دانلود تحقیق- مقاله-پروژه-کارآموزی
مرجع کامل خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیدانلود تحقیق- مقاله-پروژه-کارآموزی
مرجع کامل خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهیمقاله بررسی ایمونولوژی و ورزش
| دسته بندی | تربیت بدنی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 180 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 128 |
مقاله بررسی ایمونولوژی و ورزش در 128 صفحه ورد قابل ویرایش
تاثیر زمان تمرین ( صبح و عصر ) بر تغییرات برخی ایمونوگلوبولینهای سرم و پاسخ هورمونهای کورتیزول و تستوسترون دانشجویان مرد ورزشکار
فهرست مطالب
فصل اول- طرح پژوهش ?
?-?? مقدمه ?
?-?? بیان مساله ??
?-?? ضرورت پژوهش ??
?-?? هدفهای پژوهش ??
?-?-?? هدف کلی ??
?-?-?? هدفهای ویژه ??
?-? . فرضیه های پژوهش ??
?-? . محدودیتهای پژوهش ??
?-?-?? محدودیتهای محقق خواسته ??
?-?-?? محدودیتهای خارج از کنترل محقق ??
?-?? تعریف واژه های عملیاتی ??
فصل دوم- مبانی نظری و پیشینه پژوهش ??
?-?? مقدمه ??
?-?? مبانی نظری ??
?-?-?? تعریف دستگاه ایمنی ??
?-?-?? نمای کلی دستگاه ایمنی ??
?-?-?? وظایف دستگاه ایمنی ??
?-?-?? ایمونوگلوبولین و آنتی بادی ??
?-?-?? تغذیه و دستگاه ایمنی ??
?-?-?? تغذیه و پاسخ هورمونهای تستوسترون و کورتیزول ??
?-?-?? ایمنی ذاتی و اکتسابی ??
?-?-?? انواع ایمنی اکتسابی ??
?-?-?? عفونتهای مجاری تنفسی فوقانی ??
?-?-??? سازوکارهای احتمالی در ایجاد عفونتهای مجاری تنفسی
فوقانی ورزشکاران ??
?-?-??? ریتم شبانه روزی ??
?-?-??? سازوکار تنظیم و ترشح هورمون تستوسترون ??
?-?-??? آثار فیزیولوژیکی ترشح تستوسترون ??
?-?-??? سازوکار تنظیم و ترشح هورمون کورتیزول ??
?-?-??? آثار فیزیولوژیکی ترشح کورتیزول ??
?-?? پیشینه پژوهش ??
?-?-?? پیشینه پژوهش درباره ایمونوگلوبولینها ??
?-?-?? پاسخ دستگاه ایمنی به تمرینهای کوتاه مدت و شدید ??
?-?-?? پیشینه پژوهش درباره تستوسترون و کورتیزول ??
?-?-?? پاسخ تستوسترون و کورتیزول به تمرینهای مقاومتی و
کوتاه مدت شدید ??
?-?? نتیجه گیری ??
فصل سوم- روش شناسی پژوهش ??
?-?? مقدمه ??
?-? . روش پژوهش ??
?-?? جامعه و نمونه آماری ??
?-?-?? متغیر مستقل ??
?-?-?? متغیرهای وابسته ??
?-?? روشهای جمع آوری اطلاعات ??
?-?-?? وسایل مورد استفاده برای سنجش متغیرها ??
?-?-?? روش سنجش حداکثر اکسیژن مصرفی ??
?-?-?? روش اجرای پروتکل پژوهش ??
?-?? روش سنجش متغیرهای وابسته ??
?-?? روش آماری ??
فصل چهارم- تجزیه و تحلیل یافته ها ??
?-?? مقدمه ??
?-?? تجزیه و تحلیل توصیفی یافته ها ??
?-?? آزمون فرضیه های پژوهش ??
?-?-?? آزمون فرضیه اول ??
?-?-?? آزمون فرضیه دوم ??
?-?-?? آزمون فرضیه سوم ??
?-?-?? آزمون فرضیه چهارم ??
?-?-?? آزمون فرضیه پنجم ??
فصل پنجم- بحث و بررسی و نتیجه گیری ??
?-?? مقدمه ??
?-?? خلاصه ??
?-?? بحث و نتیجه گیری ??
?-?-?? بحث و بررسی ایمونوگلوبولینها ??
?-?-?? بحث و بررسی تستوسترون و کورتیزول ??
?-?? نتیجه گیری ???
?-?? پیشنهادها ???
منابع ???
پیوستها ???
پرسشنامه همسان کردن گروه ها و مشخصات فردی ???
اطلاعیه تحقیق ورزشی ???
خصوصیات توصیفی گروه آزمودنیهای صبح ???
خصوصیات توصیفی گروه آزمودنیهای عصر ???
روش اندازه گیری متغیرهای وابسته ???
چکیده انگلیسی
صفحه عنوان انگلیسی
1. محمد جواد پور وقار، دانشگاه کاشان
2. دکتر عباسعلی گائینی ، دانشیار دانشگاه تهران
3. دکتر زریچهر وکیلی ، استادیار دانشگاه علوم پزشکی کاشان
4. دکتر علی اصغر رواسی ، استادیار دانشگاه تهران
5. دکتر محمد رضا کردی ، استادیار دانشگاه تهران
6. داریوش شیخ الاسلام وطنی ، دانشجوی دوره دکتری فیزیولوژی ورزشی و عضو هیات علمی دانشگاه کردستان
چکیده :
هدف این مقاله بررسی تاثیر یک برنامه دوی تداومی فزاینده و نیز زمان تمرین صبح هنگام و عصر هنگام بر تغییرات ایمونوگلوبولینهای سرم شامل IgM,IgG و IgA و پاسخ هورمونهای تستوسترون و کورتیزول بوده است. بدین منظور 28 دانشجوی پسر به صورت هدفمند انتخاب و به شکل تصادفی در دو گـــــــروه قرار گرفتند: گــــــروه تمرینی صبح ) 14 = n ، وزن = 8/9 ± 2/68 کیلوگـــرم ، سن = 16/1± 5/19 سال و زمان تمرین = 30 : 7 دقیقه ) و گروه تمرینی عصر ( 14 = n ، وزن = 4/8 ± 8/63 کیلوگرم ، سن = 24/1±. 8/19 سال و زمان تمرین ± 30 : 16 دقیقه ) . آزمودنیها به مدت 2 ماه ( 16 جلسه ) تحت یک برنامه دوی تداومی فزاینده با شدت ضربان قلب معین قرار گرفتند . برای اندازه گیری ایمونوگلوبولینهای سرم و هورمونهای کورتیزول و تستوسترون ، نمونه خونی آزمودنیها 24 ساعت قبل از اولین جلسه تمرینی و 24 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین در وضعیت استراحتی جمع آوری شد. بلافاصله پس از هر مرحله خونگیری ( در پیش آزمون و پس آزمون ) ، آزمون 12 دقیقه دویدن – راه رفتن برای تعیین حداکثر اکسیژن مصرفی ، استفاده شد. نتایج تحقیق با استفاده از آنالیز واریانس نشان داد : مقادیر IgG, IgM , IgA ، سرم دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معنی داری نداشته است. همچنین تفاوتی بین میزان ترشح هورمون تستوسترون در پیش آزمون و پس آزمون دو گروه مشاهده نشد ، در حالی که غلظت هورمون کورتیزول دو گروه در پیش آزمون ( 006/0=P ) و پس آزمون ( 0001/0= P ) تفاوت معنی داری داشتند . همچنین ، بین پیش آزمون گروه تمرینی صبح و پس آزمون گروه تمرینی عصر نیز تفاوت معنی داری وجود داشت ( 0001/0 =P ) . نتایج این تحقیق تاثیر پذیری هورمون کورتیزول را از زمان تمرین نشان می دهد که ناشی از چرخه شبانه روزی آن است.
مقدمه :
توجه به عامل مهم درونی موسوم به ساعت زیستی[1] و تاثیر آن بر وضعیت فیزیولوژیک و در نتیجه بر عملکرد بدنی به ویژه در اوقات مختلف شبانه روز ضروری است. یافته های اخیر علم زیست شناسی زمانی[2] ( شناخت تأثیرات زمان بر متغیرهای فیزیولوژیک ) نشان می دهد بدن انسان در طول شبانه روز متحمل تغییرات زیادی می شود و در هر ساعت توانایی خاصی دارد ( 14 ). ریلی[3] و همکارانش ( 2000 ) نشان دادند که زمان عکس العمل ساده ، قدرت عضلانی ، توان بی هوازی و میزان انعطاف پذیری ، عصر هنگام ( در مقایسه با صبح هنگام ) برتری معنی داری دارد ، که احتمالا ناشی از بیشتر بودن دمای بدن و ترشحات هورمونی در بعد از ظهر است. تحقیق حاضر با هدف مطالعه تغییرات ایمونوگلوبولینها و نیز پاسخ هورمونهای تستوسترون و کورتیزول در ساعـــات مختلف روز و تحت یک فعالیت ورزشی تداومی ( هوازی ) انجام گرفت . ایمونوگلوبولینها از اجزای دستگاه ایمنی هستند که از لنفوسیتهای B تولید شده و در سرم خون و مایعات بافتی پستانداران یافت می شوند ( 1 ). استرس از عوامل محرک دستگاه ایمنی است و فعالیت بدنی می تواند به عنوان یک عامل فشار آفرین به تغییراتی در این دستگاه منجر شود. از سوی دیگر ، ترشح هورمون کورتیزول نیز در شرایط استراس زا ( تأثیرات محیطی ، فشار هیجانی ، فعالیت ورزشی ، آسیب ، عفونت و ... ) افزایش می یابد ، لذا هورمون سازگاری یا فشاری می گویند ( 2 ) . میزان ترشح عامل آزاد کننده کورتیکو تروپین ( CRH ) و کورتیزول در اوایل صبح زیاد و در اواخر عصر یا غروب کم می شود. این امر ناشی از تغییرات دوره ای 24 ساعته در پیامهای صادره از هیپوتالاموس است که موجب تغییر ترشح کورتیزول می شود ( 4 ). در طرف مقابل ، هورمون تستوسترون به عنوان خنثی کننده اثر متقابل کورتیزول هنگام فعالیت بدنی شناخته شده است. تستوسترون در ابتدای تمرینهای ورزشی طولانی مدت افزایش و با ادامه یافتن فعالیت کاهش می یابد. این تطابق ایندوکرینی باعث تنظیم فعالیت عضله و تحریک گلیکوژنولیز و تسهیل فرآیند گلوکونئوژنز می شود( 6 ). در بسیاری از مطالعات انجام گرفته تأثیر فعالیتهای بدنی گوناگون بر ترشح هورمونها و ایمونوگلوبولینها بررسی شده است ( 7 ، 12 ، 3 ، 4 ، 18 ). گلنترو[4] ( 2002 ) ، در مطالعه ای نشان داد فعالیت ورزشی شدید میزان ایمونوگلوبولینها را کاهش داده و بدن را در معرض آسیب به ویژه آسیب مجاری تنفسی فوقانی قرار می دهد در حالی که فعالیت بدنی با شدت متوسط باعث افزایش میزان IgA شده و خطر ابتلا به عفونت را کاهش می دهد ( 9 ). در پژوهش دیگری که توسط نایمن[5] و همکارانش ( 2005 ) انجام شد ، تأثیر 30 دقیقه پیاده روی بر غلظت کورتیزول و IgA بزاقی مطالعه شد ( 11 ). نتیجه تحقیق نشان داد علیرغم افزایش 11 درصدی اکسیژن مصرفی ، تغییر معنی داری در مقادیر IgA و کورتیزول مشاهده نشده است. در ارتباط با تأثیر زمان فعالیت ورزشی در طول شبانه روز بر متغیرهای فیزیولوژیکی مانند ترشح هورمونها و مقدار ایمونوگلوبولینها ، تحقیقات کم و عمدتا پراکنده ای انجام شده است ، که بعضا نتایج آنها ضد و نقیض است. بـــــــرای مثال ، دشنز[6] ( 1998 ) تأثیر فعالیت بدنی و ریتم شبانه روزی را بر پاسخ های فیزیولوژیکی در 10 مرد سالم مورد مطالعه قـــرار داد ( 6 ). هر چند نتایج تحقیق وی نمایانگر تأثیرات فعالیت ورزشی بر تحریک هورمونهای استروئیدی بود ، ولی با تغییر ساعت تمرین ، تغییرات معنی داری در مقادیر هورمونهای تستوسترون و کورتیزول مشاهده نکرد ( هر چند که مقادیر هورمونهای تستوسترون و کورتیزول در ساعت 8 صبح نسبت به ساعت 20 در بالاترین سطح ممکن قرار داشتند ).
این در حالی است که برد[7] ( 2004) ، تأثیر فعالیت ورزشی تمرینهای با وزنه با 75 درصد یک تکرار پیشینه را در دو زمان متفاوت ( 6 صبح و 8 شب ) مطالعه و به این نتیجه رسید که انجام فعالیت ورزشی در عصر هنگام در مقایسه با صبح هنگام باعث کاهش معنی دار غلظت کورتیزول و افزایش نسبت تستوسترون به کورتیزول شده است (15). در پژوهش دیگری ، دیمیتریو[8] و همکارانش ( 2002 ) تأثیر زمان فعالیت در روز را بر تغییرات کورتیزول و IgA در 14 شناگر مرد بررسی کردند. فعالیت ورزشی آنها شامل 400 × 5 متر شنای کرال سینه با 85 درصد بهترین رکورد هر شناگر بود. آزمودنیها در روز اول آزمایش ، ساعت 6 صبح و در روزهای بعد ساعت 18 ، همان فعالیت را انجام دادند. نتیجه تحقیق نشان داد که میزان ترشح کورتیزول در ساعتهای مختلف روز متفاوت است ولی زمانهای مختلف تمرینی در طول روز بر مقادیر IgA تأثیری نداشته است (7). در طرف مقابل ، تزای[9] ( 2004 ) در مطالعه ای تأثیر تمرین بر میزان ترشح IgA را در ساعتهای مختلف روز متفاوت دانست ( 18 ). وی تأثیر 2 ساعت فعالیت رکاب زنی با شدت 60 درصد Vo2 max را که در ساعتهای 9 صبح و 2 بعد از ظهر انجام شده بود ، مطالعه و به این نتیجه رسید که تغییرات شبانه روزی در غلظت IgA وجود دارد ، به طوری که افزایش غلظت IgA ناشی از تمرین ، در صبح هنگام زیاد و در عصر هنگام کم شده بود. وی همچنین خاطر نشان کرد تمرین ( در هر ساعتی از وز ) باعث کاهش بزاق و افزایش غلظت IgA بزاقی می شود. در هر صورت ، سه ساعت استراحت پس از تمرین زمان مناسبی برای تغییر مجدد این شرایط و برگشت به حالت اولیه است . با وجود این ، هنوز معلوم نیست زمان روز دقیقا چه تأثیری بر غلظت کورتیزول و تستوسترون خواهد داشت و آیا تغییرات احتمالی آنها بر شاخصهای ایمنی هومورال یعنی Ig ها تأثیر دارد یا خیر .
بنابر این ، تحقیق حاضر با این هدف انجام شده تا تأثیر 16 جلسه دوی تداومی فزاینده در دو زمان متفاوت ( صبح و عصر ) بر متغیرهایی مانند مقادیر سرمی ایمونوگلوبولینهای IgM IgGوIgA و نیز ترشح هورمونهای کورتیزول و تستوسترون به صورت یک جا مطالعه کند تا به سهم خود به رفع تناقضات و ابهامات موجود بپردازد.
روش شناسی
در این تحقیق که از نوع نیمه تجربی است ، تأثیر 16 جلسه دوی تداومی فزاینده صبح هنگام و عصر هنگام ، بر میزان پاسخ هورمونهای تستوسترون و کورتیزول ، Vo2 max ، و نیز مقادیر ایمونوگلوبولینهای سرمیIgA,IgM و IgG مطالعه شده است. جامعه آماری این تحقیق را دانشجویان پسر دانشگاه کاشان تشکیل می دهند که از این بین 28 نفر به صورت هدفمند انتخاب و در دو گروه تمرینی صبح ( 14 = n ، سن = 1/16 ± 5/19 سال ، وزن = 8/9 ± 2/68 کیلوگرم و زمان تمرین = 30 : 7 دقیقه ) و عصر ( 14 = n سن =24/1±8/19 سال ، وزن = 4/8 ± 8/63 کیلوگرم و زمان تمرین = 30 : 16 دقیقه ) به صورت تصادفی قرا گرفتند.
1-1. مقدمه
توجه به ایمونولوژی و ورزش در اثر علاقه و نیاز جامعه به ارتقاء سلامتی به وجود آمده است . در حال حاضر پذیرفته شده است که عدم فعالیت بدنی عامل خطر زای مهمی برای ابتلاء به بیماریها است. ظاهرا تمرینهای ورزشی متوسط و منظم ، یک راهکار اساسی برای جلوگیری از برخی بیماریها است. سیستم ایمنی به طور نزدیکی در بعضی از بیماریها درگیر می شود، لذا علاقه به مطالعه پاسخهای ایمنی به ورزش به منظور شناخت آثار ورزش به پیشرفت بیماریها به وجود آمده است. سیستمهای عصبی و هورمونی در برخی مولکولهای پیام رسان مثل سایتوکاینها[1] شریک هستند ( 2 ) . محیط اطراف ما ، انواع متنوعی از میکروب های عفونت زا ، ویروس ها ، باکتری ها ، قارچ ها ، پروتوزوآها و انگل های پر سلولی را در بر دارد. این میکروب ها می توانند ایجاد بیماری کنند. و اگر به صورت غیر کنترل شده تکثیر یابند، گاه قادر خواهند بود میزبان خود را از بین ببرند . اکثر عفونت ها در افراد طبیعی دوره کوتاهی دارند و آسیب دائمی مختصری باقی می گذارند . این وضعیت مرهون سیستم ایمنی است که با عوامل عفونی مبارزه می کند ( 2 ) . به علت اینکه میکروارگانیسم از راه های مختلف وارد بدن می شوند، انواع بسیار متنوعی از پاسخ های ایمنی به منظور مبارزه با هر نوع عفونت ضرورت دارد. در گام نخست ، سیستم های دفاعی خارجی بدن به عنوان سد موثری برای اکثر میکروارگانیسم ها محسوب می شوند. تنها تعداد اندکی از عوامل عفونی قادر هستند از پوست سالم نفوذ کنند ( 4 ).
استرس به عنوان عامل تحریک کننده عملکرد ایمنی شناخته شده است. ممکن است ورزش مدل مناسبی برای مطالعه نحوه تطابق با استرس باشد ، زیرا ورزش به آسانی اندازه گیری شده و به میزان زیادی قابل تکرار است ، به علاوه حالتهای تکراری ( مثل تمرین ورزشی ) موجب تطابق های هورمونی و فیزیولوژیکی می شوند ( 2 ) .
عقیده بر این است که سیستم ایمنی[2]به عنوان ابزاری جهت باز شناسی سلولهای خودی از مواد بیگانه و حفظ هموستازی[3] بدن تکامل پیدا کرده است . توانایی های بدن برای بازشناسی عوامل بی شمار مهاجم و مبارزه با آنها فوق العاده پیچیده است. در واقع تمام پاسخهای دفاعی بدن بر علیه مولکولهای بیگانه و نو ظهور ، در سیستم ایمنی به وقوع می پیوندد (2).
اسمیت[4] و همکارانش (3 )، گزارش کرده اند غلظت ایمونوگلوبولینهای موجود در خون ورزشکاران پس از فعالیت ورزشی ، در حد مقادیر استراحتی ثابت می ماند و یا فقط اندکی افزایش می یابند. پس از دویدن مسافت 18 مایل (8/28کیلومتر ) و 13 مایل ( 21 کیلومتر ) ، در مقایسه با مقادیر استراحتی تغییری در ایمونوگلوبولینهای دوندگان مرد استقامتی بلافاصله یا حتی پس از گذشت 24 ساعت از فعالیت ورزشی دیده نشده است. همین نتایج در دوچرخه سواران پس از یک جلسه فعالیت ورزشی دو ساعته گزارش شده است. از طرف دیگر تغییرات حاصل شده ناشی از فعالیت های شدید بدنی ممکن است تا 24 ساعت ادامه داشته باشد و حتی فعالیت ملایم نیز ممکن است باعث تحریک معنی داری در تغییر سیستم ایمنی برای چندین ساعت شود. ورزشکاران را نمی توان به آسانی وادار کرد تا از برنامه تمرینی روزانه خود حتی برای یک روز دست بردارند به همین دلیل حالت استراحت واقعی نیز بدست نمی آید و از مدلهای حیوانی استفاده می کنند ( 87 ) .
اغلب ، اجزاء سیستم ایمنی نشان دهنده تغییرات ریتمیک هستند . گلسون[5] و همکارانش (5)، تغییرات غلظت روزمره در IgA بزاقی را نشان دادند. آنها غلطت IgA بزاقی را در ساعت هشت صبح در بالاترین میزان و بعد از آن در صبح هنگام کاهش یافته و در ساعت 12 ظهر ثابت بدست آوردند. این یافته توسط مطالعات دیمتر[6] و همکارانش (28) تائید شد و مشخص شد که تفاوت معنی داری در غلظت IgA بزاقی ، میزان IgA ترشحی و میزان جریان بزاق در ساعت شش صبح در مقایسه با ساعت 18 وجود دارد.
ایمنی مخاطی اولین خط دفاعی بدن بر علیه آسیب دستگاه تنفسی فوقانی[7] (URTI) می باشد. تغییرات در غلظت ایمونوگلوبولین بزاقی در پاسخ به دوره های تمرینی شدید اتفاق می افتد (34 ) با هدف بررسی تغییرات ایمونوگلوبولین ها در افراد ورزشکار و غیر ورزشکار لی نن فرنسیس[8] و همکارانش (59) تعداد 14 شناگر زبده و 21 فرد فعال و 18 فرد غیر فعال را در یک دوره 30 روزه کنترل نمودند. شناگران هفته ای 20 ساعت تمرین می کردند، افراد فعال 3 الی 10 ساعت در هفته به فعالیت های مختلف ورزشی می پرداختند و افراد غیر فعال 1 الی 3 ساعت فعالیت متوسطی را انجام می دادند از افراد شرکت کننده مجموعا 12 بار نمونه بزاق گرفته شد و IgA ،IgA ،IgM بزاقی اندازه گیری شد. شناگران ورزیده در مقایسه با افراد فعال و غیر فعال دارای غلظت IgA بزاقی بیشتر و تغییر پذیری بیشتر در غلظت IgA نسبت به دو گروه دیگر بودند. تغییر پذیری در IgA شناگران ، دو برابر گروههای فعال و غیر فعال بود. نتیجه نهایی تحقیق نشان داد شناگران ماهر دارای غلظت های بزاقی IgA ،IgM و تغیر پذیر در غلظت IgA و IgG بیشتری نسبت به افراد فعال و غیر فعال هستند. تفاوتها در تغییر پذیری پارامترهای ایمنی مخاطی ممکن است دلالت بر متغیرهایی همچون محیط و تاثیرات آب و هوا ، تغذیه و عادات غذایی ، توالی حرکت ، فشارهای روانی و بیان میزان تفاوت در پاسخ سیستم ایمنی در افراد و یا ورزشکاران به عنوان سازگاری به تمرین اتفاق افتاده باشد (59).
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اکثر متغیرهای فیزیولوژیکی و روانی دارای تغییرات دوره ای ( 24 ساعته ) هستند ، و بسیاری از پاسخهای فیزیولوژیکی فعالیت های ورزشی ، متاثر از زمان و ساعت روز می باشند . به هر حال تاثیرات زمان روز ( سیکل شبانه روزی ) بر روی پاسخهای هورمونهای درون ریز سیستم ایمنی نسبت به تمرین به روشنی مشخص نشده است. مطالعات بر روی کورتیزول بزاق ( هورمون نقص سیستم ایمنی ) و IgA ( اولین خط دفاعی بدن بر علیه آسیب مجاری تنفسی فوقانی ) در پاسخ به فعالیت ورزشی دارای ابهامات فراوانی است. اکثر ابهامات ناشی از زمان نمونه برداری و شدت فعالیت ورزشی است . تاثیر ریتم شبانه روزی بر روی نقص سیستم ایمنی ممکن است با دخالت عوامل مختلفی باشد . برای مثال فعالیت ورزشی در صبح هنگام ، استعداد و نقص سیستم ایمنی را در مقایسه با تمرین بعد از ظهر افزایش می دهد. شواهد موجود نشان می دهد ترشح کورتیزول در ابتدای صبح به اوج مقدار خود می رسد و بر عکس مقدار ترشح IgA بزاقی به حداقل خود در صبح هنگام می رسد (28 ، 76 ) . غدد آدرنال هورمون های استروئیدی خود را به میزان ثابت در طول شبانه روز ترشح نمی کند. یک سیکل شبانه روزی غیر طبیعی هورمونهای آدرنال می تواند به طور معکوس اعمال بحرانی و حیاتی همانند تولید انرژی و سیستم ایمنی در بدن را مختل نماید ( 28 ، 76 ) افرادی که حالت رخوت و سستی در بدن خود احساس می نمایند و در طول شبانه روز خسته به نظر می رسند دارای ترشح غیر طبیعی دوره شبانه روزی هورمون آدرنال هستند ( 76 ) هنگامی که مقادیر کورتیزول بالا می رود سیستم ایمنی که شامل پاسخ ایمنی غشاء مخاطی سرتاسر بدن می شود سرکوب می شود. چون کورتیزول بالا ، غشاء مخاطی بدن ، که شاملIgA ترشحی می شود را کاهش داده و سرکوب می نماید ( 76 ) .IgA ترشحی ، سیستم ایمنی را علیه باکتریها ، ویروسها ، سموم و ... را محافظت می کند. همچنانکه افزایش کورتیزول باعث عفونت می شود کاهش آن نیز می تواند سیستم ایمنی را به مخاطره اندازد ( 28 ، 76 ، 3 ). هنگام خواب نیز مقدار مشخصی کورتیزول مورد نیاز می باشد افزایش کورتیزول هنگام خواب دوره خواب را مختل می کند ( 76 ) . در صورت وقوع هر نوع استرسی ، نظم ترشح شبانه روزی کورتیزول مختل شده و غلظت آن در پلاسما به حد بسیار زیادی افزایش می یابد. مهمترین اثر کورتیزول مقاومت بدن در مواقع استرس و ایجاد شرایط مناسب برای ادامه حیات است که مکانیزم مشخص آن هنوز شناخته نشده است . ( 3 )، تغییرپذیری قابل ملاحظه ای در پاسخ کورتیزول به ورزش وجود دارد که به عوامل بسیاری از جمله شدت و مدت ورزش ، سطح آمادگی جسمانی فرد ، کیفیت تغذیه ای و حتی ریتم شبانه روزی وابسته است . به رغم چند نتیجه مخالف ، اکثر پژوهشها نشان می دهد که ترشح کورتیزول با شدت ورزش افزایش می یابد. در این ارتباط در سال 1965 پژوهشگرانی به رهبری کورنیل[9] ، کاهشی در غلظت کورتیزول پلاسما در جریان ورزشی با شدت متوسط و کوتاه زمان بدست آوردند. همین نکته در سال 1969 توسط ریموند[10] و همکارانش گزارش گردید . محققان دیگر بنامهای دیویس[11] و فیو[12] در سال 1973 به روشنی نشان دادند که شدت ورزش در تعیین پاسخ کورتیزول حائز اهمیت است. آنها افرادی را در فعالیتهای یک ساعته و با شدت های گوناگون از 40 تا 80% Vo2 max مورد مطالعه و بررسی قرار دادند، این افراد زمانی که با شدت 40% Vo2 max به ورزش پرداختند ، کورتیزول پلاسمای آنها حتی بیشتر از یک بار کاهش یافت ، در حالی که با افزایش شدت ورزش تا 80% Vo2 max پاسخ کورتیزول معکوس شد و غلظت آن در پلاسما افزایش یافت. در پژوهشی دیگر زمانی که شدت ورزش از 60% Vo2 max فراتر می رفت ( و از دید آزمودنیها پنهان نگاه داشته می شد ) ، غلظت کورتیزول اندازه گیری شد. در این آزمودنیها با گذشته شدت ورزش از 60% Vo2 max، غلظت کورتیزول پلاسما افزایش یافت ، در حالیکه در شدتهای زیر 60% Vo2 max ، غلظت کورتیزول کاهش یافت (3،2 ).
سطوح بیشنیه کورتیزول پلاسما بدنبال ورزش دراز مدت ، از جمله در دوندگان ماراتن ، مشاهده شده است. حتی در مقادیر کاری کمتر ( سبک ) ، اگر دوره ورزش به اندازه کافی طولانی باشد ، کورتیزول پلاسما افزایش می یابد. اهمیت مدت ورزش به عنوان یک عامل تاثیر گذار بر پاسخ کورتیزول توسط بونن[13] مطرح گردید. او خاطر نشان ساخت که دفع ادراری کورتیزول بدنبال ورزش با شدت 76% vo2 max ، در مدت 10 دقیقه ، تغییر نمی کند و هنگامی که مدت ورزش تا 30 دقیقه ادامه یابد ، سطح کورتیزول پلاسما نیز در حدود دو برابر افزایش پیدا می کند. ساتن[14] و همکارانش هم بالاترین سطح کورتیزول را متعاقب یک دو ماراتن در 11 مورد گزارش کردند ( 3 ) .
افزایش ترشح اپی نفرین و کورتیزول با توجه به ظرفیت تمرینی افراد ، تابع شدت تمرین است . ( 3 ، 2 ) . تفاوتهای فردی در پاسخ گلوکو کورتیکوئیدها[15] به تمرین مخصوصا در افرادی که خوب تمرین می کنند تاثیر بیشتری دارد ، چون کورتیزول فقط در حین تمرینهای سخت آزاد می شود. در تمرینهای ورزشی کورتیزول به میزان مشخصی از تمرین و اپی نفرین به میزان پائین تمرین پاسخ می دهند . سطح اپی نفرین در حین تمرین سریعا بالا می رود و سریعا به سطح اولیه بر می گردد( با 30 دقیقه تمرین ) ، در حالی که کورتیزول ، قبل از افزایش ابتدا یک دوره مکث را نشان می دهد و بعد از اتمام تمرین ، افزایش آن ادامه می یابد و یا در سطح بالاتر باقی می ماند. ( 2 ). علاوه بر این ، هورمون کورتیزول دارای تغییرات روزانه است ( 2 ، 28 ، 76 ، 3 ، 82 ، 6 ، 67 ) . در مطالعات مربوط به ورزش معمولا در مورد اندازه گیری تغییرات روزانه هورمونها ، گروه شاهد غیر ورزشکار در نظر گرفته نمی شود. و نسبت ترشح هر یک از این هورمونها به شدت و مدت تمرین و زمان نمونه گیری خون بستگی دارد ( ، 8 ، 3 ، 82 ، 6 ، 27 ، 7، 44، 55 ، 66 ). هورمونهای مختلفی همچون کورتیزول نشان دهنده تنظیم و تعدیل عدم سازگاری است که منجر به تخریب اجرا و ظهور خستگی می شود. با این وجود اطلاعات بدست آمده ضد نقیض است . مشخصا ، میزان کورتیزول استراحتی بالا، در دوندگانی که بیش تمرینی داشته اند بدست آمد که این دوندگان رکورد خوبی بدست نیاوردند. با این وجود کاهش و یا افزایش در مقادیر کورتیزول پلاسما در ورزشکارانی که اجرای ثابتی داشته اند نیز مشاهده شده است ( 29 ). از دلایل تناقض میان مقادیر کورتیزول بزاقی و کورتیزول پلاسمایی و اثرات آن بر اجرای فعالیت های بدنی این است که غلظت های کورتیزول پلاسمایی و یا بزاقی عامل تعیین کننده اساسی بر روی بافتهای هدف نمی باشد ، و هر یک از این دو، اثر تعیین کننده و متفاوتی از یکدیگر بر روی بافت هدف ندارد به همین دلیل برای اجرای ورزشی اثر مشابهی برای اندازه گیری دارند( 29 ).
مقاله بررسی جامع ورزش یوگا
| دسته بندی | تربیت بدنی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 32 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 44 |
مقاله بررسی جامع ورزش یوگا در 44 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان ............................................................................. صفحه
مقدمه .................................................................................................................... 1
تعاریف ورزش یوگا روان – فکر – جسم .......................................................... 2
کنترل تنفسی......................................................................................................... 10
کششی انگشتان پا ............................................................................................... 12
چرخش مچ پا ...................................................................................................... 13
چرخش قوزک پا.................................................................................................. 13
خم کردن زانو (1) ............................................................................................... 14
پیچ ستون فقرات ................................................................................................. 15
نیم پروانه ............................................................................................................ 16
چرخش زانو ........................................................................................................ 16
پروانه (1) ............................................................................................................ 17
پروانه (2) ............................................................................................................ 17
حرکت کلاغ .......................................................................................................... 18
حرکت انگشتان دست .......................................................................................... 19
چرخش مچ .......................................................................................................... 20
خم کردن آرنج (1) .............................................................................................. 20
چرخش شانه ....................................................................................................... 21
حرکت گردن (1)................................................................................................... 21
حرکت گردن (2) .................................................................................................. 21
چرخش پا ............................................................................................................ 23
پا دوچرخه (1) .................................................................................................... 24
زانو در بغل (1) ................................................................................................... 24
اله کلنگ ................................................................................................................ 26
قایق (1) ................................................................................................................ 27
قایق(2) ................................................................................................................. 28
انرژی قفل شده ................................................................................................... 29
قفل انرژی یعنی چه ............................................................................................. 29
تمرینات برای تقویت چشم ................................................................................. 30
کف دست ............................................................................................................. 31
نگاه به طرفین ...................................................................................................... 32
نگاه به جلو و اطراف .......................................................................................... 33
چرخش نگاه ........................................................................................................ 34
نگاه به بالا و پائین .............................................................................................. 35
نگاه به دور و نزدیک .......................................................................................... 36
مقدمه :
سپاس مرخدای را که از بیرنگی رنگ آفرید و از رنگ نور سپاس ایزد یکتا را که نور و صوت را درهم آمیخت و هستی را متجلی نمود عشق را در کانون آن قرار داد و انسان را به زیور نور عشق بیاراست.
یوگا اعتقاد راسخ به وجود روح و بقاء آن دارد و قانون کار ما را یک قانون ازلی لایتغیر به حساب می آورد. به منظور رهائی از کارها، پاکسازی و تطهیر را ضروری می داند.
و براین باور است که تن که ارابه روح است باید از ناپاکی ها زدوده شود و روان از ناویژگیها رهائی یابد. برای پاکسازی بدن تمرینات منظم (آساناها) را که بنام شات کار ما نامیده شده است و تطهیر بدنی می‌نماید معرفی می کند . هر گاه جسم وروان تعادل خود را باز یابند از پلیدی ها گریزان خواهند بود و روح به مقتضای فعل بالقوه عمل کند.
تمرینات یوگا مشابه دارو است که متناسب با ظرافت و حساسیت آن با بدن انسان تجویز می شود همانگونه که نسبت مصرف دارو باید رعایت شود تا منجر به نتیجه گردد. تمرینات نیز باید زیرنظر استاد و به مقدار مشخص انجام شود و الا نتایج حاصل رضایت بخش نخواهد بود.
سعی کنید قبل از تمرینات حتماً دست ها را تا آرنج و صورت را با آب سرد بشوئید.
قبل از هر تمرین سعی شود حداقل 3 تا 5 دقیقه شاواسانا را انجام دهید. هر تمرین در پایان با ماندن 5 تا 10 دقیقه در حالت شاواسانا خاتمه می یابد.
زمان تمرین بستگی دارد به فرصتی که شما برای تمرین کردن دار ید اما اگر تمرینات بین ساعت های 3 تا 6 بامداد انجام شود بعد از هر تمرینی تن با نشاط بیشتری فعالیت روزانه را آغاز می کند.
ورزش یوگا: روان – فکر – جسم
یوگا فلسفه است نه مذهب و نه چنین ادعائی دارد یوگا آئین علمی و عملی و سری و طریقی سیر وسلوک است از این رو در این طریق صحبت و گفتگو وجود ندارد، مکتبی است که درب به روی همه گشوده و میزبانی است که از هر نوع میهمانی با هر نوع اعتقاد یا سن و سال پذیرائی می کند. گرایش یوگا به شناخت درون انسان است و تاکنون سعی وافر برای کنکاش در نهاد انسان بعمل آورده و خوشبختانه در بازگشائی اسرار شگفت انگیزش آدمی دست آوردهائی داشته است.
یوگا قدمت زیادی دارد و پتانچلی تنها نظم دهنده این مکتب هشت گانه است.
یوگا می کوشد تا در اعماق بحر وجود، گوهر هستی را استخراج کند و از این طریق اعتقاد به وحدت دارد و هستی را زائیده امتزاج امواج و نیروها می داند که سرانجام ناشی از یک قدرت است که ما آن را خدا می نامیم.
یوگا اعتقاد راسخ به وجود روح و بقاء آن دارد و قانون کار ما را یک قانون ازلی لایتغیر به حساب می آورد به منظور رهائی از کارها، پاکسازی و تطهیر را ضروری می داند در انتقال این فرهنگ، عمل سالم سازی و ایجاد هماهنگی روح وجسم انحرافاتی به چشم می خورد از آن جمله در تعابیر و تفاسیر از هدف اصلی به دور می افتند و یا اینکه این تمرینات را به صورت تمرینات ورزشی می نگرند و یا به انجام تمرینات نمایشی می پردازند و بدون اینکه ظرفیت بدن در قبول حرکات محاسبه شود.
یوگا راهی است ساده و آسان که از حرکات کاملاً ابتدائی داوطلب را به انجام حرکات پیشرفته و مشکل هدایت می کند.
تمرینات یوگا مشابه دارو است که متناسب با ظرافت حساسیت آن با بدن انسان تجویز می شود همانگونه که نسبت مصرف دارو باید رعایت شود تا منجر به نتیجه گردد.
تمرینات نیز باید زیر نظر استاد و به مقدار مشخص انجام شود و الا نتایج حاصله رضایت بخش نخواهد بود.
مرکز تحقیقات یوگا در گانگا اشرام واقع در منگر در ایالت بیحار هندوستان به این مسائل توجه کرده و طی پژوهش های علمی و عملی زیر نظر اساتید و یوگیهای کارآزموده سعی نموده است که برنامه هائی را ارائه دهد تا از معایب فوق الذکر جلوگیری شود.
یوگا را باید از ساده ترین تمرین شروع کرد و به تدریج راه را ادامه داد تا توفیق انجام تمرینات پیشرفته حاصل آید.
همچنانکه کوه نورد از جلگه شروع می کند و به قله می رسد و صعود بر بالای کوه مستلزم تمرین مدام وذخیره انرژی لازم می باشد داوطلب یوگا نیز باید چنان کند، از ساده ترین به مشکل ترین حرکات
از این رو دستداران یوگا با توجه به ارزشمندی شیوه ونیاز افراد جامعه به خودسازی، داوطلب شدند که این کتاب منحصر به فرد نظر جالبی بود و به دور از هر درخواستی مقدمات نشر کتاب را فراهم نمودند ، در این رهگذر جناب حمید فروغی که از خوان نعمت یوگا بهره سلامتی گرفته دامن همت بر کمر زد و در واقع تمامی مسئولیت آن را با صرف دقت ذیقیمت خود به عهده گرفت. جای تشکر و سپاس فراوان از ایشان باقی است ضمن آرزوی موفقیت برای رهروان یوگا توصیه می شود که برای مطلوب واقع شدن تمرینات وحصول کامل سلامتی در جسم وجان نکات زیر را به هنگام تمرین در نظر داشته باشند سعی کنید قبل از تمرینات با آب سر و بدن را شستشو دهید حتما دست ها را تا آرنج و صورت را با آب سرد بشوئید.
تا آنجائیکه امکان دارد از پوشیدن لباس های تنگ والبسه تهیه شده از نخ های پلاستیکی خودداری کنید.
در تمرینات یوگا اصولا از پیراهن و شلوار گشاد و تهیه شده از کتان استفاده کنید.
هنگام تمرین از یک پتو بعنوان زیرانداز استفاده نمائید.
تمرینات یوگا بایستی سه و نیم ساعت پس از صرف غذای سنگین یا دو ساعت بعد از صرف غذای سبک انجام شود. مکان تمرین باید ثابت و نه کاملاً روشن و نه کاملاً تاریک باشد. تمرینات را در مسیر جریان باد انجام ندهید. اگر به مقتضای زمان استفاده از وسایلی نظیر پنکه یا کولر ضرورت دارد تا جائیکه امکان دارد خود را از مسیر جریان هوای سرد دور نگه دارید.
قبل از هر تمرین سعی شود حداقل 3 تا 5 دقیقه شاواسانا را انجام دهید. هر تمرین در پایان با ماندن 5 تا 10 دقیقه در حالت شاواسانا خاتمه می یابد.
برنامه تمرینات روزانه را برای نیم ساعت تنظیم کنید و تدریجا زمان آن را افزایش دهید ولی سعی کنید که بیش از یک ساعت و نیم به تمرینات آسانا و پرانایام نپردازید.
تمرین 5: خم کردن زانو (2)
در موقعیت تمرین مستقر شوید، به عوض کشیدن پای راست ران پا را نزدیک بنیی آورده و قسمت پایین پا را حول مفصل زانو به چرخش درآورید.
تمرین را ده بار در جهت حرکت عقربه های ساعت و ده بار خلاف آن انجام دهید.
همین حرکت را با پای چپ نیز تکرار کنید.
تمرین 6: پیچ ستون فقرات
پاها را بطور مجزا از یکدیگر در یک حالت راحت و آسوده قرار دهید، سپس دست راست را روی شست پای چپ گذاشته و دست چپ را بسمت عقب برگردانید. دراین حالت هر دو دست باید کاملاً کشیده و در یک امتداد باشند.
سر را به عقب برگردانده و به دست چپ نگاه کنید، کمر را نیز همزمان با سر، برگردانده و در حالت کمی توقف کنید، سپس دست چپ را روی انگشت شست پای راست قرار داده و بازوی راست را بسمت عقب بطور کاملاً کشیده برگردانید حرکت را 10 تا 20 دور انجام دهید.
تمرین را آرام شروع کرده و بتدریج بر سرعت آن بیفزائید.
تمرین 7: نیم پروانه
ساق پای راست را خم کرده روی ران پای چپ قرار دهید با دست چپ کف پای راست را بگیرید و دست راست را روی زانوی راست قرار دهید، با کمک دست راست پای خم شده را به آرامی به سمت بالا و پایین حرکت دهید. در این حالت ماهیچه‌های پا باید تا حد امکان سست و شل باشد، همین حرکت را عیناً با زانوی پای چپ انجام دهید.
پس از چند روز یا چند هفته تمرین قادر خواهید بود که زانوها را براستی و بدون هیچ گونه فشاری روی زمین قرار دهید.
تمرین 8: چرخش زانو
با دست چپ پای راست را محکم نگهدارید، در این حالت زانوی پای خم شده را بصورت دایره به حرکت درآورده و سعی کنید که بتدریج قطر این دایره را زیاد کنید.
تمرین را 10 بار در جهت حرکت عقربه های ساعت و 10 بار خلاف آن انجام دهید.
همین حرکت را با پای چپ نیز تکرار کنید.
تمرین 9: پروانه (1)
کف هردو پا را بهم چسبانیده و پاشنه‌های پا را نیز به بدن چسبانید انگشتان دست ها را به یکدیگر قلاب کرده زیر پاها قرار دهید سپس به کمک آرنج ها هر دو زانو را به سمت زمین نزدیک کرده و در این حالت ضمن خم کردن بدن سعی کنید که سر را نیز به زمین نزدیک نمایید، پس از کمی توقف به حالت اول برگشته و حرکت را تکرار کنید.
تمرین 9 : پروانه (2)
کف هر دو پا را به هم چسبانده و دست ها روی زانوها قرار دهید سپس به کمک فشاری که از طرف بازوها وارد می شود سعی کنید که زانوها را بسمت زمین نزدیک کرده و بعد آنها را رها کنید.
این تمرین را هر بار حداقل 20 مرتبه انجام دهید.
تمرین 9: پروانه (3)
درحالت تمرین قبل نشسته ولی هر دو دست را پشت بدن قرار داده بطوری که بازوها کاملاً راست و کشیده باشند در این حالت «پس از استقرار و تمرکز» زانوها را به سمت بالا و پائین به حرکت درآورید. این تمرین هر بار حداقل 20 مرتبه انجام شود.
تمرین20: اله کلنگ
به پشت دراز بکشید، هر دو پا را خم کرده روی سینه قرار دهید. انگشتان دست را بیکدیگر قلاب نموده پشت سر بگذارید در وضعیت که مستقر شدید تمام بدن را از یک سمت ( راست به چپ) به سمت دیگر بطور کامل به چرخانید، بطوریکه هر بار یکی از پاها با زمین تماس پیدا کند. دقت کنید که موقع چرخاندن بدن آرنج ها از جای خود حرکت نکند حرکت را ده بار انجام دهید.
تمرین 20: اله کلنگ (2)
در موقعیت تمرین (بطور نشسته) قرار گیرید و هر دو دست را جلوی زانوها بهم قلاب کنید. به کمک فشاری که به زانوها می آورید بدن را به سمت عقب برگرداند. بطوریکه فقط سر و گردن (مهره های گردن) روی زمین واقع شود. زانوها مقابل پیشانی و روی سربرسد. سپس به حالت اول نشسته- فقط کف پا روی زمین برگردید. تمرین را ده بار انجام دهید.
توجه:
برای پیشگیری از ضربه خوردن به نخاع ( مهره های گردن) این تمرین را روی پتو انجام دهید.
- دقت کنید موقع تمرین پشت سر به شدت با اصابت نکند.
محدودیت تمرین:
کسانیکه دچار عوارض مغزی باشند این تمرین را انجام ندهند.
فایده:
- حرکت بسیار موثری است برای ماساژ پشت (ستون فقرات) باسن و مفاصل ران
- بهترین زمان برای انجام این تمرین، صبح کمی پس از بیدار شدن است.
تمرین (2): قایق (1)
به پشت دراز بکشید، دست ها را در اطراف بدن بطوری که کف دست ها روی زمین باشد قرار دهید. همزمان با یک تنفس عمیق پاها و تنه ( بدن) را با اندازه 30 سانتی متر از زمین بلند کنید. در این وضعیت باید بازوها و شست به در یک امتداد قرار گیرند. پس از کمی توقف با حبس دم، همزمان با باز دم خیلی آرام به حالت اول برگشته و بدن را کاملاً شل نمود. و رها سازید.
این حرکت را پنج بار تکرار کیند.
تمرین : 21 قایق (2)
در موقعیت تمرین قبل مستقر شوید اما این بار با مشت‌های گره کرده تا جائی که امکان دارد پاها و بدن را از زمین بلند کنید. (همزان با دم) سپس بسرعت ( همراه با بازدم ) بزمین برگردید دقت کنید که موقع تماس بدن با زمین بدلیل سرعت عمل آسیبی به شما وارد نیاید.
تمرین را 5 بار تکرار کنید.
تنفس:
دم – هنگام بلند شدن از زمین – حبس دم – توقف در حالت – تا زمان تحمل – بازدم – هنگام بازگشت به زمین
توجه:
توقف در حالت تا زمانی باید باشد که ماهیچه های شکم به لرزش درآید.
فایده:
تمرین خوبی است برای ریلکس دادن به ماهیچه و مفاصل برای افراد عصبی و هیجانی بسیار مفید است.
انرژی قفل شده:
اغلب اشخاص بویژه مبتدیان بعلت انقباض عضلاتی و خستگی مفاصل انجام تمرینات اعم از سنتی یا کلاسیک با مشکلات زیادی روبرو هستند. تمامی تمرینات دسته بندی شده در پاوان موکت آسانا در شل کردن عضلات و ماهیچه‌های بدن بسیار موثر است اما تمریناتی که تحت عنوان قفل انرژی در پی خواهد آمد علاوه بر سودمندی‌های فوق به مبتدی کمک می‌کند تا آمادگی کامل را برای انجام آساناهای پیچیده کسب نماید.
اشخاصی که بطور مستمر آساناها را انجام می دهند در بعضی مواقع احساس خستگی و گرفتگی و عضلانی می کنند. این تمرینات برای نرم نگهداشتن مفاصل ضروری است.
قفل انرژی یعنی چه؟
انرژی در فرم پرانا (نیروی زندگی) در تمام قسمت های بدن وجود دارد این انرچی بطور آزاد در بدن در حال جریان است. اما بعلت عکس العملهای نامناسب شیمیایی در بدن از جریان آزاد این انرژی جلوگیری می شود. این مسئله باعث بوجود آمدن خشکی رماتیسم و انقباض ماهیچه‌ها می گردد.
این تمرینات سموم را از بدن خارج کرده و باعث می شوند عکس العملهای بدن با یکدیگر هماهنگ شوند. یکی از عوارض این عدم تعادل و هماهنگی، اختلال در غدد ترشحه داخلی است. آزمایشات علمی که در قسمت های مختلف دنیا مانند شوروی، لهستان، فرانسه، آلمان و هندوستان انجام شد، نشان می دهد که آساناها و تمرینات قفل انرژی در هماهنگ کردن سیستم غدد مترشحه بسیار موثر می باشند. در نتیجه افرادی که قادر به انجام آساناها نیستند باید ابتدا تمرینات قفل انرژی را انجام داده تا بدن خود را برای انجام سایر آساناها آماده سازند و در حقیقت فعالیت های قسمت های مختلف بدن را باید با یکدیگر هماهنگ سازند.
تمرینات برای تقویت چشم:
انجام این دوره از آساناها باعث درمان اکثر بیماریهای (عضلانی و بصری) مربوط به چشم میشود.
مشروط بر اینکه با صبر و استقامت و اصرار انجام شود و بیشتر کسانی که این آساناها را در مدت زمان طولانی انجام داده اند دیگر از عینک طبی استفاده نمی کنند.
روانشناسی ورزش
| دسته بندی | تربیت بدنی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 137 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 227 |
مقدمه:
روانشناسی ورزشی[1] شاخهای از علم ورزش است که در جستجوی فراهم نمودن پاسخ به سؤالات مختلف در زمینههای رفتار انسانی در حیطه ورزش است. از آنجایی که روانشناسی به مطالعه رفتار میپردازد، بالطبع موضوع روانشناسی ورزشی نیز مطالعه حرکات و فعالیتهای ورزشی در تمام ابعاد از فعالیت حرکتی یک کودک دبستانی تا مسابقات جهانی و المپیک میباشد.
اگر چه اهمیّت مسائل روانی در ورزش از چندین سال پیش شناخته شده است با این حال روانشناسی ورزشی هنوز دانشی بسیار جوان میباشد و در خلال دهههای اخیر علاقه و توجه به «روانشناسی ورزشی شناختی[2]» افزایش چشمگیری یافته است. ابتدا تمام تلاشها در این حیطه معطوف به مردان قهرمان بود اما در سالهای اخیر این روند متحول شده است و روانشناسی ورزشی قهرمانان زن و مرد حرفهای و برجسته افراد شرکت کننده در فعالیتهای غیر حرفهای را نیز مورد توجه قرار میدهد. به عبارتی هدف روانشناسی ورزشی کمک به ورزشکاران در تمام ردههای سنی از نوجوانان تا بزرگسالان است.
امروزه متخصصان فیزیولوژی ورزش از دانش روانشناسی ورزشی برای کمک به شرکتکنندگان در برنامههای باز پروری قلبی استفاده میکنند تا آنها بر ترس خود نسبت به از سرگیری و شروع تمرین غلبه کنند. معلمان همچنین با استفاده از دانش روانشناختی ورزشی شیوه توجه به تأثیرات محیطی را که باعث بهبود اجرا میشوند، به متعلمان خود میآموزانند. دست اندر کاران تیمهای جوانان برای اطمینان از کسب تجارب مثبت از سوی ورزشکاران جوان، از روانشناسی ورزشی بهره میگیرند. و نهایتاً مربیان در تمام سطوح از تکنیکهای روانشناسی ورزشی همچون کنترل هیجان، تصویر سازی ذهنی، هدف گزینی و انگیزش کمک میگیرند تا ورزشکاران را در تکامل بخشیدن اجراهایشان یاری دهند. اکنون با پیشرفت علم روانشناسی ورزشی، بحث مهارتهای روانی در اجرای عملکردهای ورزشی از اهمییت بسزایی برخوردار شده است و در حالی که قبلاً به اهمیت آماده سازی جسمانی تأکید میشد امروزه قهرمانان هرچه بیشتر بر آماده سازی روانی توجه و تأکید میکنند. تجارب کسب شده آنان حاکی از آنست که وقتی در میدانهای بزرگ با قهرمانانی همتراز به لحاظ جسمیبه رقابت میپردازند، سرانجام آمادگی روانی پیروزی را به نفع یکی از طرفین رقم خواهد زد.
مربیان برتر نیز به جنبههای آماده سازی روانی ورزشکاران و ضرورت تدارک آن در طول تمرینات واقفند. و بخشی از برنامه آمادهگی را به آماده سازی روانی اختصاص میدهند. با وجود این، آماده سازی روانی تا حدود زیادی مورد غفلت قرار گرفته است که به نظر میرسد عمدهترین علت این غفلت فقدان آگاهی مربیان در چگونگی آماده سازی روانی ورزشکاران میباشد. صاحبنظران ورزش چنین میپندارند که ورزش میتواند به بازیکنان جوان قدرت ارادهگری، اعتماد به نفس، نحوه سلوک، برقراری ارتباط با دیگران و تجربه رسیدن به هدفهای مشکل را بیاموزد ولی امروزه میدانیم که این قابلیتها به طور خود بخودی به حداکثر نرسیده و رشد نمییابند مگر اینکه ورزشکار تحت آموزش و تمرین مهارتهای روانی1 قرار گیرد.
اکنون مهارتهای روانی در همان نقطهای قرار دارند که پنجاه سال پیش مهارتهای جسمانی قرار داشتند مربیان باید به این اعتقاد دست یابند که مهارتهای روانی هم چون مهارتهای جسمانی قابل کسباند و باید به طور اصولی و علمی آموزش داده شوند.
روانشناسی ورزشی:
پیدایش علم روانشناسی ورزشی به قرن بیستم باز می گردد اما اولین مطالعات در این زمینه در سالهای آخر قرن نوزدهم انجام شد. در واقع به صراحت نمی توان بیان کرد که روانشناسی ورزشی دقیقاً در چه زمانی بصورت علم مطرح شد, به همین جهت برخی ادعا میکنند علم روانشناسی ورزشی همچون نوزادی است که به تازگی متولد شده است. بطور کلی در ابتدا مطالعه رفتار ورزشی در جهت تشریح اصول و موضوعات روانشناسی عمومی بود و جهتگیری مشخصی بعنوان روانشناسی ورزشی دیده نمی شد. دکتر نورمن تریپلت[4] روانشناس دانشگاه ایندیانا, در اوایل سالهای 1897, در مجله آمریکایی روانشناسی مطلبی را منتشر کرد که به گونهای مستقیم به روانشناسی ورزشی ارتباط داشت. تریپلت پدیدهای را بررسی کرد که اکنون «سهولت اجتماعی»[5] مینامیم, و آن اثر مساعد مشاهده کنندگان برعملکرد شخص است. او پی برد دوچرخهسوارانی که گروهی فعالیت میکنند نسبت به زمانی که فردی دوچرخهسواری میکنند, نیز سریعتر حرکت می کنند. دکتر ای. دبلیو. اسکریپچر[6] روانشناس دانشگاه ییل از مطالعه خود چنین نتیجه گرفت که شرکت در ورزش به دارا شدن ویژگیهای شخصیتی مطلوب میانجامد (مارک، اچ انشل،1380).
دیدگاه جدید مبنی بر اینکه ورزش رقابتی شخصیت ساز است, ریشه در پژوهشهای اسکرپیچر دارد, اما پیشگام شناخته شده روانشناس ورزش دکتر کلمن رابرتز گریفیت[7] است. گریفیت که به عنوان پدر روانشناسی ورزش از او نام برده میشود, بعنوان اولین شخصی است که سالهای زیادی را صرف آزمایشهای منظم روانشناسی ورزشی کرده است(مارک، اچ انشل،1380).
گریفیت اولین آزمایشگاه روانشناسی ورزش را, به نام آزمایشگاه پژوهش ورزشی در سال 1925 در دانشگاه ایلینوی تأسیس کرد. اگرچه پژوهش درباره اثر عوامل روانی بر عملکرد ورزشی را, در سال 1918 آغاز کردهبود. علایق اولیه او شامل اثرهای عوامل روانی و محیطی بر یادگیری و اجرای مهارتهای حرکتی و شخصیت در ورزش بود. او برای آزمایشگاه خود وسایلی را تهیه کرد که آگاهی از جنبشهای مهارتی, هوشیاری ذهنی, واکنشهای زمانی نسبت به بینایی, شنوایی، فشار, ثبات, هماهنگی عصبی ـ عضلانی, تنشها و رهاسازی عضلانی و توانایی عضلانی را اندازهگیری میکردند. او بر اساس مصاحبه با بازیکن فوتبال ردگرنگ پی برد که ورزشکاران برتر مهارتهای ورزشی را خودبهخود, بدون هیچ یا کمترین اندیشهای, انجاممیدهند.او اولینکتابهایروانشناسی ورزشی را به نامهای «روانشناسی مربیگری» در سال 1926 و «روانشناسیورزشکاران» در سال 1928 نوشت و اولین درس روانشناسی ورزش را در سال 1923 در دانشگاه ایلینوی تدریس کرد. گریفیت, در تکلیفی که روانشناسان ورزش امروزی واقعاً بر آن رشک میبرند, توسط باشگاه شیکاگوکانبر[8] استخدام شد تا در فصل مسابقههای سال 1938 مشاور روانشناس ورزش تیم باشد. او آزمونهای حرکتی و پرسشنامههای روانی گوناگون را اجرا کرد تا توانایی حالت روانی و توانایی بالقوه کنونی ورزشکاران رقابتی را از آغاز آموزش (فصل بهار) تا پایان فصل تعیین کند(مارک، اچ انشل،1380).
پژوهش روانشناسی ورزشی در دهههای 1940 نمود واقعی داشت بجز پایاننامههای دکترا که گهگاهی نوشته میشدند. در این زمان بیش از هر چیز, تأسیس آزمایشگاههای یادگیری حرکتی رواج یافت که ار جمله میتوان آزمایشگاهی را نام برد که توسط جان لاتر[9] در دانشگاه پنسیلوانیا,کلارنس رگزویل در دانشگاه ویسکاسنین, سی. اچ مکلوی در دانشگاه آیوا, و شاید از همه معروفتر فرانکلین هنری در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی, تأسیس شد (مارک، اچ انشل،1380).
این جنبش زمینه را برای حضور، رشد و ... تربیت بدنی فراهم ساخت که دارای پیچیدهترین رهیافت علمی در پژوهش برای رفتار حرکتی بود. همة دانشمندان ورزش به نوبهی خود از بهینهبودن طرح, تجهیزات و فنون آماری پژوهشی انتشار بیشتر دادههای مربوط به فرایندهایی که زیربنای مهارتآمیز عملی و آموختنی بودند, سود جستند. با وجود «خلأ شایان توجه بین سالهای مولد گریفیت و کارهای پژوهشگران معاصر در روانشناسی ورزش», زمینه روانشناسی ورزش از این تلاشهای اولیه در پژوهش حرکتی, سود برده است (مارک، اچ انشل،1380).
سرانجام, در دههی 1960 بود که روانشناسی ورزش گامهای بزرگی را برداشت و زمینه علمی کنونی را فراهم آورد. چندین عامل به گسترش این زمینه علمی کمک کردند. کتابهای درسی بیشتر از هر زمان دیگر چاپ شدند. از جمله میتوان به کتابهای زیر اشاره کرده:
«رفتار جنبشی و یادگیری حرکتی» بریانتگرتی[10], «مشکل ورزشکاران و چگونگی مقابله با آنها» بروس اجیلو و توماس تاتکو[11], «یادگیری حرکتی و عملکرد انسانی» رابرت ان سینگر[12] و «روانشناسی و رفتار حرکتی» جوزف اکسندین[13]. کتاب دیگری بهنام «مربیگری, ورزشکاری, روانشناسی» سینگر[14] اولین کتاب درسی در روانشناسی ورزش بود. این کتابها محرکی برای پژوهش و انتشار فراوان در نشریههای علمی بودند. از همه مهمتر «فصلنامهی پژوهش» که اکنون «فصلنامهی پژوهش برای تمرین و ورزش» نامیده میشود, از انتشارات پژوهشی رسمی تربیتبدنی حرفهای در ایالاتمتحده بود. اما مهمتر از پیشرفت پژوهش در روانشناسی ورزشی و رفتار حرکتی, کلاسها و برنامههای دانشگاهی بود که منجر به پیدایش بارزترین دانشمندان, در روانشناسی ورزش شد (مارک، اچ انشل،1380).
عنصر نهایی در رشد روانشناسی ورزش تأسیس چند انجمن حرفهای بود. اولین نشست سالیانه انجمن امریکایی روانشناسی ورزش و فعالیت بدنی در سال 1967 برگزار شد. انجمن کانادایی یادگیری روانی ـ حرکتی و روانشناسی ورزش, در سال 1969 آغاز به کار کرد (مارک، اچ انشل،1380).
این سازمان در آغاز به انجمن کانادایی بهداشت, تربیتبدنی, تفریحات سالم و رقص وابسته بود. اما در سالهای 1977 مستقل شد. در سال 1975, بخشی به اتحادیه امریکایی بهداشت, تربیتبدنی, تفریحات سالم و رقص, اضافه شد تا روانشناسی ورزش را در چهارچوب علمی تربیتبدنی تقویت کند. آن را آکادمی(فرهنگستان) روانشناسی ورزش نامیدند. هدف فرهنگستان تقویت نگره و پژوهش بود به گونهای که بتوان در تربیتبدنی یا موقعیت ورزشی به کار برد. بعلاوه در سال 1986, پیدایش انجمن پیشرفت روانشناسیورزشی کاربردی بود که برای پیشبرد رهیافتی اکتشافیتر در روانشناسی ورزش آغاز به کار کرد. این انجمن, که در بر دارنده بزرگترین عضویت روانشناسی حرفهای و دانشجویان در سرتاسر جهان است, دارای سه بخش است:
روانشناسی بهداشت (که برای نمونه اثرهای روانی فعالیتهای بدنی را بررسی می‌کند)روان شناسی درمان (که مشاورة ورزشی و مطالعة اثر فنون رفتاری و روانی بر عملکرد ورزشی را بررسی می‌کند), و روانشناسی اجتماعی(که عوامل محیطی بر عواطف و رفتارهای ورزشکاران و مربیان ورزش را مورد مطالعه قرار میدهد). اگرچه شاخه روانشناسی ورزش ریشه در علم تربیتبدنی دارد, در سالهای أخیر از سوی روانشناسی مورد پذیرش قرار گرفته است. این موضوع به سبب استفادة قانونی از اصطلاح«روانشناس» است که نشانگر آموزش دانشگاهی در روانشناسی است. قابل درک است که, در بین دانشمندان و دستاندرکاران, بحثهای شایان توجهی در این باره وجود دارند مبنی بر اینکه کدام علم- تربیتبدنی, علم ورزش یا روانشناسی- باید برنامههای آموزشی روانشناسان ورزش را هماهنگ کند. به احتمال, در استرالیا, ارتباط بین روانشناسی ورزش و روانشناسی از همه قویتر است, زیرا که در سال 1992 جامعة روانشناسی استرالیا اولین هیأت روانشناسان ورزش را در سازمان روانشناسی ملی پذیرفت. اهمیت این هیأت در تعیین معیارهایی است که برای دادن پروانهی کار به روانشناسان ورزش مورد استفاده قرار میگیرند. انجمن روانشناسی امریکا دارای بخشی بهنام بخش روانشناسی ورزش و تمرین است که گروه علاقمندی مرکب از پژوهشگران را تشکیل میدهد که عوامل روانی مرتبط با عملکرد انسانی را مورد مطالعه قرار میدهند. اما هدف این گروه این است که زمینة مطالعه را گسترش دهند نه اینکه معیاری برای پروانه یا مدرک تعیین کند (مارک، اچ انشل،1380).
کالج امریکایی پزشکی ورزشی و اتحادیة پزشکی ورزشی استرالیا, گروههایی فرعی در روانشناسی ورزش و تمرین دارند. سرانجام روانشناسی ورزش توسط جامعة بینالمللی روانشناسی ورزش در سرتاسر جهان شناخته میشود (مارک، اچ انشل،1380).
هدف این سازمانها این است که برای دانشمندان و دستاندرکاران و روانشناسیورزشی هویتی ملی و بینالمللی حاکی از نظام علمی ایجاد کنند. همچنین فرصتی فراهم میکنند تا با اعضایشان سالانه ملاقات کنند و 1) ایدههای خود را مبادله کنند, 2)تجارب پژوهشی خود را توضیح دهند, 3) با دانشمندان و دستاندرکاران شناخته شدهای که تخصصهایشان در زمینههای قابل کاربرد در رفتار ورزشی است, صحبت و تبادل نظر کنند, 4) دربارة موضوعات بحثانگیز بحث کنند و تصمیم بگیرند و 5) به کلاسها و بخشهای مربوطة خود ایدههای جدید و مهیجی ببرند که از زمینةموردنظر سرچشمه میگیرند. از این سازمانها, نشریههای علمی جدید پا گرفتهاندکه نیازهای این زمینة پژوهشی گسترش یابنده را برطرف کنند. روانشناسی ورزشی اکنون توسط اعضای جامعة دانشگاهی به عنوان علمی معتبر شناخته میشود (مارک، اچ انشل،1380).
اکنون باید روشن شده باشد که روانشناسی دربردارندة زمینة علمی چند بعدی از مطالعه و عمل است. روانشناسی ورزشی از بسیاری از علوم سنتی روانشناسی, مشتق و بنابراین دریرگیرندة روانشناسی اجتماعی (مطالعة رفتار گروهی و عوامل محیطی- موقعیتی که بر عواطف و اعمال شخص اثر میگذارند), روانشناسی شناختی(ارتباط بین اندیشهها عواطف و عملکرد), روانشناسی رشد(تغییرهای شناختی و رفتاری همراه با افزایش سن), روانشناسی تربیتی(عواملی که بر یادگیری و یادآوری راهبردها و مهارتهای ورزشی اثر میگذارند), روانشناسی بالینی(بررسی موضوعهای شخصی که نیازمند مشاورة حرفهایست به گونهای که احساس رضایت شخصی در ورزش و رسیدن به حداکثر عملکرد به دست آید) و شاخههای دیگر است. شاخههای علمی روانشناسی در شکل(1) نشان داده شده است. روانشناسی تمرین شاخهای است که در روانشناسی جنبة سنتی ندارد, اگرچه از نزدیک با روانشناسی بهداشت ارتباط دارد.
مدیریت سازمانهای ورزشی
| دسته بندی | تربیت بدنی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 551 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 135 |
فصل اول :
مدیریت – فرایند اساسی مدیریت
مدیریت به عنوان رشته ای مجزا و متفاوت، پس از انقلاب صنعتی به وجود آمد. دامنه نقش و تئوری های اساسی آن در طی سالیان تغییر کرده. اما مقصود آن – حصول اطمینان از دستیابی به هدفهای موسسه یا سازمان و به حداکثر رساندن بهره وری و کارایی همچنان باقی مانده است .
مدیریت
عبارت است از کارکردن با و از طریق دیگران برای رسیدن به هدفهای سازمان و هدف های کارکنان.
مدیریت هنر انجام امور به وسیله دیگران، جهت نیل به اهداف یک سازمان می باشد.
تاکید این تعریف :
در این تعریف به سه نکته تاکید شده است.
- · تاکید بر انسان ها در سازمان
- · توجه به هدفها و نتیجه ها
- · ادغام هدف های فردی اعضاأ با هدفهای سازمان
- · مدیریت کار کردن با منابع مالی و منابع فیزیکی است جهت دستیابی به اهداف سازمان توسط برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل عملیات .
مدیریت : هنر انجام امور به وسیله دیگران ، جهت نیل به اهداف یک سازمان می باشد.
مدیریت ورزشی :
تمام جنبه های مدیریتی در ورزشهای سازمان یافته و تجارت ورزشی را در بر می گیرد . متخصصان در این قلمرو با مدیریت تسهیلات بودجه بندی – برنامه ریزی، سازماندهی و کارکنان سرو کار دارند.
فرآیند مدیریت :
فرآیند برنامه ریزی، سازمان دهی، رهبری و اعمال کنترل بر تلاش ها و کارهای اعضای سازمان و نیز مورد استفاده قرار دادن منابع سازمان برای دستیابی به هدف های اعلام شده از سوی سازمان می باشد.
1 – Management
2 – Sport Management
3 – American Management Association
آیا مدیریت علم [1] است یا هنر [2] ؟
علم رشته ای از حقایق، دانشها که تحت نظم و قاعده معینی در آمده و قابل اثبات است – علم چیزی است که مشاهده می شود. دارای نظام بوده و تعمیم پذیر است.
هنر :
هنر عبارت است از مهارت در انجام کاری که بوسیله تجربه، تکرار و مشاهده بدست آمده باشد، آیا مدیریت یک پدیده اکتسابی است و یا با انسان زاده می شود ؟
مدیریت را آمیزه ای از زمینه های ذاتی و توانائیهای اکتسابی می دانند. در زمینه های ذاتی مدیران به مدد استعدادها ی نهفته در وجودشان سازمان را اداره، کارکنان را ارشاد و راهنمایی و اهداف را به مرحله نهایی می رسانند. در زمینه های اکتسابی با فراگیری فنون و یافته های روز، تفکر علمی و منطقی را چراغ راه خود قرار می دهند. در پدیده مدیریت هم می توان از غریزه های ذاتی و با انسان زاده شده بهره گرفت و هم در اثر فراگیری تکنیک های خاص تخصصی روز مهارت مدیریت را بصورت اکتسابی بدست آورد.
مقصود مدیریت :
حصول اطمینان از دستیابی به هدف های سازمان و به حداکثر رساندن بهره وری و کارایی.
سازمان و نیاز به مدیریت
بیشتر مردم عضو یک سازمان هستند، مثل دانشکده، تیم ورزشی، یک گروه موسیقی ، برخی از این سازمانها به صورت رسمی سازمان یافته اند – شرکتهای بزرگ اقتصادی، سازمانهای آموزشی ( دانشکده ها ) و بعضی ها ساختار غیر رسمی دارند، مثل یک تیم فوتبال محلی، حال سازمانها چه رسمی باشند چه غیر رسمی ، از افرادی تشکیل می شوند که گرد هم می آیند و گروه تشکیل می دهند. زیرا آنها منافع خود را در این
می بینند که همکاری کنند و در جهت تامین یک هدف مشترک به پیش بروند . . . بنابراین هدف [1] یا مقصود یکی از ارکان رسمی هر سازمانی است . هدف ها متفاوتند – مثل پیروزی در یک مسابقه، سرگرم کردن مردم، فروش یک کالا. و هر سازمانی برای تامین هدف دارای یک روش است که آن را برنامه [2] می گویند. برنامه به صورت چگونگی آماده سازی یک تیم، تبلیغ یک محصول. پس بدون برنامه نمی توان کاری کرد.
حرفه مدیریت بطور کلی به سوالات زیر پاسخ می دهد :
چه می خواهیم انجام دهیم ؟
( تشخیص و تعیین هدف )
با چه برنامه ای می خواهیم انجام دهیم ؟
( برنامه ریزی برای نیل به هدف )
با چه نظم و تشکیلاتی انجام می دهیم .
( سازماندهی، ساختاری مناسب )
- · مدیریت در سازمانهای ورزشی به تشخیص فعالیت های لازم ، گروه بندی فعالیت ها با توجه به منابع انسانی و مادی موجود ، دادن اختیار و عمل و ارتباط واحدهای گروه بندی شده با یکدیگر می پردازد.
حرکت افراد و گردش کار سازمانها از :
وضعیت موجود به وضعیت مناسب و مطلوب بی تردید در راستای :
1 – تشخیص و تعیین هدف = هدف گذاری
2 – برنامه ریزی برای نیل به هدف = برنامه ریزی سنجیده
3 – سازماندهی هوشمندانه = ساختار سازمانی متناسب
4 – پیگیری ، نظارت و کنترل صورت می گیرد.
مهارت های مدیران
مدیران برای انجام نقش های خود بایستی دارای مهارت ها و توانمندیهای ویژه ای باشند :
1 – مهارت فنی [3] : توانایی در کاربرد دانش تخصصی یا تخصصی های ویژه ، فنون و ابزاری که لازمه انجام وظایف خاصی است. بهره گیری از فنون و به ثمر رساندن اهداف.
2 – مهارت های ادراکی و تصمیم گیری [4] : توانایی فهمیدن پیچیدگی های سازمان، تجزیه و تحلیل معضلات، درک و آگاهی از واقعیتها درک عقاید متعدد و انتخاب بهترین.
3 – مهارت طراحی و حل مساله [5] : مدیریت باید توان حل مساله را به طریقی که به نفع سازمان تمام شود، داشته باشد. یافتن راه حلهای عملی برای مسایل سازمان.
4 – مهارت انسانی و ارتباطی [6] : توانایی کار و برقراری ارتباط با مردم ، درک موقعیت و ایجاد و انگیزه کاری در افراد که حیاتی ترین مهارت لازم برای هر مدیری است. همین که فردی از سطح پایین به سطوح بالاتر سازمانی ترفیع می یابد. برای اینکه مثمرثمر باشد، به مهارت فنی کمتر و مهارت ادراکی ( مفهومی ) بیشتری نیاز دارد.
5 – مهارت هوش عاطفی [7] : ظرفیت یا استعداد فرد برای شناختن احساسات خود و دیگران ، بر انگیختن خود و پیش بردن عواطف خوب و سالم در در روابط با دیگران . هوش عاطفی جنبه های غیرشناختی هوش را در بر می گیرد با توانائیهای اجتماعی و احساسی – عاطفی فرد سر و کار دارد – یک مدیر خوب باید توانایی فهم احساسات، حالات روحی و هیجانات خود را داشته باشد، نقاط قوت و ضعف خود را بداند ( خود آگاهی ) بر تکانه های عصبی ، احساسات و عواطف خود کنترل داشته باشد ( مدیریت خود – کنترل عواطف )، نسبت به احساسات و عواطف دیگران آگاه باشد ( همدلی ) ، هنر مراوده و ارتباط با مردم را بداند(مهارت اجتماعی – مدیریت روابط ) در خود ایجاد انگیزش برای حرکت به سوی اهداف نماید ( خود انگیزی ) .
بررسی اهداف و اهمیت اجتماعی ورزش
| دسته بندی | تربیت بدنی |
| بازدید ها | 2 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 46 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 40 |
پژوهش بررسی اهداف و اهمیت اجتماعی ورزش در 40 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب :
اهداف تربیت بدنی در جوامع گذشته و امروز
اهداف تربیت بدنی در جامعه اسلامی
اهداف تربیت بدنی و ورزش
مراحل فعالیتهای ورزشی
ورزش ، وسیله خودشناسی
ورزش تمرینی برای زندگی واقعی
ورزش در گذران اوقات فراغت
تغذیه و ورزش
ورزش و سلامت
کالری
ویتامینها
کیفیت غذا
تغذیه خوب و تاثیر آن در ورزش
انرژی مورد نیاز یک فرد در روز
عوامل موثر در مصرف انرژی
برگشت به حالت اولیه و وام اکسیژن
مصرف مواد غذایی به هنگام مسابقه ورزشی
تنظیم انرژی در مسابقه
کاهش آب بدن
بهداشت و ورزش
عوامل تهدید کننده قلبی ـ عروقی
خود آزمایی
طرز استفاده از جدول ریسکو
منابع و مآخذ
فصل اول ـ اهداف و اهمیت اجتماعی ورزش
اهداف تربیت بدنی در جوامع گذشته و امروز
مطالعه و تحلیل تاریخی احوال اقوام گذشته و حال نشان می دهد که سعی و تلاش انسان قدمت تاریخی دارد ، تا آنجا که می توان گفت اداره حیات اقوام ابتدایی بدون حرکت و فعالیت میسر نبوده است. اجرای مهارتهایی از قبیل زوبین اندازی ، تیراندازی با تیر و کمان ، کوه و غار پیمایی ، کشتی گیری و حتی اجرای مسابقه های دو که در قرآن کریم در داستان برادران یوسف نیز از آن ذکری به میان آمده است ، جملگی حاکی از رواج فعالیتهای جسمانی و تربیت بدنی در نزد ملتها و اقوام روزگاران گذشته بوده است.
در زندگی فردی و اجتماعی بسیاری از جوامع و ملتهای امروز جهان ، تربیت بدنی و ورزش بخش مهم و جدایی ناپذیری از برنامه های کلی تربیت کودکان و جوانان به حساب می آید . امروزه ملتها بر اساس جهان بینی و شناخت کلی از انسان به طرح و تنظیم برنامه های ورزشی و تربیت بدن می پردازند و این گونه برنامه ها را در زندگی خانوادگی و آموزشگاهی نسلهای حال و آیندة خود قرار می دهند.
اهداف عمدة تربیت بدنی در تاریخ زندگی انسان عبارت است از : حفظ سلامت ، تعمیم بهداشت ، رشد و تقویت قوای جسمی ، آمادگی برای فعالیتهای دفاعی ، کسب شادابی و نشاط ، و نیل به موفقیت در وظایف حرفه ای و شغلی . اهداف فوق تا به امروز با مختصر تغییری در نزد اکثریت جوامع بشری ترغیب می شود و بر حسب ضرورت تاریخی بر یک یا چند هدف تاکید بیشتری به عمل می آید.
در عصر حاضر ، در سایة تحولات اجتماعی و سیاسی در جهان بویژه در دنیای غرب ، مقاصد دیگری به اهداف فوق افزوده شده و مفهوم ورزش به جای تربیت بدنی عاملی برای تخدیر و سرگرم نگه داشتن ملتهای ضعیف جهان گردیده است. تربیت بدنی که در آغاز پیدایش آن جنبه فردی و در نهایت ملی داشت اینکه به صورت جمعی و بین المللی در آمده است تا وسیله برای بهره برداری مقاصد سیاسی کشورهای استعماری باشد.
اهداف تربیت بدنی در جامعة اسلامی
پیش از اینکه دیدگاه اسلام در زمینة ورزش و تربیت بدنی مطرح گردد ضروری است نظر این آیین الهی درباره بدن انسان شناخته شود. در آیین مقدس اسلام ، بر خلاف بسیاری از آیینهای دیگر ، بدن آدمی تحقیر نمی شود . اسلام بدن انسان را بی ارزش نمی شمارد ، زیر بدن انسان ابزار تکامل روح اوست. تحقیر بدن در حکم تحقیر شخصیت آدمی است و کسی که مرتکب این عمل شود مستوجب کیفر و قصاص است.
در اسلام حفظ بدن از خطرها و آسیبها و تامین موجبات سلامت و بهداشت آن وظیفه أی الهی است و تضعیف و یا تخدیر بدن امری ناروا و مزموم است. امام سجاد (ع) در رسالة حقوق می فرماید : ان لبدنک علیک حقا. بدن تو بر تو حقی دارد و حق آن این است که آن را سالم ، نیرومند ، مقاوم در برابر شداید و سختیها و در کمال نشاط نگاه داری . طول عمر و صحت بدن و ایمن بودن از بلاها و رنجها از اموری است که بدن از خطر و تامین سلامت و بهداشت آن تاکید شده و راههای مختلفی برای این منظر و ارائه گردیده است. ارزش بدن و سلامت آن در اسلام به حدی است که بعضی از دانشمندان اسلامی گفته اند : پیامبران الهی در آغاز نبوت و رسالت خود باید سالم و از نقص بدنی دور و برکنار باشند.
در بینش اسلامی ، بیماری تن از مهمترین بلاها و گرفتاریها محسوب می شود. صدمه زدن عمدی به بدن ظلم به شمار می آید و آدمی را مستحق کیفر و عقوبت می سازد. بدن هدیه ای است الهی که بر اساس حسن و کرامت آفریده شده است و ظرافت شگفت انگیزی در آن به کار برده شده است که مطالعه و تامل در آن موجب افزایش معرفت انسان نسبت به خداوند متعال می گردد. بدن وسیله أی برای به جای آوردن فرایض دینی و عبادت است. نماز ، روزه، جهاد و انواع خدمتها به خلق خدا با توانایی بدن و سلامت آن میسر می شود. نماز شب و قیام در خلوت شب در سایة توان بدنی امکان پذیر می شود. در بینش اسلامی ، میان بدن و روح تاثیر و ارتباط متقابل و انفکاک ناپذیر وجود دارد. سلامت یا ضعف و بیماری بدن در نشاط و فعالیت و یا افسردگی و ناتوانی روح اثر مستقیم دارد.
تربیت و تقویت بدن و آمادگی همه جانبة آن مورد توجه اسلام است و در صورتی که همراه با ذکر و یاد خدا باشد عین عبادت است. بر خلاف آنچه بعضی از ناآگاهان می پندارند ورزش کاری لغو نیست . کار لغو از نظر اسلام گفتار و یا رفتاری است که در آن فایده ای مشروع و یا عقل پسند وجود نداشته باشد ، و ورزش این چنین نیست . درخواست سلامت و قوت بدن از خداوند جزء دعای مسلمانان است ، چنانکه در دعای ابوحمزه ثمالی می خوانیم : اللهم اعطنی السعه فی الرزق ..و الصحه فی الجسم و القوه فی البدن .
حفظ سلامت بدن و رعایت آن تا جایی توصیه شده است که حتی در مواردی به جای غسل و وضو، تیمم و به جای گرفتن روزه ، افطار تکلیف شده است. در اسلام به مومنان ، قوی زیستن و سالم و با نشاط بودن و برخوردار شدن از قدرت تن توصیه می شود. از این رو تربیت بدنی و ورزش باید جزئی از برنامة زندگی و بخشی از مراحل آموزش و پرورش هر مسلمان قرار گیرد.
مطالعة تاریخ حیات رسول گرامی (ص) و ائمه هدی علیهم السلام و نیز صحابه و تابعین گرانقدر آنان نشان می دهد آنان نیز به ورزش و تربیت و تقویت بدن خود می پرداختند و در فعالیتهایی از قبیل مسابقه های دو ، سواری ، تیراندازی شرکت می کردند. مباحثی چون احکام سبق و رمایه و حتی شناکردن ، بخشی از محتوای کتب فقهی و روایات ما را تشکیل می دهد.
هدف غایی تربیت بدنی و ورزش از دیدگاه اسلام ، تامین سلامت و بهداشت بدن و تقویت و رشد آن و در نتیجه حرکت به سوی کمال است. در جامعة اسلامی ورزش وسیلة بسیار موثر و شیوه ای پسندیده برای رسیدن به اهداف زیر است :
اهداف تربیت بدنی و ورزش
1ـ هدفهای بهداشتی و تندرستی
ـ تامین سلامت و بهداشت بدن و تجهیز آن در برابر عوارض و بیماریها ؛
ـ تامین و تسهیل شرایط رشد و تقویت بدن در حد امکان و توان رعایت جنبة اعتدال در آن ؛
ـ ایجاد ورزیدگی و هماهنگی در بین اعضا و اندامها به منظور برخوردار شدن از قدرت سرعت ، چابکی و مهارت ؛
ـ ایجاد مقاومت و افزایش میزان تحمل و عادت دادن آدمی به صبر و استقامت در برابر شداید و سختی ها
ـ دستیابی به قدرت ضبط ارادی اعضای بدن و به کارانداختن ارادی آنها .
ـ بازسازی و نو توانی بدن به منظور رفع نقایص جسمی و نارساییهای فیزیکی و افزایش میزان کارآیی آن .
2ـ هدفهای تربیتی و اخلاقی
ـ پرورش روان و ایجاد زمینه برای استقلال شخصیت ، سعة صدر ، همت بلند ، ایثار و فداکاری .
ـ دستیابی به مراتب قوت قلب ، جرات ، شهامت ، استقامت و پایداری و تقویت روحیه.
ـ رشد و پرورش ، رغبتهای مثبت و جهت دهی آنها به سوی خیر و کمال .
ـ توجه به کرامت و والایی خود و خویشتنداری در برابر نابسامانیها و مفسده ها .
ـ شناخت و مسئولیتهای انسانی و اسلامی و سعی در انجام دادن هرچه بهتر تکالیف و وظایف خود .
ـ افزایش توان و قدرت تصمیم گیریهای سریع ، عادلانه ، اقتصادی و مناسب.
ـ رشد و پرورش توجه و دقت ، مقایسه و تشخیص و جهت دادن به آنها برای رسیدن به هدفهای مورد نظر.
ـ خودداری از پذیرش تحمیلی افکار و عقاید مذموم و ارشاد و هدایت دیگران در صراط مستقیم.
3ـ هدفهای روانی و اجتماعی
ـ تقویت روان و افزایش توانمندی آن در مبارزه با هواهای نفسانی و غلبه بر حسادت ، خود پسندی و کینه توزی .
ـ تعدیل عواطف و در ضبط آوردن حالاتی چون خشم ، ستیز ، ترس و محبت.
ـ رفع عوارض روانی ناشی از نگرانیها ، انزوا جوییها ، یاسها و ترسها .
ـ تعدیل رقابت و پذیر اصول و ضوابط معقول در زندگی روزمره .
ـ دستیابی به شادابی و نشاط که همواره برای تداوم و رشد حیات ضروری است .
ـ پرورش شخصیت ، هوش و قوة کنجکاوی و دیگر ذخایر وجود انسان .
ـ متحقق ساختن امکانات بالقوه موجود در انسانها و بهره مند کردن انسان از ذخایر وجودی خویشتن.
ـ شناخت اصول و قانون مندیها و تبعیت از آنها به هنگام برخوردهای فردی و اجتماعی .
ـ تمرین تشکل و تحزب و تن دادن به سازماندهی و تعاون برای پیشبرد اهداف و عادت به انضباط و دقت در امور.
4ـ هدفهای حرکتی و مهارتی
ـ شناخت استعدادهای حرکتی و پرورش و شکوفایی آنها و دیگر قابلیتهای فطری و استعدادهای خدادادی .
ـ شناخت ، قدردانی و تقویت حس زیباشناختی در حرکات.
ـ یادگیری مهارتهای حرکتی و ورزشی و ایجاد هماهنگی عصبی و عضلانی .
ـ بهره مند شدن از فعالیتهای حرکتی و جسمی در گذراندن سالم اوقات فراغت.
محتوای ورزش و تربیت بدنی در جامعه اسلامی
مطلب دیگر این است که محتوای ورزش و تربیت بدنی در جامعة اسلامی چه باید باشد ؟ بدیهی است که محتوا باید با توجه به اهداف تعیین شود. در اینجا ما هدفها را با رعایت اختصار بر شمردیم. طبیعی است که با توجه به آنها باید برای ورزش و تربیت بدنی برنامه ریزی کرد. در عین حال بجا خواهد بود که به مسائل زیر نیز اشاره کنیم :
1ـ بخشی از فعالیتهای ورزشی جامعه باید در زمینة رشد و پرورش تن به منظور دفاع از اسلام و جمهوری اسلامی صورت گیرد . از این رو ، تیراندازی ، سواری ، دو ، شنا و سایر ورزشهای رزمی بخشی از محتوای ورزش را تشکیل می دهد که اسلام هم آن را مورد توجه و تاکید قرارداده است.
2ـ پرورش تواناییهای حرکتی به طور طبیعی و با استفاده از محیطهای باز نظیر کوهستان ، پارک و دیگر فضاهای سبز و جلوگیری از ضعف حرکتی و افزایش آمادگی جسمانی .
3ـ شیوه های بازسازی و حرکت درمانی در جهت رفع نقایص حرکتی به منظور اصلاح اندامها و استخوان بندی بدن و ترمیم نارساییهای عضلانی ، مفصلی . بدیهی است که ورزش و حرکات بدنی ویژه جانبازان و معلولین نیز در این بخش قرار می گیرد.
4ـ مطالعه و بررسی حرکات و مهارتهای ورزشی از دیدگاه علوم تجربی و انسان محتوای علمی تربیت بدنی و ورزش را تشکیل میدهد.
5ـ چون علوم ورزشی و تربیت بدنی به دستاوردها و یافته های سایر علوم ، از قبیل علوم تندرستی و علوم انسانی بستگی دارد از این رو آثار حرکت و فعالیت را می توان رد چهارچوب هر یک از علوم اعم از تجربی و یا انسان مطرح نمود و به بررسی و مطالعة آن پرداخت . به سخن دیگر مبانی علوم ورزشی همان اصول و نظریه هایی است که در رابطه با علوم تربیتی و علوم تندرستی مطرح می شوند.
مراحل فعالیتهای ورزشی
حرکت نوزاد از روزهای نخستین زندگی در جهت توسعه و گسترش بازتاب اولیه و ابتدایی به منظور ادامة حیات و سازش با محیط تازة زندگی از جمله فعالیتهای مربوط به تربیت بدنی محسوب می شود . نوزاد از یک طرف در معرض نور ، حرارت ، صدا و سایر محرکهای خارجی قرار می گیرد و از طرف دیگر ، بر اساس نیازهای درونی خود به تکاپو می افتد و از خود واکنش نشان میدهد. بستن دست و پای نوزاد در قنداق که از حرکات بازتابی او جلوگیری می کند ممکن است باعث بروز عوارض عصبی ، حرکتی در کودک گردد و حتی به نارساییها و عقب افتادگی ذهنی منجر شود. کودک پس از آنکه پا به پای رشد طبیعی و معمولی بدن حرکات پایه از قبیل راه رفتن ، دویدن ، جهیدن ، کشیدن ، هل دادن و ضربه زدن به اشیا را آموخت می تواند از طریق شرکت در حرکات پیچیده تر و بازیهای سازماندار موجبات رشد بیشتر جسمانی و روانی خود را فراهم آورد.
در این مرحله مراد از شرکت در فعالیتهای ورزشی ایجاد انگیزه های رشد و نمو بیشتر است. در این زمینه همواره باید تامین سلامت و تقویت اعضای عمومی بدن مد نظر باشد. هنگامی که کودک مرحلة تحصیل دبستانی خود را می گذراند می توان تواناییهای حرکتی او را ارزیابی و در صورت لزوم نارساییهای حرکتی او را اصلاح کرد . وقتی به سن نوجوانی رسید ضمن در نظر گرفتن مراتب فوق باید مهارتهای مقدماتی ورزشهای فردی و گروهی و مقدمات آمادگی رزمی و فنون دفاعی را به او آموخت ، تا بتدریج از عهده وظایف شخصی ، اجتماعی ، رعایت آداب و اخلاق و پذیرش مسئولیت برآید و در راه استقلال فکری خویش گام بردارد.
در مراحل پایانی دورة نوجوانی و در آغاز دورة جوانی ، علاوه بر اینکه سیر تکاملی پرورش مورد نظر است ، جوانان باید مسئول ، مومن ، تندرست و شاداب و مسلط بر رفتار و خوی انسانی خود باشند. در این مرحله باید ضمن مشارکت دادن آنها در ورزش امکانات مربوط به تفریحات سالم و استفادة مثبت از اوقات فراغت و به کار بستن آموخته های حرکتی و اخلاقی و تکوین و اصلاح شخصیت را برای آنان فراهم ساخت.
برگشت به حالت اولیه و وام اکسیژن
برای اینکه بدن از حالت استراحت به فعالیت درآید ، فعل و انفعالات متعددی در عضله صورت می گیرد تا انرژی لازم کسب شود . بدن ، با توجه به نوع فعالیت انرژی لازم را از طرق مختلف به دست می آورد. همچنین برگشت بدن از فعالیت به حالت استراحت نیز بسیار مهم است که آن را برگشت به حالت اولیه نامند. ذخیرة اکسیژن بدن ، هنگام فعالیتهای شدید ، به مصرف سوخت و ساز بدن می رسد. در نتیجه هنگام استراحت اکسیژنی که از ذخیرة بدن مصرف شده است. لازم است مجدداً تامین گردد. از آن گذشته اسید لاکتیک جمع شده در عضلات باید از سلول عضلانی و محیط داخلی بدن خارج شود و این عمل احتیاج به اکسیژن دارد. مقدار اکسیژن لازم برای از بین بردن اسید لاکتیک و همچنین باز گردانیدن انرژی از دست رفتة بدن چنانکه گفتیم ، وام اکسیژن نامیده می شود مقدار وام اکسیژن برابر است با مقدار اکسیژن مورد نیاز در هنگام فعالیت . اگر نوع فعالیت شخصی طولانی و یکنواخت باشد ، شخص اکسیژن مورد احتیاج را از هوا می گیرد و وام اکسیژن به وجود نمی آید. ولی اگر فعالیت شدید باشد ، به طوری که شخص مجبور باشد که علاوه بر مصرف اکسیژن ذخیره شده و اکتسابی توسط بدن با کمبود اکسیژن به فعالیت خود ادامه دهد در این صورت مبتلا به وام اکسیژن می گردد. رابطة زیر این چگونگی را نشان می دهد :
وام اکسیژن = تجمع اسید لاکتیک + انرژی از طریقه بی هوازی گلیکوژن
به تجربه دریافته ایم که احتیاج بدن به اکسیژن در زمان برگشت به حالت اولیه خیلی کمتر از زمان فعالیت است ، ولی با وجود این از زمان عادی و استراحت خیلی بیشتر است. مدت زمانی که طول می کشد تا بدن به حالت اولیه برگردد بستگی به مدت و شدت فعالیت و آمادگی جسمی فرد دارد. بعد از فعالیت ، در دو یا سه دقیقة اول ، مصرف اکسیژن بشدت پایین می آید ، سپس از شدت آن بتدریج کاسته می شود تا به حالت یکنواخت می رسد. بعد از یک فعالیت سخت و شدید ، اگر شخص به جای استراحت ، کار ساده و ملایم ، مثل راه رفتن یا دویدن آهسته انجام دهد، اسید لاکتیک موجود در بدن زودتر از بین می رود.
مصرف مواد غذایی به هنگام مسابقة ورزشی
برنامة غذایی شما باید با نوع فعالیت و رشتة ورزشیتان مطابقت داشته باشد . مسابقات بعضی رشته های ورزشی معمولاً شب و برخی بعد از ظهر یا عصر و گاهی صبح برگزار می شوند. در هر حال باید برنامة غذایی خود را طوری تنظیم کنید که حداقل چهار ساعت قبل از مسابقه غذای خود را خورده باشید. حتی الامکان از خوردن غذاهای خیلی چرب قبل از مسابقه خودداری کنید. غذای قبل از مسابقه باید به اندازة کافی حاوی نمک و مواد قندی باشد.
اگر مسابقه هنگام عصر برگزار می شود ، باید صبحانة کامل ، ناهار سبک و شام متوسط صرف کنید. اگر مسابقه پیش از ظهر است ، صبحانة سبک ، ناهار کامل و شام متوسط باشد . نوشیدن آب میوه بعد از اتمام مسابقه مناسب است و باعث رفع خستگی می شود. صرف مواد قندی بعد از مسابقه باعث ترمیم مواد قندی از دست رفته خواهد شد.
معمولاً بعد از مسابقه ، ورزشکار اشتها به غذا ندارد و مدتی طول می کشد تا بدن کاملاً بحالت عادی برگردد و اشتها به وجود آید. استراحت و رفع فشارهای روحی بعد از مسابقه باعث می شود که شخص زودتر به حالت عادی برگردد. معمولاً بعد از چند ساعت ورزشکار کاملاً به اشتها می آید . در این هنگام ، خوردن غذاهای متنوع در حد معمول بسیار مفید است.
تنظیم انرژی در مسابقه
اگر در طول مسابقه ، فعالیت به طور یکنواخت صورت گیرد ، در مصرف انرژی صرفه جویی خواهد شد. در مسابقاتی که لازم است مسافتی طی شود ، مثل شنا ، دوچرخه سواری ، دو های استقامت و قایق رانی ، مصرف انرژی خود را باید طوری تنظیم کنید که در طول مسابقه بدن شما کارآیی یکنواختی داشته باشد. معمولاً در شروع این نوع ورزشها انرژی بیشتری صرف می شود. مثلاُ در دوها ، برای اینکه بدن از حالت ساکن به سرعت مطلوب برسد ، نیاز به مقداری انرژی دارد. پس اگر در طول مسابقه چندبار از سرعت خود بکاهید و دوباره سرعت بگیرید ناگزیر باید انرژی بیشتری صرف کنید. اگر شدت فعالیت در طول مسابقه با آهنگی یکنواخت صورت گیرد ، از انرژی موجود حداکثر استفاده به عمل خواهد آمد. ورزشکار بهتر است انرژی خود را طوری تقسیم کند که ضمن اینکه حداکثر کوشش خود را به کار می برد ، سرعتش کم و زیاد نشود. لازم است در یک فاصلة معقول و قبل از اتمام مسابقه سرعت را زیاد کنید تا جایی که بعد از پایان مسابقه به حداکثر بدهی اکسیژن رسیده باشد. اگر مسابقه تمام شود و شخص همه انرژی خود را مصرف نکرده باشد این بدان معنی است که از حداکثر توانایی خود استفاده نکرده و کل توانایی خود را به نمایش نگذاشته است.
کاهش آب بدن
در تمرینات سخت و جدی مخصوصاً در روزهای گرم ، مقدار زیادی از آب بدن به صورت عرق خارج می شود. لازم است مقدار آبی که از بدن شما خارج شده است به نحوی تامین گردد در غیر اینصورت ، ممکن است به گرمازدگی و عوارض آن دچار شوید. در یک جلسة تمرین ممکن است بین 2 تا 7 لیتر آب بدن از دست برود. عواملی که در این کار موثرند عبارتند از : شدت و مدت تمرینات ، نوع لباس ، گرمای محیط و درجة رطوبت هوا. تحقیقات نشان داده است که انسان در یک جلسة تمرین ممکن است حتی 10 لیتر آب از دست بدهد که در این صورت باید آن را در 24 ساعت آینده جبران کند. بعضیها تصور می کنند که پوشیدن لباسهای پلاستیکی در تمرینات سبب تولید عرق بیشتر و در نتیجه کاهش وزن بدن می شود. همان طور که قبلاً اشاره شد این مقدار آب از دست رفته باید به طریقی به بدن باز گردانیده شود. برای کم کردن وزن بدن باید چربیهایی که در بدن ذخیره شده است از طریق فعالیتهای ورزشی سوزانیده و مصرف شود. لازم است دقت شود که در روز چه مقدار کالری مصرف می شود و چه مقدار کالری به صورت غذا جذب می شود . برای از بین بردن هر کیلوگرم چربی بدن باید در حدود 8500 تا 9000 کالری انرژی مصرف شود. نتیجتاً اگر شخص در هر روز 2000 کالری از راه تغذیه به بدنش برسد و 300 کالری انرژی مصرف کند ، بعد از 9 روز یک کیلو از وزن خود را از دست خواهد داد. در رژیم لاغری نکتة مهم این است که مقدار کالری جذب شده باید از انرژی مصرف شده کمتر باشد. آب هیچگونه ارزش کالری ندارد ، پس نمی تواند نقشی در کم و زیاد شدن وزن حقیقی بدن داشته باشد. از مطالب بالا چنین نتیجه می شد که نباید از راه تعریق بیشتر سعی در کاستن وزن بدن کنیم ، بلکه این کار باید از راه فعالیتهای بدنی و سوختن چربیها صورت گیرد.
2ـ بهداشت و ورزش
بسیاری از دانشمندان و پزشکان بر این عقیده اند که نقش بهداشت در جامعه به مراتب از مداوا و درمان مهمتر است و لذا باید بیش از آن مورد توجه قرار گیرد. هرچه در یک جامعه به امر بهداشت بیشتر توجه شود به همان اندازه از شمار بیماران کاسته خواهد شد. به سخن دیگر ، قبل از اینکه مردم بیمار شوند ، باید از ابتلای آنها به بیماری پیشگیری شود. این برخورد از نظر اقتصادی نیز کم خرج و بسیار سودمند است ، زیرا افراد مریض خواهی نخواهی جزء و یا قسمت بیشتر کارایی و توان خود را موقتاً و یا برای همیشه از دست می دهند. در صورتی که اگر عمل پیشگیر به موقع انجام شود مردم از بیماری و عوارض ناشی از آن مصون می مانند و همواره می توانند سلامت و نشاط خود را در فعالیتهای شغلی و مذهبی و اجتماعی ادامه دهند. پیامبر گرامی ما (ص) می فرماید «النظافه من الایمان» . مسلمانان و کسانی که اهل ایمان هستند باید به اصول بهداشتی و نظافت خود و خانواده و محیطی که در آن زندگی می کنند توجه کنند و پیوسته نسبت به بهبود و پیشبرد این امر مهم کوشا باشند. عادتهای بهداشتی انسان را به رعایت موازین تندرستی وادار می کند. این ویژگیها بر اثر شناخت ، تمرین و ممارست در نهاد آدمی شکل می گیرد. علی علیه السلام فرموده است : « العاده طبع تان : عادات اکتسابی ، طبیعت دوم انسان است » خوبی و بدی عادتهای انسان تحت تاثیر تربیت و محیط پرورشی اوست و لذا این گونه عادتهای بهداشتی همانند سایر عادتهای رفتاری باید در دوران کودکی و عادت پذیری فرد دنبال شود. افرادی که با تربیت بدنی و ورزش سروکار دارند مسئولیتی سنگینتر بر عهده دارند و لذا لازم است که به امر بهداشت ورزشکاران خود عنایت بیشتری داشته باشند و دانشجویان را با اصول بهداشتی در زمینة ورزش آشنا کنند. در اینجا به ذکر پاره ای از این نکات بهداشتی می پردازیم :
1ـ وقتی که به فعالیتهای ورزشی می پردازید ، عمل تعریق برای تنظیم درجه حرارت بدن فعال می شود . پس از اتمام ورزش و فعالیت ، بخشی از مواد زائد و عرق بدن بر روی پوست باقی می ماند که باید از سطح پوست بدن پاک شود. بنابراین دانشجویان باید حتی الامکان سعی کنند که بعد از فعالیتهای بدنی و ورزشی برای حفظ و رعایت بهداشت پوست بدن خود ، استحمام کنند و با آب و صابون بدن خود را خوب بشویند و سپس آن را خشک کنند. مخصوصاً باید مواظب باشند که بعد از ورزش با بدنی که بوی عرق می دهد در کلاسهای سر بسته حاضر نشوند. در شست و شو و استفاده از صابون نباید وسواس بخرج داد و بیش از اندازه از صابون استفاده کرد ، زیرا مصرف بیش از اندازة صابون باعث می شود که چربی طبیعی پوست بدن که بهترین عامل حفاظت آن است از بین برود و پوست بدن خشک و شکننده شود. برای کسانی که هر روز بدن خود را شست و شو می دهند ، دوش گرفتن بعد از ورزش تنها به منظور شستن عرق از سطح پوست است که این کار با استفاده از آب گرم نتیجه بخش است. بعد از ورزش ، سعی کنید لباسهای ورزشی را بشویید و در زیر نور آفتاب خشک کنید. در صورتی که به این امر توجه نکنید و لباسهای ورزشی و آغشته به عرق بدن شما در جای نمناک و کم نور باقی بماند محیط مناسبی برای رشد قارچ بخصوصی در آنها ایجاد میشود و با استفادة مجدد لباسهای شسته نشده ، قارچ تولید شده به پوست بدن شما سرایت می کند. اگر جورابهای شما به این نوع قارچها آلوده شود ، قارچها به سرعت به پاها و انگشتان پای شما منتقل می شوند. توجه داشته باشید که لای انگشتان پا محل مناسبی برای رشد و توسعة این نوع قارچهاست. دلیل اصلی مبتلا شدن پا و انگشتان به این عارضه عدم رعایت اصول بهداشتی بعد از ورزش بخصوص استفاده از لباس و جورابهای آلوده است. کسانی که به این بیماری دچار می شوند لازم است به پزشک مراجعه کنند. و برای جلوگیری از توسعة سریع آن حتماً بعد از ورزش جورابهای خود را با آب گرم و صابون بشویند و در صورت امکان بعد از هر جلسه تمرین و ورزش جورابهایی که از نایلون یا الیاف مصنوعی یافته شده است از جورابهای نخی استفاده کنند و دستورهای پزشک خود را تا رفع کامل عارضه به طور جدی رعایت کنند. در خرید کفش سعی کنید کفش مناسب ورزشی که تنگ نباشد و بتوانید براحتی با آن بدوید انتخاب کنید. همچنین تهیه و استفاده از پیراهن و شلوار ورزشی باعث خواهد شد که بعد از ورزش از لباسهای خشک و تمیز خود استفاده کنید و با لباسهای خیس آغشته به عرق که ممکن است باعث سرماخوردگی شوند به سر کلاس نروید.
2ـ محل تمرینات و فعالیتهای ورزشی باید مطابق با اصول بهداشتی آماده شده باشد. اگر محل تمرین سرپوشیده است توجه داشته باشید که پنجره ها باز و هوا در جریان باشد. استخرهای سرپوشیده ، اگر با کلر و سایر مواد ضدعفونی کننده تمیز نگهداری نشوند ، محیط بسیار مناسبی برای رشد و نمو میکروبها و قارچهای مختلف و امراض پوستی هستند. در بهره برداری از این گونه اماکن ورزشی باید همواره رعایت گنجایش و ظرفیت استخر و دستگاه تصفیة آب شود. پذیرفتن بیش از اندازه شناگر در استخر باعث تنزل سطح بهداشت و افزایش امکان صدمه دیدن شناگران خواهد شد. در غیر اینصورت این فضاهای ورزشی که در واقع برای تامین و حفظ سلامت افراد جامعه دائر شده اند به اماکنی با حداقل ضوابط بهداشتی تبدیل خواهند شد که در این صورت تعطیل کردن آنها به مراتب بهتر از دائر نگهداشتن آنهاست. کف زمینهای ورزشی و سالنهای سرپوشیده باید هموار و بدون پستی و بلندی باشد و اصول ایمنی از هر جهت در آنها در نظر گرفته شود. اصلح آن است که کفپوش سالنهای ورزشی از موادی ساخته شود که بسیار سخت نباشد و کف پای ورزشکاران را آزار ندهد و باعث دردهای عضلانی و استخوانی در پاها نشود. اطراف زمینهای ورزشی باید تا فاصلة مطلوبی از هرگونه مانع و میله های آهنی آزاد باشد تا بازیکنان بتوانند براحتی در زمین حرکت کنند و با این گونه اشیاء مزاحم و خطرناک تصادم نکنند. بهتر است پایه های تختة بسکتبال و یا میله های تور والیبال را با ابرهای اسفنجی و یا سایر مواد پلاستیک بپوشانند تا در صورت برخورد بازیکنان با ،ها حادثة ناگواری پیش نیاید. کلیة پنجره ها و لامپها باید دارای حفاظ توری و فلزی باشند تا در صورت برخورد توپ به آنها شیشه ها و لامپها خرد نشود.
در پایان بار دیگر به نکاتی چند در مورد بهداشت ورزشکاران به طور خلاصه اشاره می شود :
هرگز با لباس معمولی و روزانه خود در تمرینات و فعالیتهای ورزشی شرکت نکنید.
لباسهای ورزشی (پیراهن ، شلوار ، جوراب و گرمکن ) و حولة خود را بعد از ورزش بشویید و در زیر آفتاب خشک کنید.
سعی کنید که کفش ورزشی و راحت و به اندازة پای خود تهیه کنید. کفش تنگ یا گشاد در فعالیتهای ورزشی باعث ناراحتی پا و محدودیت در حرکات ورزشکار می شود.
از لباسهای پلاستیکی به منظور تعریق بیشتر استفاده نکنید. پوشیدن این گونه لباسها بهداشتی نیست و از تبخیر سطح پوست و در نتیجه خنک شدن بدن جلوگیری می کند و خستگی زودرس و غیر بهداشتی پیش می آورد.
سعی کنید که از وسائل ورزشی و لباسها و بخصوص حولة اختصاصی خودتان استفاده کنید و لباسهای خود را به دیگران عاریت ندهید.
مراقب باشید که بعد از ورزش دچار سرماخوردگی نشوید و در صورتی که استحمام کرده اید سر و موهای خود را خشک کنید و در زمستان از کلاه برای پوشانیدن موهای سر خود استفاده کنید و حتی الامکان بعد از ورزش از لباسهای تمیز خشک و گرم استفاده کنید.
حتماً بعد از انجام فعالیتهای ورزشی استحمام کنید و هنگام استحمام از دمپایی استفاده کنید.
3ـ عوامل تهدید کنندة قلبی ـ عروقی
احساس نیاز به فعالیتهای بدنی در زندگی روزمره و نقش این فعالیتها در جلوگیری از بیماریهای قلبی ـ عروقی در جوامع مختلف با توجه به پیشرفت روزافزون صنعت متفاوت است. در کشورهای صنعتی که ماشین روز به روز بیشتر جایگزین انسان می شود ، میزان مرگ و میر نیز رو به افزایش است. تحقیقات نشان م دهد که در کشورهای صنعتی پنجاه درصد از مرگ و میر مردم ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی و ناراحتیهایی در این زمینه است. با توجه به نسبت افزایش مرگ و میر در جوامع صنعتی و امکانات تحقیقاتی و پزشکی در این کشورها ، مطالعات زیادی به منظور یافتن علل اصلی این گونه بیماریها و ازدیاد آنها نسبت به جوامع غیر صنعتی انجام شده است. علتهایی که این محققان یافته اند به طور خلاصه از این قرارند : افزایش سن ، وراثت ، وزن ، مصرف تنباکو و سیگار ، میزان فعالیتهای بدنی ، مقدار کلسترول یا مواد چربی در رژیم غذایی ، فشار خون ، جنس.
لازم به ذکر است که در بسیاری از تحقیقات فشارهای عصبی و ناراحتیهای ناشی از زندگی شهرنشینی به عنوان یکی از عوامل تهدید کنندة دستگاه قلب و عروق معرفی شده است. از جمله توصیه های که توسط محققان و دانشمندان برای جلوگیری از این گونه بیماریها شده است ، پرداختن به فعالیتهای ورزشی و دیگر فعالیتهای جسمانی در زندگی روزمره است. حتی در بعضی از مقالات علمی اجرای برنامه های ورزشی مرتب که زیر نظر متخصصین انجام شود به عنوان یکی از راههای درمان اینگونه بیماریها ذکر شده است. نکته ای که باید به آن اشاره شود این است که در گزارش تمام تحقیقات و مطالعات علمی در این زمینة از نقش ورزش و فعالیتهای بدنی که به طور مرتب و با نظر متخصصین این رشته انجام شده در پیشگیری از بیماریهای قلبی ـ عروقی ذکر شده است.