها.......................................................................................... 12
جنس تیغه فرزها................................................................................................. 13
انواع تیغه فرزها و کاربرد آنها............................................................................ 15
تیغه فرز انگشتی.................................................................................................. 15
تیغه فرز پیشانی بغل تراش............................................................................... 16
تیغه فرزهای قابل نصب روی محور ابزار گیر افقی............................................... 17
فهرست
عنوان صفحه
تیغه فرزهای غلتکی............................................................................................. 17
تیغه فرزهای غلتکی قوی مارپیچ.................................................................... 18
تیغه فرز های بغل تراش................................................................................... 18
تیغه فرز های بغل تراش جفت........................................................................... 19
تیغه فرز های جناغی....................................................................................... 20
تیغه فرز های فرم دار...................................................................................... 21
انواع دیگر تیغه فرز ها.................................................................................. 22
روشهای فرز کاری.......................................................................................... 23
مهار تیغه فرز بر روی ماشین.......................................................................... 23
مراقبت از ابزار گیرها و تجهیزات محرکه......................................................... 26
سرعت برشی و پیشروی در عملیات فرز کاری................................................. 27
سیالات برشی................................................................................................. 28
گیره ها ........................................................................................................... 28
صفحه گردان ایستگاهی.................................................................................. 29
ماشین فرز عمودی......................................................................................... 31
تیغه فرزهای ماشین فرز عمودی..................................................................... 32
فرز کاری سطوح زاویه دار............................................................................ 35
فرز کاری شیار ها و جا خار ها........................................................................ 36
فهرست
عنوان صفحه
فرز کاری حفره ها.......................................................................................... 37
براده برداری سطوح با ارتفاع های مختلف.................................................... 37
سوراخکاری و عملیات وابسته...................................................................... 38
مراقبت از ماشین فرز......................................................................................... 39
عملیات براده برداری در ماشین فرز افقی........................................................... 40
فرز کاری سطوح تخت...................................................................................... 40
گونیا کردن سطوح قطعه کار............................................................................ 33
برش کاری...................................................................................................... 49
شیارتراشی.................................................................................................... 50
سوراخ کاری و سوراخ تراشی با ماشین فرز افقی.......................................... 51
قسمتهای مختلف چرخدنده............................................................................ 53
کاربردهای صنعتی ماشینهای فرز................................................................. 61
مقدمه
در ماشینهای فرز،یک تیغه فرز چند دندانه برروی قطعه کار می چرخد و براده برداری می کند.
هر یک از دندانه های تیغه فرز،براده کوچکی از سطح قطعه کار جدا می کند.
توسط ماشین فرز،عملیات براده برداری متنوعی می توان انجام داد. به عبارت بهتر یک ماشین فرز قادر است سطوح تخت،فرم دار،شیارها،حفره ها،رزوه ها،چرخدنده ها،مارپیچها و دیگر فرمها را بتراشد.
در میان ماشینهای ابزار،ماشینهای فرز از نظر شکل و قابلیت،بیشترین تنوع را دارند.
این ماشینها را می توان به خوبی به سیستم کنترل عددی کامپیوتری مجهز کرد.قطعه کار را می توان مستقیما بر روی میز ماشین فرز بست و یا آن را توسط فیکسچرهای متنوعی که معمولا به همراه ماشینهای فرز عرضه می شوند،روی میز ماشین مهار نمود.
انواع ماشینهای فرز
طبقه بندی ماشینهای فرز به چند گروه مشخص کار دشواری است،زیرا طراحی این ماشینها در همه موارد شباهتهایی با یکدیگر دارد.ولی از نقطه نظر کاربرد،می توان ماشینهای فرز را در دو گروه بزرگ طبقه بندی نمود:
ماشینهای فرز با میز ثابت و...
ماشینهای فرز ستونی- زانویی.
هر دو گروه این ماشبنها در دو نوع،با اسپیندل افقی و با اسپیندل عمودی ساخته می شوند.در ماشینهای فرز با اسپیندل افقی محور نگهدارنده تیغه فرز به صورت افقی و و موازی با میز ماشین قرار گرفته است .
برای عملیات مختلف می توان ابزارهای مختلفی بر روی محور ابزار گیر نصب نمود.
در ماشینهای فرز عمودی،تیغه فرز،عمود بر صفحه میز ماشین نصب می شود.
البته در ماشینهای فرز عمودی،غالبا می توان اسپیندل را حول محور افقی چرخانده و در زاویه های مختلفی تنظیم و ثابت کرد.
ماشبنهای فرز با میز ثابت
در ماشینهای فرز با میز ثابت،میز ماشین یک ساختارصلب دارد وبه صورت یک پایه ثابت عمل می کند.البته در این ماشینها،میز ماشین تنها در راستای محورXبه چپ و راست حرکت می کند.
طول میز این ماشینها و کورس حرکت آن (m9.0-0.9)30-3می باشد.حرکت ابزار در جهات عمودی و عقب-جلو(محورهای ZوY)از طریق حرکت اسپیندل ماشین تامین می گردد.
ماشینهای فرز با میز ثابت نیز به نوبه خود به سه نوع عمودی،افقی و صفحه تراش تقسیم می شوند(ماشینهای فرز و صفحه تراش در وازه ای).
نوع میز این ماشینها به گونه ای است که می توان قطعات بزرگ و سنگین را بر روی آن نصب کرده و ماشینکاری نمود.
ماشینهای فرز ستونی-زانویی
نام این ماشینها از قطعات متحرک آن گرفته شده است.در این ماشینها یک ستون عمودی وجود دارد که میز متحرک ماشین را در جهت عمودیZهدایت می کند.
میز ماشین که زانو نیز نامیده می شود ،عامل مکانیزم حرکتهای دیگر میز است.
این حرکتها عبارتند از:حرکت عرضیY(عقب-جلو)و حرکت طولی X(چپ-راست).این ماشینها،عموما با عنوان ماشین فرز زانویی نیز نامیده می شود.
ماشینهای فرز زانویی سه نوع اصلی دارند:
ماشینهای فرز افقی،
ماشینهای فرز افقی اونیور سال و
ماشینهای فرز عمودی.
ماشینهای فرز افقی
در یک ماشین فرز افقی،محور نگهدارنده ابزار به صورت افقی قرار گرفته است.میز ماشین که قطعه کار بر روی آن بسته می شود،در سه جهت طولی،عرضی و عمودی (X،YوZ)قابل حرکت است.
ماشینهای فرز افقی اونیورسا ل
ماشین فرز افقی اونیورسال،شبیه ماشین فرز افقی معمولی است،با این تفاوت که در ماشینهای اونیورسال،میز ماشین قابلیت چرخش نیز دارد .
میز این ماشین بر روی پایه زانویی قرار گرفته و می توان آن را به اندازه 45 یا بیشتر چرخاند.با اضافه کردن این امکان می توان چرخنده های مار پیچ،انواع شیارهای مار پیچ و دیگر قطعات مشابه را براده برداری نمود.
ماشینهای فرز عمودی
تفاوت ماشین فرز عمودی با ماشین فرز افقی در این است که محور ابزار گیر به صورت عمودی و عمود بر صفحه ماشین قرار می گیرد.
ارتفاع تیغه فرز نسبت به قطعه کار را می توان به صورت دستی یا اتوماتیک تغییر داد.
این ماشینها برای به کار گیری تیغه فرزهای انگشتی و پیشانی تراش مناسب هستند.
ماشینهای فرز عمودی در سه نوع ساخته می شوند:با کلگی لغزنده،با بازوی فوقانی فلکه ای و با کلگی گردان.
ماشینهای فرز عمودی با بازوی فوفانی فلکه ای معمولا برای مقاصد آموزشی در مدارس فنی –حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرند.
بازوی فوقانی این ماشین را می توان توسط یک دسته گردان چرخانده و توسط آن شیارها با مسیرهای منحنی را نیز براده برداری نمود.
در ماشینهای فرز عمودی با کلگی لغزنده،اسپیندل ابزار گیر در وضعیت عمودی قرار گرفته است.
کلگی ماشین که اسپیندل درون آن تعبیه شده است را می توان توسط یک اهرم گردان یا به صورت مکانیزه اتوماتیک در جهت عمودی حرکت داد.
اسپیندل در یک ماشین فرز عمودی با کلگی گردان را می توان هم در جهت عمودی و هم به صورت یک منحنی دایره ای حول محور عمودی حرکت داد.
شعاع این حرکت دایره ای قابل تنظیم است و به صورت دستی یا مکانیزه انجام می گیرد.
روشهای کنترل ماشینهای فرز
روش کنترل حرکتهای میز ماشینهای فرز متنوع است و از این دید گاه نیز می توان ماشینهای فرز را به چهار گروه تقسیم کرد:
1-با کنترل دستی.در این ماشینهای فرز تمام حرکتهای ابزار و میز ماشین به کمک اهرمهای دستی انجام می شود.
2-با کنترل نیمه اتوماتیک.در این ماشینهای فرز ،حرکتها به صورت ترکیبی دستی – مکانیزه قابل انجام است.
3-تمام اتوماتیک.در این روش یک مجموعه پیشروی هیدرولیکی پیچیده،می تواند دقیقا یک فرم دو یا سه بعدی یک شابلون را تقلید کرده و یک یا چند ابزار را مطابق فرم شابلون هدایت کند.
برای هدایت اتوماتیک ابزار برشی می توان عملیا ت را بر روی یک نوار مغناطیسی یا سوراخدار نیز برنامه ریزی نمود و بدین ترتیب حرکتهای ابزار برشی و میز ماشین را به صورت اتو ماتیک کنترل کرد.
4-با کنترل کامپیوتری(CNC).در این روش مختصات مختلف قطعه کاربر روی یک کامپیوتر مرکزی و یا بر روی کامپیوتر ماشین فرز وارد می شود.
این مختصات و دیگر مشخصات کار از طریق یک زبان برنامه نویسی خاص وارد کامپیوتر می گردد.
دستورات خروجی از کامپیوتر ،عملگرهای مختلف ماشین (قطعات الکتریکی،هیدرولیکی و یا نیوماتیکی)را به حرکت در آورده و از طریق این عملگرها میز ماشین و ابزارهای مختلف به درستی به حرکت درآمده و عملیات فرز کاری به صورت اتو ماتیک انجام خواهد شد.
در ماشینهای فرز رومیزی کوچک،پیشروی اتوماتیک تنها در حرکت طولی میز ماشین فراهم شده است.
در ماشینهای بزرگتر،پیشروی اتوماتیک برای تمام حرکتهای ماشین در جهتهای مختلف امکان پذیر شده است.
پیشروی مکانیزه میز ماشین فرز،با سرعتهای پیشروی مختلف امکان پذیر است.همچنین در این ماشینها،حرکت سریع میز در جهتهای مختلف نیز در نظر گرفته شده است.
با استفاده از حرکت سریع میز ،می توان قطعه کار را به سرعت به طرف ابزار هدایت کرده و یا آن را از ابزار دور کرد.
حداکثر سرعت پیشروی در نمودارهای سرعت ماشین مربوطه درج شده است.
برای حرکت دادن سریع میز،ابتدا باید اهرم پیشروی مکانیزه به جهت مورد نظر را در گیر کرده و سپس اهرم حرکت سریع را تحریک نمود.
هنگامی که ابزار برشی با قطعه کار در گیر است ،هرگز از حرکت سریع استفاده نکنید.
تنظیم سرعت برشی و پیشروی در فرز کاری با توجه به طراحی یک ماشین فرز ،سرعت برشی (سرعت دورانی تیغه فرز) و سرعت پیشروی (سرعت جا به جایی میز) به گو نه های مختلفی تنظیم می شود:
1-با جابه جا کردن تسمه ها
2-تنظیم پولیهای تنظیم شونده
3-تعویض وضعیت چرخدنده ها ،توسط اهرمهایی که روی گیر بکس تعبیه شده است. این اهرمها به گونه ای است که با جا به جا کردن آن می توان سرعت حاصل را از جدول درج شده در کنار اهرم تشخیص داد.
در بعضی ماشینهای فرز،تغییر سرعت به صورت هیدرولیکی یا الکتریکی انجام می شود.
همیشه قبل از تعویض سرعت یک ماشین فرز،دستورالعمل ماشین را در این مورد بدقت مطالعه کنید.همچنین لازم است قبل از تعویض موقعیت تسمه ها ماشین را متوقف کنید.
ایمنی در ماشینهای فرز
ماشین فرز نیز نظیر دیگر ماشینهای ابزار ،پس از انجام عملیات براده برداری باید تمیز شود.برای تمیز کردن میز ماشین فرز از براده ها ،باید از یک قلم موی متوسط استفاده کنید.
براده ها مثل تیغ هستند،بنابر این هیچوقت نباید از دست برای برداشتن براده ها استفاده نمایید.
همچنین هیچ وقت از هوای فشرده برای تمیز کردن میز ماشین از براده استفاده نکنید.
براده هایی که در اثر جریان هوای فشرده به اطراف پرتاب می شوند،ممکن است به شما یا افراد دیگری که در اطراف ماشین هستند ،صدمه وارد کند.
از طرف دیگر اگر از روغن به عنوان مایع برشی در فرز کاری استفاده شده باشد،جریان هوای فشرده می تواند یک جریان از پودر ذرات معلق روغن که به شدت آتش گیر است به وجود آورد.
در این شرایط اگر جریان پاشش روغن در معرض یک شعله باز قرار گیرد،حتما مشتعل خواهد شد.
پس از زدودن براده ها،میز ماشین و دیگر تجهیزات را با یک تکه پارچه نرم پاک کنید.
برای به کار گیری ایمن یک ماشین فرز،روش زیر پیشنهاد می شود:
قبل از شروع کار با یک ماشین فرز،کاملا با عملکرد آن آشنا شوید.در صورتی که در مورد یک عملکرد آن تردید دارید،دستورالعمل را مجددا مطالعه کنید یا از شخص مطلعی کمک بگیرید.
هرگز یک ماشین فرز را در حالی که حواس شما به علت مصرف دارو یا ماده دیگری تحت تاثیر قرار گرفته است،به کار نگیرید.
به هنگام فرز کاری حتما از لباس کار مناسب و عینک محافظ استفاده کنید.
انواع دیگر تیغه فرز ها
تیغه فرز های دیگری هم هستند که نمی توان آنها را در گروه های قبلی دسته بندی کرد .
1-تیغه فرز های چتری ( T - شکل) که به صورت خاص برای براده برداری سطوح طاقچه ی شیار های T – شکل پس از فرز کاری شیار با تیغه فرز انگشتی ، مورد استفاده قرار می گیرد .
2-تیغه فرز جا خار تراش ، به صورت خاص برای ماشینکاری جا خار های گرد به کار می رود .
3-تیغه فرز چتری زاویه دار ( دم چلچله ) ، برای بره براده برداری سطوح طاقچه زاویه دار مورد استفاده قرار می گیرد ، شبیه آنچه توسط تیغه فرز چتری T – شکل انجام می شود .
مراقبت از تیغه فرز ها
تیغه فرز ها، ابزار های گران قیمت و آسیب پذیر هستند . بنابراین در صورتی که به هنگام انبار داری یا بهره برداری از آنها به درستی مواظبت نشود . براحتی آسیب خواهند دید .
نکات زیر در مراقبت از تیغه فرز ها مفید هستند :
1- از تیغه فرز های تیز استفاده کنید ! فرز کار ی با تیغه فرز کند شده ، کیفیت پرداخت سطح قطعه کار را تنزل داده و فشار حاصل از ماشین کاری ممکن است به شکستن لبه های برشی ابزارمنجر شود ، به طوری که نتوان آن را با سنگ زدن تیز نمود .
2-قطعه کار را بر روی ماشین کاملا" محکم و ثابت کنید و ابزار را بدرستی بر روی اسپیندل ابزار گیر مهار نمایید .
3-سرعت برشی و پیشروی ابزار را بدرستی محاسبه و تنظیم نمایید . این کار را با توجه به جنس و استحکام قطعه کار را انجام دهید .
4-اطمینان یابید که میزان مایع برشی کافی بر روی موضع براده برداری جریان دارد .
5-تیغه فرز مناسب را برای هر کار خاص انتخاب نمایید .
6-برای نگهداری تیغه فرز ها ، آنها را در لفافهای جدا گانه قرار داده یا از یک انباره چوبی استفاده نمایید . تیغه فرز ها را طوری نگهداری کنید که به هیچ وجه به یکدیگر بر خورد نکنند .
7-قبل از انتقال ابزار به انبار ، آن را تمیز کنید ، اگر قرار باشد آن رابرای مدت طولانی در انبار نگه دارید ، بهتر است سطوح آن را با کمی روغن چرب کنید .
8-از ضربه زدن به تیغه فرز که بر روی محور ابزار گیر نصب شده خود داری کنید . برای نصب تیغه فرز بر روی محور ابزار گیر نیز هیچوقت به آن ضربه نزنید . در صورتی که ابزار بر روی محور به راحتی جا نمی رود ، لازم است برجستگی های موضعی یا پلیسه های احتمالی روی محور را بر طرف نمایید .
فراموش نکنید که در صورت نیاز از خار برای ثابت کردن تیغه فرز بر روی محور استفاده کنید .
9-هنگام بیرون آوردن تیغه فرز های انگشتی از اسپیندل ماشین فرز عمودی ، یک قطعه تخته چوبی در زیر آن قرار دهید . با این کار در صورت سقوط احتمالی تیغه فرز، از آسیب رسیدن به آن جلوگیری خواهد شد . برای در دست گرفتن تیغه فرز از یک تکه پارچه ضخیم یا دستکش مناسب استفاده کنید .
روشهای فرز کاری
روشهای براده برداری در فرز کاری را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد :
1- فرز کاری مخالف که روش سنتی و عادی محسوب می شود و در آن جهت پیروی قطعه کار و جهت گردش تیغه فرز مخالف هم هستند در لحظه در گیر شدن هر یک از دنده های تیغه فرز با قطعه کار ، ضخامت براده بسیار اندک است .
2- این عمق آن قد رکم است که ابزار تمایل دارد بر روی قطعه کار بلغزد ، تا وقتی که فشار در نوک دندانه آنقدر افزایش یابد که بتواند درون قطعه کار نفوذ کند .
این لغزش ابتدایی و سپس فرو رفتن نوک دندانه درون قطعه کار و در نهایت آزاد شدن ناگهانی دندانه پس از کندن براده سبب می شود برروی سطح تیغه فرز کاری شده علا ئمی به صورت خطوط
موازی باقی بماند که ظاهر آن برای فرز کاران آشنا است . با تنظیم لقی مناسب در کشوییهای میز ماشین فرز می توان عمق این خطوط یا بر آمدگیها را به حد اقل رساند .
3- فرز کاری موافق که در آن جهت پیشروی قطعه کار و جهت گردش تیغه فرز در فصل مشترک بین آن دو ، موافق هم هستند .
در این روش هر دندانه تیغه فرز ، یکباره به اندازه حداکثر ضخامت براده با قطعه کار در گیر می شود و لغزش اولیه ابزار بر روی قطعه کار وجود ندارد . به همین دلیل پرداخت سطحی حاصل در این روش بهتر از روش مخالف خواهد بود ، مشروط بر اینکه هیچگونه لقی در قطعه کار یا ماشین وجود نداشته باشد . عمر ابزار نیز افزایش می یابد .
می توان گفت مزیت اصلی روش فرز کاری موافق این است که ابزار به هنگام براده برداری ، قطعه را بر روی فیکسچر یا میز ماشین فشار می دهد .
استفاده از روش فرز کاری موافق در ماشینهای فرز کوچک و یا ماشینهای بزرگی که در شرایط خوبی نیستند و لقیهای آن را نمی توان برطرف کرد ، توصیه نمی شود . در صورت وجود لقی یا عدم استحکام لازم ، ممکن است بر خورد های سنگین در ماشین اتفاق بیفتد .
مهار تیغه فرز بر روی ماشین
استفاده از محور های ابزار گیر فرز ، رایج ترین روش برای مهار کردن و به گردش در آوردن تیغه فرز ها در ماشینها ی فرزمحسوب می شود.
محور های ابزار گیر در فرمها و اندازه های مختلف ساخته می شوند . در ماشینهای فرز کوچک یا ماشینهای قدیمی ممکن است دنباله این محور ها به صورت شیب دار خود قفل کن ساخته شده باشد ولی در ماشینهای فرز امروزی از سه نوع محور ابزار گیر استاندارد به صورت عمودی استفاده می گردد .
برای محکم کردن محور ها ی ابزار گیر کوتاه و بلند بر روی ماشینهای فرز افقی یا عمودی ،معمولا" از یک پیچ بلند استفاده می شود .
این پیچ با عبور از میان اسپیندل با انتهای رزوه شده محور ابزار گیر در گیر می شود و باسفت کردن آن محور بر روی اسپیندل محکم خواهد شد .
بر روی اسپیندل دو خار شعاعی محرک تعبیه شده است که با شیار های شعاعی روی محور ابزار گیر جفت می شوند تا یک در گیری مثبت بین اسپیندل و محور ابزار گیر به وجود آید .
تیغه فرز های انگشتی را معمولا" با استفاده از بوشهای چاکدار فنری (کولت ) و تیغه فرز های پیشانی و بغل تراش را توسط محور های ابزار گیر کوتاه بر روی اسپیندل ماشین فرز نصب می کنند .
کولتها برای مهار کردن تیغه فرز های انگشتی دنباله استوانه ای و مته ها به کار می رود . کولت به همراه ابزار توسط محور کولت گیر به اسپیندل ماشین فرز محکم می شوند .
محور های ابزار گیر با سوراخ مخروطی را برای بستن تیغه فرز های انگشتی با دنباله مخروطی و یا مته های دنباله مخروطی استفاده می کنند .
محور های کوتاه ابزار گیر مخصوصی نیز برای بستن تیغه فرز های پیشانی و بغل تراش روی ماشین استفاده می شوند.
نظیر همین محور های ابزار گیر کوتاه نیز که قسمت ابزار گیر آن باریک است ، برای مهار کردن تیغه فرز های دیسکی نظیر تیغه فرز های اره ای ، چرخدنده تراش ، و جناغی بر روی ماشین فرز عمودی به کار گرفته می شود.
مراقبت از ابزار گیرها و تجهیزات محرکه
برای حفظ دقت در فرز کاری ،لازم است از آسیب رسیدن به ابزار گیرها و تجهیزات محرکه ماشین جلوگیری شود.
1-همیشه انتهای مخروطی محور ابزارگیر را تمیز نگه دارید و از خراشیده شدن و ضربه خوردن آن جلوگیری نمایید.سطح مخروطی داخل اسپیندل ماشین را نیز باید همین طور مراقبت کرد.
2-یاتاقانهای تکیه گاه محورهای ابزار گیر افقی را تمیز و روانکاری کرده و سپس اقدام به نصب محور ابزار گیر کنید.یاتاقانها نباید در جای خود لقی داشته باشند.
3-قبل از نصب بوشهای فاصله انداز،آنها را تمیز کنید در غیر اینصورت ممکن است تیغه فرز به صورت کج روی محور قرار گیرد و دقت موضع ماشین کاری شده افت کند.
4-محورهای ابزار گیر را به صورت جداگانه و در حالت عمودی نگه دارید.
5-هیچوقت قبل از محکم کردن پایه های نگهدارنده محورهای ابزار گیر افقی،مهره سفت کن محور را محکم نکنید.زیرا با این کار ابزار گیر دچار تنش شده و به خوبی کار نخواهد کرد.
6-برای سفت کردن مهره انتهایی محور ابزار گیر ،از یک آچار با اندازه مناسب استفاده کنید.
اطمینان یابید که حداقل چهار دندانه از رزوه ها،قبل از سفت کردن کامل مهره در گیر شده باشند.
7-از ضربه زدن به آچار برای سفت کردن مهره اجتناب کنید. این کار احتمالا به رزوه ها آسیب زده و ممکن است مهره نیز شکسته شود.
8-ابزار را با فشار بر روی محور ابزار گیر جانزنید.بررسی کنید چه عاملی باعث جلوگیری از لغزش آزاد ابزار روی محور می شود.عامل مزاحم را برطرف نمایید.
9-حتما از خار برای بستن تیغه فرز بر روی محور ابزار گیر استفاده کنید.
برای برداشتن محور ابزار گیر از روی ماشین به ترتیب زیر عمل نمایید:
1-پیچ بلند نگه دارنده محور ابزار گیر را چند دور شل کنید.این پیچ را کاملا باز نکنید.
2-با یک چکش سربی به انتهای پیچ بلند ضربه بزنید تا محورابزار گیر از اسپیندل جدا شود.
3-با یک دست محور (که شل شده است)را نگه دارید و با دست دیگر پیچ بلند را بپیچانید تا کاملا باز شود.
4-محور ابزار گیر را از اسپیندل خارج کنید.آن را تمیز کرده و در محل مناسب نگهداری نمایید.
سرعت برشی و پیشروی در عملیات فرز کاری
زمان مورد نیاز برای انجام یک عملیات فرز کاری و کیفیت پرداخت سطح قطعه کار ، تابع سرعت برشی و سرعت پیشروی هستند . سرعت برشی در فرز کاری برابر مسافتی است که ( بر حسب متر یا فوت ) نوک یکی از دندانه های تیغه فرز در یک دقیقه طی می کند . سرعت برشی بر حسب فوت بر دقیقه (fpm) یا متر بر دقیقه (mpm) بیان می شود .
آشکار است که سرعت برشی مستقیما" با سرعت گردش اسپیندل (rpm) متناسب است .
سرعت پیشروی در فرز کاری ، سرعت حرکت خطی قطعه کار نسبت به تیغه فرز است .
سرعت پیشروی بر اساس میزا ن پیشروی هر دندانه تیغه فرز ، در هر دوره گردش آن (ftr) محاسبه می شود .
تعیین سرعت پیشروی مناسب شاید دشوار ترین کار محاسباتی یک قطعه کار باشد با در نظر گرفتن عواملی چون پهنای ناحیه ی براده برداری ، عمق براده ،شرایط عمومی ماشین ،تیز بودن تیغه فرز و از این قبیل باید سرعت پیشروی را حداکثر ممکن انتخاب کرد .
البته در این مورد کیفیت پرداخت سطح قطعه کار میز باید مد نظر باشد . به طور کلی می توان گفت که سرعت برشی با افزایش سختی جنس قطعه کار ، افزایش عمق براده برداری و یا وجود عناصر آلیاژی در جنس قطعه کار کاهش می یابد .
سرعت برشی را می توان به هنگام ماشین کاری آلیاژهای نرم ، عمق براده کم و سرعت پیشروی کمتر افزایش داد .
سیالات برشی
استفاده از سیالات برشی مزایای زیر را به همراه دارد :
1- حرارت ایجاد شده در اثر براده برداری را از موضع ماشین کاری دور می کند .
2- به عنوان روانکار عمل می کند .
3- از جوش خوردن براده ها به تیغه فرز جلوگیری می کند.
4- براده ها را از موضع ماشین کاری دور می کند .
5- کیفیت پرداخت سطح قطعه کار را بهبود می بخشد .
6-تجهیزات نگه دارنده قطعه کار در ماشین های فرز
یکی از ویژگی های ماشین های فرز این است که با نصب تجهیزات متنوع بر روی آن می توان آن را برای بستن انواع قطعات با شکل های مختلف آماده نمود .استفاده از هر یک از این تجهیزات نگه دارنده قطعه کار می تواند بر کارایی ماشین فرز بیفزاید .
گیره ها
استفاده از گیره شاید معمول ترین روش مهار کردن قطعه کار بر روی میز ماشین های فرز باشد .
فک های گیره ها سخت کاری شده اند تا در برابر سایش مقاوم باشند و سطوح آنها سنگ زده شده است تا از دقت کافی بر خوردار باشد .
گیره های فرز کاری نظیر دیگر تجهیزات نگه دارنده ی فرز ، توسط زبانه هایی داخل شیار های میز ماشین فرز قرار می گیرند .
گیره های یکپارچه
دو لبه ی شیار دار جانبی دارد که برای سفت کردن گیره بر روی میز ماشین فرز در نظر گرفته شده اند این گیره ها به صورت موازی یا عمود بر محور ابزار گیر روی میز ماشین های فرز افقی نصب می شوند .