دانلود تحقیق- مقاله-پروژه-کارآموزی

مرجع کامل خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهی

دانلود تحقیق- مقاله-پروژه-کارآموزی

مرجع کامل خرید و دانلود گزارش کار آموزی ، گزارشکار آزمایشگاه ، مقاله ، پروژه و پایان نامه های کلیه رشته های دانشگاهی

تحقیق روانشناسی تربیتی

روان شناسی تربیتی یکی از مهمترین رشته های است که به بحث و بررسی پیشرفت های درسی و نارسائی های تحصیلی یاد گیرندگان می پردازد
دسته بندی روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید ها 177
فرمت فایل doc
حجم فایل 136 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 26
تحقیق روانشناسی تربیتی

فروشنده فایل

کد کاربری 15
کاربر

روان شناسی تربیتی یکی از مهمترین رشته های است که به بحث و بررسی پیشرفت های درسی و نارسائی های تحصیلی یاد گیرندگان می پردازد به عبارتی روان شناسی تربیتی شاخه ای از علم روان شناسی است هدف آن کمک به دست اندرکاران تربیت در بر خورد درست با مسائل آموزشی و تربیتی است.

فهرست مطالب

مقدمه

دیدکلی

تاریخچه

نقش و تاثیر در زندگی

ساختار

شیوه عمل

ارتباط با سایر علوم

کاربردها

فصل اول: روانشناسی تربیتی

تعریف روانشناسی تربیتی

موضوع روانشناسی تربیتی

فصل دوم: عواطف

طبقه بندی عوطف

رشد عواطف در اطفال

فصل سـوم: هــــوش

تعریف هوش

انوع هوش

عوامل مؤثر در هوش

خارج قسمت هوش(بهره هوشی)

رشد هوش

منابع


روانشناسی - تأثیر آموزش مهارت های زندگی در سلامت روان افراد

روان شناسان در دهه های اخیر در بررسی اختلالات رفتاری و انحرافات به این نتیجه رسیده اند که بسیاری از اختلالات و آسیب ها در ناتوانی افراد در تحلیل صحیح و مناسب از خود و موقعیت خویش ، عدم احساس کنترل ، و کفایت شخصی جهت رویارویی با موقعیت های دشوار و عدم آمادگی برای حل مشکلات و مسائل زندگی به شیوه مناسب ، ریشه دارد
دسته بندی روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل doc
حجم فایل 63 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 82
روانشناسی - تأثیر آموزش مهارت های زندگی در سلامت روان افراد

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

مقدمـه

روان شناسان در دهه های اخیر در بررسی اختلالات رفتاری و انحرافات به این نتیجه رسیده اند که بسیاری از اختلالات و آسیب ها در ناتوانی افراد در تحلیل صحیح و مناسب از خود و موقعیت خویش ، عدم احساس کنترل ، و کفایت شخصی جهت رویارویی با موقعیت های دشوار و عدم آمادگی برای حل مشکلات و مسائل زندگی به شیوه مناسب ، ریشه دارد . بنابراین با توجه به تغییرات و پیچیدگی های روز افزون جامعه و گسترش روابط اجتماعی ، آماده سازی افراد به خصوص نسل جوان جهت رویارویی با موقعیت های دشوار امری ضروری به نظر می رسد . در همین راستا روان شناسان با حمایت سازمان های ملی و بین المللی ، جهت پیشگیری از بیماریهای روانی و ناهنجاریهای اجتماعی آموزش مهارت های زندگی را در سراسر جهان و در سطح مدارس آغاز نموده اند . ( طارمیان و همکاران 1378 ، ص 14 )

آنچه امروزه تحت عنوان مهارت های زندگی مشهود است تنها حاصل کار پژوهشگران عصر حاضر نیست بلکه بسیاری از این مهارتها در لابلای تعالیم الهی بخصوص در قرآن و احادیث معصومین بیان شده است . به طوری که تلاش برای برقراری ارتباط مفید و مؤثر با دیگران ، خودشناسی و توجه به ارزشها که از فصول اساسی درس مهارتهای زندگی است به کرات در قرآن ، نهج البلاغه ، و صحیفه سجادیه و احادیث منقول از سایر معصومین مورد تأکید قرار گرفته است . ( همان منبع ص 45 )

هدف اصلی سازمان بهداشت جهانی از ایجاد طرح مهارت های زندگی در زمینه بهداشت روانی این است که جوامع مختلف در سطوح جهان نسبت به گسترش ، به کارگیری و ارزیابی برنامه آموزش مهارتهای زندگی را متمرکز بر رشد توانائی های روانی مانند حل مسئله ، مقابله با هیجانات ، خود آگاهی ، سازگاری اجتماعی و کنترل استرس بین کودکان و نوجوانان است اقدام نمایند . ( ناستاسیا 1998 مقاله )

با توجه به نقش مهم مدارس در تأمین بهداشت روانی دانش آموزان ، برنامه آموزش مهارتهای زندگی روش مؤثری در جهت رشد شخصیت سالم دانش آموزان و تأمین و حفظ بهداشت روانی دانش آموزان تلقی می شود . به این ترتیب مدارس به جای این که تنها بر افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان تمرکز نمایند باید بر تأمین و حفظ روان آنان نیز تأکید نمایند و اقدامات لازم را به منظور تحقق هدف مذکور انجام دهند چرا که اگر هدف فوق تحقق یابد بسیاری از مشکلات تحصیلی و آموزشگاهی نیز خود به خود کاهش می یابند . ( همان منبع )

بیـان مسئله و سـؤالات پـژوهش

رشد انسان در زمینه های روانی ، اجتماعی ، جسمانی ، جنسی ، شغلی ، شناختی ، الگو ( خود ) اخلاقی و عاطفی صورت می گیرد هر یک از زمینه ها نیازمند مهارت و توانایی می باشد . در واقع می توان گفت که تکامل مراحل رشدی وابسته به مهارتهای زندگی است . زمانی که افراد مهارت های زندگی اساسی را کسب نمایند در عملکرد بهینه خود پیشرفت می کنند . آموزش مهارتهای زندگی نقش اساسی را در بهداشت روانی ایفا می کند و البته زمانی که در یک مقطع رشدی مناسب ارائه شود نقش برجسته تری خواهد داشت . به طور تعیین می توان گفت که بسیاری از نوروزها و سایکوزها ناشی از نقص در رشد مهارت های زندگی اساسی است . در واقع آموزش مهارت های زندگی نقش درمانی دارد . ( گتیتر ، گازدا و داردن ، 1996 مقاله )

همان گونه که بروکز ( 1984 ) اشاره کرده است رویکرد مهارت های زندگی یک چهارچوب سازمان یافته ای را برای مراکز مشاوره و بهداشت روانی فراهم می کند و یک عنصر آموزشی یکسوی و مهم برای مدارس ابتدایی و دبیرستان می باشد .

حال با در نظر گرفتن هدف کلی این پژوهش سئوالاتی در همین راستا مطرح می شوند :

  1. آیا بین افسردگی کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟
  2. آیا بین شکایات جسمانی کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟
  3. آیا بین وسواس ـ اجبار کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟
  4. آیا بین حساسیت در روابط بین فردی کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟
  5. آیا بین اضطراب کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟
  6. آیا بین پرخاشگری کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟
  7. آیا بین خوبی کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟
  8. آیا بین افکار پارانوئیدی کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟
  9. آیا بین روان پریشی کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟

10. آیا بین سلامت روان کسانی که آموزش مهارت زندگی را دیده اند با آن هایی که این آموزش ها را ندیده اند تفاوت وجود دارد ؟

اهمیـت و ضـرورت پـژوهش

امروزه در سراسر جهان بر اهمیت بهداشت روانی تأکید می شود و روز به روز با انجام تحقیقات وسیع و گوناگون اهمیت و نقش آن در زندگی فردی . اجتماعی آشکارتر می گردد. به طوری که سال 2001 میلادی از طرف سازمان بهداشت جهانی ، تحت عنوان سال جهانی «‌ بهداشت روانی » اعلام گردید . سازمان مذکور در این سال شعار « غفلت بس است ، مراقبت کنیم » را جهت آشکارتر ساختن موضوع مطرح نمود . ( سازمان بهداشت جهانی ، 2001 )

این امر نشان دهنده آن است که بهداشت روانی موضوعی است که باید در سطح جهان مورد توجه قرار گیرد یکی از دلایلی که در اهمیت این موضوع مطرح است ، شیوع روزافزون ابتلاء به انواع اختلالات روانی در سطح جهان است و دلیل مهم دیگر آن ، اهمیت و ضرورت پیشگیری از بیماری های روانی است می توان گفت عمده ترین هدف بهداشت روانی پیشگیری است و از سه نوع پیشگیری که در بهداشت روانی مطرح می شود پیشگیری اولیه مورد توجه بیشتری قرار دارد . در پیشگیری اولیه جمعیت سالم در جامعه مورد نظر است و تمام اقداماتی که در این حیطی صورت می گیرد در جهت آمادع سازی افراد و فراهم نمودن شرایط مناسب برای زندگی سالم از تماکمی جنبه های جسمانی ، روانی ، اجتماعی می باشد . بنابراین هدف ، افزایش آمادگی و توانایی افراد در برخورد صحیح و مناسب با رویدادهای زندگی می باشد .

حسینی ( 1378 ) معتقد است آموزش ، اساسی ترین روش پیشگیری اولیه است . از طرفی دیگر مهمترین و مؤثرترین دوره سنی جهت آموزش پیشگیرانه ، دوره نوجوانی است .

پژوهش ها نشان می دهند که آموزش مهارت های زندگی به ارتقاء بهداشت روانی کودکان و نوجوانان در ابعاد مختلف زندگی کمک می کند و از اساسی ترین برنامه های پیشگیرانه در سطح اولیه به شمار می رود .

سلامتی بخش اصلی یک زندگی شاد است و مدارس نقش مهمی در آگاه ساختن نوجوانان پیرامون مسائل بهداشتی و سلامتی و آموزش علوم زندگی به آنان دارد.

امروزه علی رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه های زندگی ، بسیاری از افراد در رویارویی با مسائل زندگی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و همین امر آنان را در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره و مقتضیات آن آسیب پذیر ساخته است . پژوهش ها بی شمار نشان داده اند که بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روانی ـ عاطفی ریشه های روانی ـ اجتماعی دارند . برای مثال ، پژوهش در زمنیه اعتیاد و سوء مصرف مواد نشان داده است که سه عامل مرتبط با سوء مصرف مواد عبارتند از : عزت نفس ضعیف ، ناتوانی در بیان احساسات و فقدان مهارت های ارتباطی . همچنین پژوهش ها نشان داده اند که بین خود کارآمدی ضعیف و مصرف سیگار و الکل ، سوء مصرف مواد ، رفتارهای مخاطره آمیز و ضعیف عملکرد شناختی رابطه معنا داری وجود دارد و مطالعات نشان داده اند که ارتقاء مهارت های مقابله ای و توانایی های روانی اجتماعی در بهبود زندگی بسیار مؤثر است . توانایی های روانی ـ اجتماعی عبارتست از آن گروه توانایی ها که فرد را برای مقابله مؤثر و پرداختن به کشمکش ها و موقعیت های زندگی یاری می کند این توانایی ها فرد را قادر می سازد تا در رابطه با سایر انسان ها ، جامعه ، فرهنگ و محیط خود مثبت و سازگارانه عمل کند و سلامت روانی خود را تأمین نمایند . ( خانی ، 1380 ص 19 )

مهارتهای زندگی در جهت ارتقای توانایی های روانی ـ اجتماعی هستند و در نتیجه سلامت روانی ، جسمانی و اجتماعی را تأمین می کند . آموزش مهارتهای زندگی فرد را قادر می سازد تا دانش ، ارزشها و نگرش های خود را به توانای های بالفعل تبدیل کند . بدین معنا که فرد بداند چه کاری باید انجام دهد و چگونه آن را انجام دهد . مهارت های زندگی منجر به انگیزه در رفتار سالم می شود . همچنین بر احساس فرد از خود و دیگران و همچنین ادراک دیگران از وی مؤثر است . در ضمن منجر به افزایش اعتماد به نفس می شود بنابراین به طور کلی می توان گفت که منجر به افزایش سلامت روان افراد می شود و در پیشگیری از بیماریهای روانی و مشکلات رفتاری نقش مؤثری دارد . ( نوری و خانی ، 1377 ص 25


مقاله با موضوع ازدواج

مقاله کامل در مورد ازدواج به همراه فهرست بندی، مقدمه ،صفحه بندی ، منابع کامل فارسی و لاتین و در قالب وردمقاله کامل با موضوع ازدواج
دسته بندی روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل docx
حجم فایل 60 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 25
مقاله با موضوع ازدواج

فروشنده فایل

کد کاربری 4457

مقدمه:

ازدواج یکى از اساسى ترین و در عین حال حساس ترین مراحل زندگى انسان به شمار مى رود. انسان بنابر سرشت و ماهیت وجودى خویش و وابستگى به غیر، در پاسخ به نیازهاى درونى و بیرونى خود همواره از فردگرایى گریزان بوده است. حتى انسان بدوى نیز بى نیاز از زندگى مشترک(خانوادگى و گروهى) نبود. ازدواج اصلى ترین و عالى ترین نمود این پاسخ است و مظهرى از قانون گروه گرایى اوست.(به نقل از برهانی،1389)

تعریف ازدواج:

معمولا جامعه را در تقسیم بندی اولیه به چند نهاد اصلی تقسیم می کنند ازجمله:

1-نهاد خانواده

2-نهاد دین

3-نهاد علم

4-نهاد حکومت

5-نهاد دین و...

از میان این ها نهاد خانواده یکی از مهم ترین نهاد های اجتماعی است که با ازدواج شروع می شود.(صادقی،1384).ازدواج مهم ترین پیوندی است که بین دو نفر روی می دهد و سراغاز شکل گیری یک کانون حمایتی-عاطفی است که در کیفیت زندگی افراد و تربیت نسل های بعدی نقش حیاتی دارد.در واقع ازدواج در زمره ی پیچیده ترین روابط انسانی است که برخوردی شگفت انگیز میان فرهنگ و طبیعت یا قواعد اجتماعی و کشش جنسی است.(میرز،ماراتیل و تینگر،2005،به نقل ازمحسن زاده،1389)

اهمیت ازدواج:


پاورپوینت خانواده

پاورپوینت 37 اسلایدی و قابل ویرایش با موضوع پراهمیت خانواده
دسته بندی روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل ppt
حجم فایل 1034 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 37
پاورپوینت خانواده

فروشنده فایل

کد کاربری 5979

اهداف پاورپوینت تهیه شده:

›اهمیت خانواده را توضیح دهد ›اهداف اساسی خانواده را تعیین نماید.

›تعاریف خانواده را از دیدگاه های مختلف شرح دهد.

›خصوصیات خانواده را ذکر نماید. ›

ویژگی های انواع خانواده را توصیف نمایند.

›تشابهات و تفاوت های دو مدل در بررسی خانواده را با هم مقایسه کند.

›تاثیر ژنوگرام و اکومپ در بررسی خانواده را بطور خلاصه شرح دهد.

موانع پرستاری خانواده را شرح دهد

اهمیت خانواده

›هسته مرکزی اجتماع ›

پایه و اساس سلامت جامعه

›مولد نیروی انسانی و سایر نهادهای اجتماعی

›کوچکترین واحد اجتماعی (انتقال ارزشهای جامعه)

›یک نظام اجتماعی و طبیعی با ویژگی خاص

›کانون رشد و تعالی انسان


مهارتهای روانشناسی 65 ص

مهارتهای روانشناسی 65 ص
دسته بندی روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل docx
حجم فایل 92 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 65
مهارتهای روانشناسی 65 ص

فروشنده فایل

کد کاربری 7612

مهارتهای روانشناسی 65 ص

مهارت از بین بردن تردیدها

تعریف:

انسان ها برای تغییرات نیاز دارند ابتدا خود را بشناسند، در صفات مذموم خود را بشناسند و بپذیرند که موجودی مذموم هستند تا بتواند در رفع زمام خود، موفق باشند و سپس در مرحله‌ی بعدی با ثبات و استحکام قدم در راه گذاشته، با عزمی استوار، تیشه به ریشه‌ی صفات ناپسند خود بزنند. شاید بتوان تردید را شوم ترین و بدترین پدیده‌ی روانی داشت و از طرفی مهارت بدست آوردن تثبیت را بزرگترین مهارت داشت: تثبیت ها، زمینه های تغییرات و دگرگونی هاست.

این تردد عقبه‌ی راه حق است

ای خنک آن را که پایش مطلق است

بی تردد می رود در راه راست

ره نمی دانی، بجو گامش کجاست؟

سوم 491-488

تردیدها اضطراب آورند، و اضطرابات، پریشانی و پژمردگی می آورند.

در تردد هر که او آشفته است

حق به گوش او سعی گفته است

تا کند محبوبش انورد گمان

کامل کنم کو گفت؟ یا خود ضد آن

اول 1457-1456

تردیدها، وسوسه‌ی شیطانی است، در نتیجه همان گونه که نباید به وسوسه‌های شیطانی توجه کرد، به تردیدها هم نباید توجه نشان داد:

بر زند برپات فعلی ز اشتباه

که بمانی تو ز درد آن به ز راه

فعل او هست آن تردد در دو کار

این کنم یا آن کنم؟ همین هوش دار

آن بکن که هست مختار نبی

آن مکن که کرد مجنون وصی

پنجم 163-161

شک و تردید، می تواند وسوسه باشد، از طرفی عاملی برای جهت وجود یافتن و کاوش است و از طرفی دیگر می تواند مخرب باشد و انسان را از هر جواب و کاوشی بازدارد. و این امر به زمینه های درونی انسان بر می گردد بدین معنی که اگر شک و تردید را عاملی برای یافن و دانستن قرار دهد همیشه در تکامل و پیشروی خواهد بود و اگر این شک و تردید مابقی باشد که هر چه را می داند، بر اساس شک خود، باطل بداند و بدنبال یافتن درست و درستی‌ها نرود ویرانگر و نابود کننده است. پس رشک و تردیدی تواند اساس ایمان باشد، ایمان واقعی به نظر مولانا به شک و تردید می تواند یک عمل مستمر و پوینده باشند.

شک و تردید فقط برای انسانهای معمولی نیست، حتی اولیاء و مقربین هم به شک و تردید دچار می شوند، اما تفاوت رویکرد این دو انسان، به علت قرار گرفتن در دو وادی و مرحله‌ی مختلف است. به طور کلی می توان گفت شک همیشه برانگیزاننده است و محرک و مشوق به دانستن و یا طرد کردن و ابطال دانسته های پیشین، پس شک همیشه می تواند پیش برنده باشد، حتی اگر باعث شود که انسان به خوانده ها و شنیده ها نیز، به طور کامل اعتماد ننماید، باز هم سازنده خودهد بود زیرا باعث می شود در همان یافته ها، عمیق تر بنگرد و تحلیل و تجزیه نماید:

گر نخواهی در تردد هوش جان

کم فشار این پبنه اندر گوش جان

تا کنی فهم آن معماهاش را

تا کنی ادراک رمز و فاش را

اول 1460-1459

مهمترین مواردی که مولانا درباره‌ی شک و تردید عنوان می کند عبارتند از:

- شک عقبه راه حق و زمینه ساز یأس و تنهایی است. (3 : 493-488)

- پرهیز از سئوال و جواب و اعتراض، زیرا پرسشگری حجاب اندیشه‌ی آدمی است (همان، 1876-1847)

- تنها زداینده شک و تردید ایمان آوردن و یقین به امور نفسی است. (همان، 45-39)

- مولانا سه اصل را عامل گرایش به شک و تردید می داند: دم غنیمتی، یأس گرایی و لجاجت (همان، 95-4786)

- انسان نباید به امور مافوق ادراک خود با تردید بنگرد، این تردید حاصل عجز انسان از ادراک ماهیت و حقیقت هستی است.[1] (همان، 57-3635)

تردید مادر انسان مانع از ابتکار عمل می شود افراد تردید کننده دارای توقعاتی سطح پایین در مورد تجارب لذت بخش و موفقیت آمیز هستند. آنها میل دارند تعاملات اجتماعی را تنش زا تفسیر می کنند و به آینده امیدوارانه نگاه نمی کنند. افراد تردید کننده دارای احتیاطی بیش از حد لازم هستند. بنابراین از عبارات خود تحقیر کننده استفاده می کنند ؟ منفعل و دنباله‌رو و مضطرب هستند و از استرس و نارضایتی از مقالات اجتماعی خود به رنج می‌برند.[2]

مهارت از بین بردن تردیدها

مولانا مهارت از بین بردن تردیدها را از سه بعد تبیین می نماید:

تردید سازنده:

سخن مولانا این است که همه‌ی تردیدها، مخرب نییست، بلکه تردید می تواند برای انسان سازنده باشد.

مولانا در داستانی بسیار زیبا از صحبت جغدان و باز صحبت می کند. جغدان، باز را مجرم می شناسند چرا که باز مسکن آنان را ویرانه می خواند و شک و تردید درون آنان می افکند.

که برای یادآوری ز آن دیار

باز قصر و ساعد آن شهریار

دروه جغدان فضولی می کن

فتنه و تشویش در می افکن

مسکن ما را که شود شک ؟؟

تو فرا به خوانی و نام حقیر

وهم و رسوایی در ایشان می کنی

نام این فردوس ویران می کنی

ششم 963 ، 961-959

باز عامل شک و تردید در جغدان می شود و خیال راحت آنان را بر می‌آشوبد، و مسکن آنان را ویرانه می خواند. این شک و تردید می تواند سازنده و ؟؟ می باشد. برای پایین مکان والا و متعالی.

تبعات و نتایج تردیدها:

مولانا عقیده دارد که اگر تردیدها سازنده نباشد، می تواند نتایجی منفی به بار آورده انسان برای تبعات انجام این کار باید اندیشه ای استوار داشته باشد، تردیدها و ترددها مانعی بزرگ برای ایجاد تغییرات است بنابراین، باید تردیدها از بین بروند؟

این تردد حبس و زندانی بود

که بنگذار که جان سویی رود

این تردد عقبه‌ی راه حق است

ای خنک آن را که ؟ مطلق است.

سوم 490-488

تردید عزم انسان را برای یادگیری و تفسیر ضعیف می کند. تردیدها، انسان را همیشه به سر دو راهی قرار می دهند. بنابراین یکی از مهارتهای انسانی این است که سعی کند در عقیده و نظر خود، تثبیت نظر داشته باشد.

جذب یک راهه‌ی صراط مستقیم

به زد و راه تردد ای کریم[3]

ششم 204

38-2- مهارت از بین بردن حیرت ها

تعریف:

حیرت هم در اندیشه‌ی مولانا، به نوعی سرگشتگی است و دو سو به و دو وجود دارد از سویی سازنده است و از سویی مخرب است. سخن این است که باید بین شیفتگی زدگی نسبت به باورها و یافته ها و طرد تمامی آنها، تمیز قائل شود. که هر دو از آفات معرفتی و تفکر انسانی است.

گه چنین بنماید و گه ضد این

جز که حیرانی نباشد کار دین

اول 312

این ضدها و اختلافات، برای انسان های پویا، مراحل مقدماتی رسیدن به یقین و شتاب است که روزی زندگی خوب است. مولانا میان شکاکیت و حزم و تردید تفاوت، قائل است و شرط آزادی و رهایی است انسان را در این می داند که در مواردی ؟ ظن و گمان بد باشد.