دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 374 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 112 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده .............................................................................................................................................. 1
فصل اول : طرح تحقیق
1-1 مقدمه ...................................................................................................................................... 3
2-1 موضوع تحقیق ........................................................................................................................ 3
3-1 بیان مساله................................................................................................................................. 4
4-1 اهمیت و ضرورت تحقیق ........................................................................................................ 4
5-1 اهداف تحقیق .......................................................................................................................... 5
6-1 محدود زمانی و مکانی تحقیق.................................................................................................. 5
7-1پیشینه تحقیق............................................................................................................................. 5
1-7-1 تحقیقات داخلی .................................................................................................................. 5
2-7-1تحقیقات خارجی ................................................................................................................. 8
3-7-1 جمع بندی نتایج تحقیقات .................................................................................................... 10
8-1 تعاریف مربوط به هویت........................................................................................................... 11
9-1 موانع و تنگناهای تحقیق .......................................................................................................... 14
فصل دوم : مبانی و چارچوب نظری ............................................................................................... 16
1-2 مقدمه ...................................................................................................................................... 17
2-2 مباحث نظری .......................................................................................................................... 17
1-2-2 دورکیم ................................................................................................................................ 17
2-2-2 پارسونز ................................................................................................................................. 18
3-2-2 ماکس وبر ............................................................................................................................. 20
4-2-2 کنش متقابل نمادی................................................................................................................ 22
5-2-2 کولی ..................................................................................................................................... 23
6-2-2 مید ........................................................................................................................................ 24
7-2-2 گافمن.................................................................................................................................... 26
8-2-2 نظریه هویت (بورک) ............................................................................................................. 27
عنوان صفحه
3-2 چارچوب نظری مورد استفاده تحقیق ...................................................................................... 30
4-2 پرسشهای تحقیق .................................................................................................................... 31
5-2 فرضیات تحقیق ...................................................................................................................... 31
6-2 الگوی نظری و تحلیلی تحقیق.................................................................................................... 32
فصل سوم : روش تحقیق .............................................................................................................. 34
1-3 مقدمه .................................................................................................................................... 35
2-3 نوع تحقیق.............................................................................................................................. 35
3-3 تعریف نظری وعملی متغیرهای تحقیق................................................................................... 35
1-3-3 تعریف نظری متغیرهای تحقیق .......................................................................................... 35
2-3-3 تعریف عملی متغیرهای تحقیق............................................................................................ 38
4-3 متغیرهای مستقل و وابسته ....................................................................................................... 42
5-3 شاخص سازی متغیر های تحقیق ............................................................................................. 43
1-5-3 شاخص سازی متغیرهای مستقل .......................................................................................... 43
2-5-3 شاخص سازی متغیرهای وابسته .......................................................................................... 45
6-3 قابلیت اعتماد شاخص ها (الفای کرانباخ) .................................................................................. 46
7-3 اعتبار تحقیق ............................................................................................................................. 47
8-3 جامعه آماری................................................................................................................................ 47
9-3 تعیین حجم نمونه و شیوه نمونه گیری....................................................................................... 48
1-9-3 تعیین حجم نمونه .................................................................................................................. 48
2-9-3 شیوه نمونه گیری ................................................................................................................... 49
10-3 واحد تحلیل.............................................................................................................................. 50
11-3 تکنیک ها و ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات .............................................................. 50
12-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات............................................................................................... 50
فصل چهارم : یافته ها و دستاوردهای تحقیق...................................................................................... 51
1-4 مقدمه........................................................................................................................................ 52
2-4 توصیف دستاوردهای تحقیق ..................................................................................................... 52
1-2-4 بررسی مشخصات پاسخگویان بر اساس جنس ..................................................................... 52
عنوان صفحه
2-2-4 بررسی مشخصات پاسخگویان بر اساس پایه تحصیلی ........................................................ 53
3-2-4 بررسی مشخصات پاسخگویان بر اساس رشته تحصیلی....................................................... 53
4-2-4 بررسی مشخصات پاسخگویان بر اساس تحصیلات پدر...................................................... 54
5-2-4 بررسی مشخصات پاسخگویان بر اساس تحصیلات مادر...................................................... 54
6-2-4 بررسی مشخصات پاسخگویان بر اساس در آمد ماهانه خانواده............................................. 55
7-2-4 بررسی میزان رضایت از خود دانش آموزان ......................................................................... 57
8-2-4 بررسی میزان تایید دیگران .................................................................................................... 58
9-2-4 بررسی میزان درونی کردن ارزشها ....................................................................................... 59
10-2-4 بررسی میزان هماهنگی ارزشهای گروهی ........................................................................ 60
11-2-4 بررسی میزان پایگاه اقتصادی - اجتماعی دانش آموزان ......................................................... 61
12-2-4 بررسی میزان هویت دینی دانش آموزان ............................................................................ 62
13-2-4 بررسی میزان هویت خانوادگی دانش آموزان ..................................................................... 63
14-2-4 بررسی میزان هویت ملی دانش آموزان ............................................................................... 64
15-2-4 بررسی میزان هویت اجتماعی دانش آموزان ....................................................................... 65
فصل پنجم : تحلیل و تبیین دستاوردهای تحقیق................................................................................ 66
1-5 مقدمه........................................................................................................................................ 67
2-5 آزمون فرضیات......................................................................................................................... 67
1-2-5 آزمون فرضیه 1: بررسی رابطه بین «جنس» و «هویت اجتماعی» دانش آموزان ..................... 67
1-1-2-5 آزمون فرضیه 1/1 : بررسی رابطه بین «جنس» و «هویت دینی» دانش آموزان ........................ 68
2-1-2-5آزمون فرضیه 2/1 : بررسی رابطه بین «جنس» و «هویت خانوادگی» دانش آموزان.................. 68
3-1-2-5 آزمون فرضیه 3/1 : بررسی رابطه بین «جنس» و «هویت ملی» دانش آموزان ......................... 69
2-2-5آزمون فرضیه 2 : بررسی رابطه بین «پایگاه اقتصادی – اجتماعی» و« هویت اجتماعی».... 69
1-2-2-5 آزمون فرضیه 1/2 : بررسی رابطه بین پایگاه «اقتصادی- اجتماعی» و «هویت دینی» ............. 70
2-2-2-5 آزمون فرضیه 2/2 : بررسی رابطه بین پایگاه «اقتصادی- اجتماعی» و «هویت خانوادگی» ..... 70
3-2-2-5 آزمون فرضیه 3/2 : بررسی رابطه بین پایگاه «اقتصادی- اجتماعی» و «هویت ملی» ............... 71
3-2-5 آزمون فرضیه 3: بررسی رابطه بین «رضایت از خود» و «هویت اجتماعی» ........................ 71
1-3-2-5 آزمون فرضیه 1/3 : بررسی رابطه بین «رضایت از خود» و «هویت دینی» ............................. 71
عنوان صفحه
2-3-2-5 آزمون فرضیه 2/3 : بررسی رابطه بین «رضایت از خود» و «هویت خانوادگی»...................... 72
3-3-2-5 آزمون فرضیه 3/3: بررسی رابطه بین «رضایت از خود» و «هویت ملی»................................ 72
4-2-5 آزمون فرضیه 4 :بررسی رابطه بین «تایید دیگران» و «هویت اجتماعی»................................. 73
1-4-2-5 آزمون فرضیه 1/4: بررسی رابطه بین «تایید دیگران» و «هویت دینی» ................................... 73
2-4-2-5 آزمون فرضیه 2/4 :بررسی رابطه بین «تایید دیگران» و «هویت ملی» ..................................... 74
3-4-2-5 آزمون فرضیه 3/4 :بررسی رابطه بین «تایید دیگران» و «هویت ملی» .................................... 74
5-2-5 آزمون فرضیه 5 :بررسی رابطه بین «درونی کردن ارزشها» و «هویت اجتماعی» .................. 74
1-5-2-5 آزمون فرضیه 1/5 :بررسی رابطه بین «درونی کردن ارزشها» و «هویت دینی» ....................... 75
2-5-2-5 آزمون فرضیه 2/5: بررسی رابطه بین «درونی کردن ارزشها» و «هویت خانوادگی» ................ 75
3-5-2-5 آزمون فرضیه 3/5 :بررسی رابطه بین «درونی کردن ارزشها» و «هویت ملی» ......................... 76
6-2-5 آزمون فرضیه 6 : بررسی رابطه بین «هماهنگی ارزشهای گروهی» و «هویت اجتماعی»........ 76
1-6-2-5 آزمون فرضیه 1/6: بررسی رابطه بین «هماهنگی ارزشهای گروهی» و «هویت دینی»............. 77
2-6-2-5 آزمون فرضیه 2/6 :بررسی رابطه بین «هماهنگی ارزشهای گروهی» و «هویت خانوادگی»..... 77
3-6-2-5 آزمون فرضیه 3/6 :بررسی رابطه بین «هماهنگی ارزشهای گروهی» و «هویت ملی»............. 78
3-5 تحلیل چند متغیری (رگرسیون چندگانه) .................................................................................. 78
1-3-5 تحلیل چند متغیری هویت دینی ........................................................................................... 78
2-3-5 تحلیل چند متغیری هویت خانوادگی ....................................................................................... 80
3-3-5 تحلیل چند متغیری هویت ملی............................................................................................... 82
4-3-5 تحلیل چند متغیری هویت اجتماعی..................................................................................... 84
4-5 تحلیل مسیر............................................................................................................................... 86
فصل ششم : نتیجه گیری و پیشنهادها .............................................................................................. 92
1-6 خلاصه تحقیق ............................................................................................................................ 93
2-6 جمع بندی و نتیجه گیری .......................................................................................................... 94
3-6 پیشنهادها..................................................................................................................................... 99
فهرست منابع و ماخذ ........................................................................................................................ 102
پیوست
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول1-3 میزان آلفای کرانباخ ........................................................................................................ 47
جدول 2-3 میزان دانش آموزان در حال تحصیل در مقطع متوسطه نیشابوربه تفکیک جنس ،
رشته و پایه تحصیلی............................................................................................................................ 48
جدول 3-3 توزیع حجم نمونه به تفکیک پایه تحصیلی و جنس......................................................... 49
جدول 4-3 توزیع حجم نمونه به تفکیک جنس ، پایه و رشته تحصیلی............................................ 50
جدول 1-4 توزیع دانش آموزان بر حسب جنس ............................................................................. 52
جدول 2-4 توزیع دانش آموزان بر حسب پایه تحصیلی ................................................................... 53
جدول 3-4 توزیع دانش آموزان بر حسب رشته تحصیلی.................................................................. 53
جدول 4-4 توزیع دانش آموزان بر حسب تحصیلات پدر................................................................. 54
جدول 5-4 توزیع دانش آموزان بر حسب تحصیلات مادر................................................................ 55
جدول 6-4 توزیع دانش آموزان بر حسب درآمد ماهیانه خانواده...................................................... 56
جدول 7-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میزان رضایت از خود....................................................... 57
جدول 8-4 توزیع دانش آموزان بر حسب مورد تایید دیگران بودن.................................................. 58
جدول 9-4 توزیع دانش آموزان بر حسب درونی کردن ارزشها ...................................................... 59
جدول10-4 توزیع دانش آموزان بر حسب هماهنگی ارزشهای گروهی............................................ 60
جدول11-4 توزیع دانش آموزان بر حسب پایگاه اقتصادی اجتماعی.................................................. 61
جدول12-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میزان هویت دینی............................................................ 62
جدول13-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میزان هویت خانوادگی.................................................... 63
جدول 14-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میزان هویت ملی............................................................ 64
جدول15-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میز ان هویت اجتماعی..................................................... 65
جدول 1-5 آزمون تفاوت میانگین هویت اجتماعی بر حسب جنس.................................................. 67
جدول 2-5 آزمون تفاوت میانگین هویت دینی بر حسب جنس ..................................................... 68
جدول 3-5 آزمون تفاوت میانگین هویت خانوادگی بر حسب جنس............................................... 68
جدول 4-5 آزمون تفاوت میانگین هویت ملی بر حسب جنس........................................................ 69
جدول 5-5 همبستگی پایگاه اقتصادی – اجتماعی با هویت اجتماعی................................................. 69
جدول 6-5 همبستگی پایگاه اقتصادی – اجتماعی با هویت دینی...................................................... 70
عنوان صفحه
جدول 7-5 همبستگی پایگاه اقتصادی – اجتماعی با هویت خانوادگی.............................................. 70
جدول 8-5 همبستگی پایگاه اقتصادی – اجتماعی با هویت ملی......................................................... 71
جدول 9-5 همبستگی رضایت فرد از خود با هویت اجتماعی............................................................ 71
جدول 10-5 همبستگی رضایت فرد از خود با هویت دینی.................................................................. 72
جدول 11-5 همبستگی رضایت فرد از خود با هویت خانوادگی........................................................... 72
جدول 12-5 همبستگی رضایت فرد از خود با هویت ملی.................................................................. 73
جدول 13-5 همبستگی مورد تائید دیگران بودن با هویت اجتماعی................................................... 73
جدول 14-5 همبستگی مورد تائید دیگران بودن با هویت دینی............................................................ 73
جدول 15-5 همبستگی مورد تائید دیگران بودن با هویت خانوادگی................................................. 74
جدول 16-5 همبستگی مورد تائید دیگران بودن با هویت ملی.......................................................... 74
جدول 17-5 همبستگی درونی کردن ارزشها با هویت اجتماعی......................................................... 75
جدول 18-5 همبستگی درونی کردن ارزشها با هویت دینی ............................................................... 75
جدول 19-5 همبستگی درونی کردن ارزشها با هویت خانوادگی......................................................... 76
جدول 20-5 همبستگی درونی کردن ارزشها با هویت ملی................................................................. 76
جدول 21-5 همبستگی هماهنگی ارزشهای گروهی با هویت اجتماعی............................................. 77
جدول 22-5 همبستگی هماهنگی ارزشهای گروهی با هویت دینی................................................... 77
جدول 23-5 همبستگی هماهنگی ارزشهای گروهی با هویت خانوادگی........................................... 78
جدول 24-5 همبستگی هماهنگی ارزشهای گروهی با هویت ملی...................................................... 78
جدول 25-5 عناصر اصلی تحلیل چندمتغیره به روش مرحله به مرحله برای پیش بینی هویت دینی.. 79
جدول 26-5 عناصر متغیرهای درون معادله برای پیش بینی هویت دینی در مرحله سوم.................... 79
جدول 27-5 عناصر متغیرهای خارج از معادله در مرحله سوم........................................................... 80
جدول 28-5 عناصر اصلی تحلیل چندمتغیره به روش مرحله به مرحله برای پیش بینی
هویت خانوادگی ................................................................................................................................. 81
جدول 29-5 عناصر متغیرهای درون معادله برای پیش بینی هویت خانوادگی در مرحله سوم........... 81
جدول 30-5 عناصر متغیرهای خارج از معادله در مرحله سوم.......................................................... 82
جدول 31-5 عناصر اصلی تحلیل چندمتغیره به روش مرحله به مرحله برای پیش بینی هویت ملی.... 83
عنوان صفحه
جدول 32-5 عناصر متغیرهای درون معادله برای پیش بینی هویت ملی در مرحله جدول سوم.......... 83
جدول 33-5 عناصر متغیرهای خارج از معادله در مرحله سوم.......................................................... 84
جدول 34-5 عناصر اصلی تحلیل چندمتغیره به روش مرحله به مرحله برای پیش بینی
هویت اجتماعی...................................................................................................................................... 85
جدول 35-5 عناصر متغیرهای درون معادله برای پیش بینی هویت اجنماعی در مرحله چهارم........... 85
جدول 36-5 عناصر متغیرهای خارج از معادله در مرحله چهارم....................................................... 86
جدول 37-5 محاسبه اثر مستقیم و غیر مستقیم عوامل موثر بر هویت دینی....................................... 88
جدول 38-5 محاسبه اثر مستقیم و غیر مستقیم عوامل موثر بر هویت خانوادگی................................ 89
جدول 39-5 محاسبه اثر مستقیم و غیر مستقیم عوامل موثر بر هویت ملی....................................... 90
جدول 40-5 محاسبه اثر مستقیم و غیر مستقیم عوامل موثر بر هویت اجتماعی................................ 91
فهرست اشکال
شکل 1-2 مدل نظام کنترل فرایند هویت ................................................................................................ 28
شکل 2-2 الگوی نظری و تحلیلی تحقیق ............................................................................................. 33
فهرست نمودارها
نمودار 1-2 رابطه چهار خرده نظام پارسونز (مدل سیبرنیتیک ) ......................................................... 20
نمودار 1-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میزان رضایت از خود......................................................... 57
نمودار 2-4 توزیع دانش آموزان بر حسب مورد تائید دیگران بودن...................................................... 58
نمودار 3-4 توزیع دانش آموزان بر حسب درونی کردن ارزشها......................................................... 59
نمودار 4-4 توزیع دانش آموزان بر حسب هماهنگی ارزشهای گووهی............................................... 60
نمودار 5-4 توزیع دانش آموزان بر حسب پایگاه اقتصادی – اجتماعی................................................ 61
نمودار 6-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میزان هویت دینی............................................................... 62
نمودار 7-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میزان هویت خانوادگی....................................................... 63
نمودار 8-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میزان هویت ملی............................................................... 64
نمودار 9-4 توزیع دانش آموزان بر حسب میزان هویت اجتماعی......................................................... 65
نمودار1-5 تحلیل مسیر هویت............................................................................................................ 87
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهر نیشابور از سه بعد دینی ، خانوادگی و ملی شکل گرفته است. فرضیات اصلی این تحقیق عبارتند از : جنس، پایگاه اقتصادی – اجتماعی ، میزان رضایت از خود ، درونی شدن ارزشها ، هماهنگی ارزشهای گروهی ، تایید دیگران که بر هویت اجتماعی دانش آموزان موثر می باشند .
این تحقیق به شیوه پیمایشی انجام شده و از تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است . جامعه آماری تمام دانش آموزان پایه اول و دوم و سوم متوسطه نیشابور (15336 نفر) می باشند . حجم نمونه 375 نفر شد که 190 نفر دانش آموز پسر و 185 نفر دانش آموز دختر را در بر می گیرد . شیوه نمونه گیری قشر بندی است که نمونه ها از رشته های عمومی ، انسانی ، تجربی ، ریاضی ، فنی و حرفه ای و کار و دانش به تفکیک جنس و پایه تحصیلی به صورت تصادفی انتخاب شده است . تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از t-test و ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل چند متغیری (رگرسیون چندگانه) و تحلیل مسیر صورت گرفته است .
نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای مستقل (میزان رضایت از خود ، درونی شدن ارزشها، هماهنگی ارزشهای گروهی و تایید دیگران ) با متغیر وابسته هویت اجتماعی و سه بعد آن (ملی ، دینی، خانوادگی) رابطه معنا دار مثبت وجود داشت . یعنی با افزایش متغیرهای مستقل متغیر وابسته هم افزایش می یابد . و بین متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی با هویت اجتماعی رابطه معناداری وجود نداشت . ولی با بعد ملی رابطه معنا دار و معکوس و با بعد خانوادگی رابطه معنادار و مثبت وجود داشت . یعنی هر چه پایگاه اقتصادی – اجتماعی والدین بالاتر باشد ، هویت ملی آنان ضعیف تر و هویت خانوادگی آنها ، قوی تر می شود . بین متغیر جنس با هویت اجتماعی رابطه معنادار وجود نداشت ولی با بعد دینی رابطه معنا دار وجود داشت . بدین معنا که : دختران هویت دینی قوی تری نسبت به پسران داشتند .
1ـ1 مقدمه
آنچه موجب شد تا پژوهش فعلی با این عنوان در خصوص دانش آموزان متوسطه انجام شود، به دلیل اشتغال به تدریس (نگارنده) در مقطع متوسطه شهرستان نیشابور است که مدام شاهد نگرانی های همکاران فرهنگی و همچنین مراجعات مکرر اولیا و اظهار نگرانی از وضعیت تحصیلی و اخلاقی فرزندانشان ، بودم و با توجه با اینکه همگی دبیران و اولیا به اتفاق معتقد بودند که نسل فعلی با نسلهای قبلی بسیار متفاوت می باشد و یک شکاف نسلی عمیق احساس می کردند و از طرفی مشاهده برخی از رفتارها و حرکات و گرایشات در کلاس های درس ، مرا بر آن داشت تا در زمینه هویت اجتماعی آنان و مسائل تأثیر گذار بر آن به صورت جدی به مطالعه بپردازم و بدین صورت زمینه تحقیق حاضر فراهم شد.
در این فصل مسأله تحقیق مطرح و اهمیت و ضرورت آن بیان می شود و سپس اهداف تحقیق، محدوده زمانی و مکانی و پیشینه تحقیق عنوان می شود، و در نهایت به موانع و تنگناهای تحقیق پرداخته می شود.
1ـ2 عنوان تحقیق:
بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهر نیشابور در سال تحصیلی
86 ـ 85
1ـ3 بیان مسأله
در طی مطالعات مقدماتی و مصاحبه های اکتشافی با مسئولین آموزش و پرورش، اولیا ، مربیان، دبیران و دانش آموزان، نتایج بدست آمده نشان داد که ، برخی از دانش آموزان ارتباط چندانی با خانواده هایشان نداشتند ، نسبت به انجام فرایض دینی توجه جدی از خودشان نشان نمی دادند و برخی به آئین مسیحیت گرایش داشتند ، به آداب و رسوم ملی اهمیت نمی دادند و حتی زندگی در کشورهای دیگر را ترجیح می دادند که اینها خود نشان از ضعف هویت خانوادگی، دینی و ملی آنان بود . انجام برخی از حرکات و نوع آرایشها در هر دو جنس مسئله هویت جنسی آنان را هم خدشه دار نموده است. عدم رضایت از خود، خانواده، کشور، دین و ... باعث سست شدن هویت اجتماعی برخی از دانش آموزان شده است که نتایج این ضعف هویتی عبارتند از: بی انگیزگی نسبت به مسائل آموزشی، گستردگی ناهنجاری های اخلاقی، بی نظمی و بی انضباطی، نگرانی ، نا امیدی و.... حال برای محقق این سئوالات و یافتن جوابی برای اینها مطرح است :
1ـ چه عواملی بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان مؤثر است؟
2ـ آیا میزان رضایت از خود بر هویت اجتماعی دانش آموزان تأثیر دارد؟
3ـ آیا پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی والدین بر هویت اجتماعی دانش آموزان مؤثر است؟
4ـ آیا جنس دانش آموزان با هویت اجتماعی آنان رابطه دارد؟
5ـ آیا میزان درونی شدن ارزشها در دانش آموزان با هویت اجتماعی آنان مرتبط است؟
6ـ آیا هماهنگی ارزش های گروهی بر هویت اجتماعی دانش آموزان تأثیر می گذارد؟
7ـ آیا مورد تأیید دیگران بودن با هویت اجتماعی دانش آموزان ارتباطی دارد؟
1ـ4 اهمیت و ضرورت تحقیق
از آن جا که بحران هویت از سالهای نوجوانی آغاز می شود و بخش عظیمی از دانش آموزان دبیرستانی، در این سنین قرار گرفته اند و با توجه به نگرانی هایی که در زمینه علایق و گرایشات و رفتار های دانش آموزان مشاهده می شود و از آن جا که بخش مهمی از وجود دانش آموزان را هویت آنان تشکیل می دهد و زندگی فردی و اجتماعی آنها نیز متأثر از این مسئله است ، آنان در جستجوی هویت می باشند و موقعیت مبهم دانش آموزان دبیرستانی،در فرهنگ و جامعه معاصر، این نتیجه را برای آنها در بر دارد که فرصتی را به منظور آزمودن شیوه های مختلف زندگی به آنها می دهد، تا آنها تصمیم بگیرند که چه الگو های رفتاری، ارزشی و نگرشی بهتر می تواند نیاز های آنها را تأمین نماید. در برخورد با دانش آموزان در کلاس های درسی یا مشاوره های فردی با دانش آموزان ، دریافتم که گرایش به آئین مسیحیت و زندگی در کشورهای دیگر را صرفاً به خاطر احساس آزادی بیشتر برای رفع نیاز هایشان ابراز می کنند. همچنین مصرف مشروبات الکلی، قلیان و سیگار، ارتباطات جنسی و ... را صرفاً در راستای رفع نیاز هایشان ارزیابی می کردند و این مسئله هویت دینی، ملی و خانوادگی آنان را خدشه دار نموده است و بخش عظیمی از جمعیت انسانی که باید در جهت آبادانی و حفظ آرمانها و ارزشهای کشور، آموزشهای لازم را ببینند و در آینده به خدمت گرفته شوند، به نحو احسن و شایسته مورد استفاده قرار نمی گیرند.
در جهان امروز ((وضعیت و جایگاه هر کشوری با توجه به ساختار ، روند ، ماهیت و عملکرد دو عامل زیر مشخص می شود : 1- ماهیت ساختاری و عملکرد ارکان و عناصر اصلی و تشکیل دهنده ی نظام اجتماعی آن کشور 2- شرایط و موقیت منطقه و جهان در ارتباط با آن کشور . در ارتباط با عامل اول باید گفت که عناصر و ارکان اصلی جامعه ی ما به خاطر ناهمگونی ساختاری آنها ، زمینه های نامطلوبی را برای تحول ، توسعه و تکامل اجتماعی فراهم کرده است . این واقعیت زمینه ی مناسب را برای شکل گیری روابط اجتماعی عادلانه ، تقسیم کار اجتماعی عادلانه ، توزیع امکانات و امتیازات اجتماعی بر پایه ضوابط و قوانین مدون و انسانی فراهم ننموده است )) ( سیف اللهی ، 1381 : 167) بنابراین زمینه برای ظهور و بروز بحران های گوناگون در جامعه فراهم می باشد .
لذا ضرورت بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان به شدت احساس می شود که در این تحقیق به آن پرداخته می شود.
5ـ1 اهداف تحقیق
اهداف تحقیق حاضر عبارتند از:
ـ شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهر نیشابور
ـ بررسی میزان همبستگی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی از ابعاد : ملی ، دینی و خانوادگی
- یافتن و ارائه راه حل برای بهبود هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهر نیشابور
6ـ1 محدوده زمانی و مکانی تحقیق
تحقیق حاضر در محدوده مکانی شهر نیشابور انجام شده است و از نظر زمانی ، سال تحصیلی 86 ـ 85 را مد نظر دارد .
7ـ1 مروری بر مطالعات پیشین
در این قسمت مروری داریم بر تحقیقاتی که در زمینه هویت اجتماعی در داخل و خارج ایران صورت گرفته اند.
1ـ7ـ1 تحقیقات انجام شده داخلی
ـ عبدالرسول کریمی در سال 1375 در تحقیقی با عنوان «بررسی رابطه بین عزت نفس و هویت یابی در نوجوانان 18ـ15 ساله در شهر تهران» با استفاده از روش پیمایشی، از بین کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهر تهران که در سال تحصیلی 75ـ74 به تحصیل اشتغال داشتند، از طریق نمونه گیری خوشه ای 200 نفر از دانش آموزان دختر و پسر از نواحی 18،7،4،2 را به طور تصادفی انتخاب نمود.
ابزار تحقیق دو فرم پرسشنامه هویت شخصی و پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت بود که به آزمودنی ها داده شد تا با توجه به شرایط خود، آزمون ها را تکمیل نمایند. نتایج نشان داد که میان توزیع آزمودنی های دختر و پسر از نظر اهمیت هویت جنسی با توجه به عزت نفس شان تفاوت وجوددارد.
میان توزیع آزمودنی های دختر و پسر از نظر توجه و عمل به ارزش های اخلاقی تفاوت وجود نداشت. دانش آموزان دختر و پسر با عزت نفس بالا و پایین از نظر هویت مذهبی تفاوت نداشتند و بین توزیع آزمودنی های دختر و پسر از نظر ایجاد ارتباط با همسالان و طرز دید نسبت به خود و عزت نفس آنها تفاوت وجود داشت .
ـ پور جبلی در تحقیقی تحت عنوان « بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی و فرهنگی نوجوانان ارومیه» در سال 1379 با استفاده از روش پیمایش و با انتخاب یک نمونه 383 نفری از نوجوانان شهر ارومیه که در گروه سنی 18ـ 12 ساله قرار داشتند، با رویکرد تئوری پیتر بورک به بررسی 4 عامل خانواده، مدرسه، گروه دوستان و رسانه های تصویری به بررسی هویت اجتماعی و فرهنگی نوجونان پرداخت. وی در تحقیق خود به این نتیجه رسید که بین عوامل خانواده، مدرسه، دوستان و رسانه های تصویری با شکل گیری هویت اجتماعی و فرهنگی نوجوانان رابطه مثبت و معنا دار وجود دارد.
ـ فاطمه رئیسی در سال 1376 در تحقیقی با عنوان «بررسی تأثیر مشاوره گروهی بر کاهش بحران هویت نوجوانان دختر مقطع متوسطه شهر اصفهان» با استفاده از روش نیمه آزمایشی و استفاده از طرح گروه کنترل نا برابر به این موضوع می پردازد. وی با روش خوشه ای چند مرحله ای از بین نواحی آموزش و پرورش اصفهان، نواحی 3و4 را انتخاب و سپس از بین مدارس این دو ناحیه، دو مدرسه را به صورت تصادفی انتخاب می کند. نمونه آماری این تحقیق را 40 نفر از دانش آموزان دختر تشکیل می دهند و سپس از اعضای داوطلب جهت شرکت در مشاوره گروهی ثبت نام به عمل می آورد و سپس دانش آموزان به صورت تصادفی به دو گروه گواه و آزمایش تقسیم می شوند . ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش تست های هویت شخصی است . نتایج تحقیق نشان می دهد که مشاوره گروهی در کاهش بحران هویت نوجوانان دختر شهر اصفهان مؤثر بوده است.
ـ محمد باقر آخوندی در سال 1377 در مطالعه ای با عنوان «بررسی هویت ملی و مذهبی جوانان مشهدی و تأثیر روابط اجتماعی بر آن» با استفاده از روش تحقیق پیمایش و تکنیک جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه های عمیق و پرسشنامه از بین جوانان 24ـ 18 ساله ساکن مشهد، این تحقیق را انجام داده است . وی با انتخاب یک نمونه 464 نفری از سطح مناطق ده گانه شهر، به نتایج زیر دست یافت:
الف) 52 درصد کل پاسخ گویان بیش از 60 درصد با تیپ ایده ال هویت ملی هماهنگی دارند. همچنین پایبندی نظری به مذهب و ملیت بیش از پایبندی عملی به آن هاست.
ب) پس از انجام تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر داده ها، روشن شد که حرکت جوانان و اعضای خانواده هایشان در مراسم ملی مذهبی، گفتگو پیرامون مذهب و تأیید مستمر آن در خانواده، اهمیت دادن به نظرات خانواده و دوستان، مشورت با خانواده و تماشای برنامه های ایرانی تلویزیونی، بر هویت ملی مذهبی تأثیر مستقیم دارد . همچنین وضعیت اقتصادی جوانان، تماشای فیلم و سریال های خارجی تلویزیون و تماشای فیلم های سینمایی از طریق ویدئو و ... بر هویت ملی و مذهبی تأثیر معکوس داشتند .
- مریم سروش در سال 1380 در تحقیقی با عنوان «بررسی عواملی فرهنگی، اجتماعی مؤثر بر هویت مذهبی جوانان شهر شیراز» با استفاده از روش پیمایش و انتخاب یک نمونه 400 نفری از جوانان 35ـ 19 ساله شهر شیراز به نتایح زیر دست یافت:
میزان مذهبی بودن والدین و دوستان، میزان دنیا گرایی و جنسیت مهمترین متغیر هایی بوده اند که بصورت مستقیم بر هویت مذهبی تأثیر داشته اند. بقیه متغیر ها از جمله میزان رضایت مندی سیاسی، میزان جهانی شدن و وضعیت تأهل بصورت غیر مستقیم مؤثر بوده اند.
نتایج تحلیل چند متغیره و تحلیل مسیر نشان می دهد که اثرات مستقیم بر هویت مذهبی در مجموع تعیین کننده تر از اثرات غیر مستقیم است و جوانان بیشترین تأثیر را از گروههای دوستی و والدین خود دریافت می کنند. میزان دنیا گرایی به صورت منفی بر متغیر وابسته تأثیر داشته است. یعنی هر چه میزان دنیا گرایی فرد بیشتر باشد، هویت مذهبی او ضعیف تر است. از طرف دیگر عامل جنسی نیز در این امر دخیل بوده یعنی زنان مذهبی تر از مردان بوده اند اما این متغیر اثر زیادی نداشته است.
تحقیقات داخلی دیگری در زمینه هویت اجتماعی انجام گردیده است که از ذکر بعضی به دلیل مشابه بودن نتایج منصرف شدیم و برخی را هم به دلیل مرتبط نبودن با تحقیق حاضر نیاوردیم و در این جا به برخی از عناوین آنها اشاره می کنیم :
1ـ آلمال، 1375، عوامل موثر بر شکل گیری هویت فرهنگی دانش آموزان سال سوم دبیرستان منطقه 5 شهر تهران
2ـ سکینه طالبی، 1378، تحول هویت ملی دانش آموزان دختر دوره تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهر تهران.
3ـ طاهره کیذقان، 1380، بررسی عوامل مؤثر بر هویت اجتماعی زنان شهر شیراز.
4ـ جواد اسماعیلی، 1376، مقایسه بحران هویت در دانش آموزان تیز هوش و عادی پایه سوم راهنمایی و اول دبیرستان منطقه 12 تهران.
5ـ محمد رضا ارشد خرگردی، 1381، عوامل موثر بر بحران هویت در بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه تبریز.
6ـ عبد اللهی، 1375، بررسی هویت جمعی موجود در بین جمعیت شهری، روستایی و ایلی ایران.
7ـ محمدی روزبهانی، 1377، بررسی روابط نظام ارزشی و رشد اخلاقی با هویت یابی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز.
8ـ راستگو مقدم، 1376، بررسی تحول هویت شغلی از نوجوانی تا جوانی و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی.
9ـ فیض درگاه، 1374، بررسی هویت دختران نوجوان با تأکید بر هویت شغلی در اواخر نوجوانی.
10ـ دارابی، 1376، هویت یابی دانش آموزان فاقد و دارای پدر در بین دانش آموزان دبیرستانی تهران.
2ـ7ـ1 تحقیقات انجام شده خارجی
مطالعه فیلیپ میلمان [1]در سال 1979 روی پسران، قبل از رفتن به دانشگاه در سن 18ـ 12 و مردان جوان در سن 24ـ 21 ساله نشان داد که اغلب نوجوانان 15ـ 12 ساله یا هویت شان شکل گرفته و گسترش یافته و یا خاتمه یافته بود. در این سن بسیاری از نوجوانان تمایلی نداشتند که فکر کنند چه کسی هستند؟ یا ایده ای نداشته و یا می دانستند که هر ایده ای که دارند احتمالاً تغییر می کند. دیگر نوجوانان ممکن است چیزی را که دوست دارند بگویند. مثلاً من می خواهم مانند پدرم یک پزشک بشوم. به هر حال روشن است که آنها هر گز رفتاری از خودشان نداشته اند، بلکه هویتی را که دارند توسط والدین یا مردم برای آنها حدس زده شده است و دچار حالتهای پیش ساخته که شامل یک تعهد بودن است، شده اند. پیشرفت به طرف هویت از 18 سالگی شروع می شود. این قانونی شدن در افراد یک بحران آزمایشی جاری یا فعالیت جستجوی هویت است و احتمالاًٌ داخل شدن در حالتهای قانونی یک نشانه خوب برای فرد است. اگر فرد بتواند پاسخ به سوالات بر انگیخته را پیدا کند، به حالتهای وصول هویت حرکت می کند. در مطالعه میلمان تنها 20% افراد 18 ساله و 40 درصد دانشجویان و فقط بیش از نیمی از افراد 24 ساله به حالت های وصول هویت رسیده اند.
ـ الیزابت هیلمن[2] در تحقیقی با عنوان «ستیز برای خود، قدرت و هویت در دختران نوجوان» با استفاده از روش میدانی و مطالعه کیفی و بر اساس مشاهده عمیق و مستقیم رفتار های نوجوانان در فضای مدرسه به بررسی مسائل شکل گیری هویت در میان دختران نوجوان دبیرستانی در منطقه ای فقیر نشین در انگلستان پرداخته است البته رویکرد این پژوهش به مسأله هویت فردی اریکسون و نیز نظرات فمنیستی بوده است. در این پژوهش به بررسی مشکلات ویژه دختران نوجوان برای شکل دادن به هویتشان بصورتی محکم و قدرتمند برای بزرگسالی پرداخته شده است. در این راستا تأیید هویتی که از طریق شکل ظاهری تعریف می شود، تأثیرات رسانه ای داخلی و تأئید کم خانواده و اجتماع بر شکل گیری هویت، مورد بحث قرارگرفته است. نویسنده بر این تصور است که الگوهایی که رسانه ها و نیز اجتماع به این دختران برای شکل دادن به هویتشان ارائه می دهند، بسیار سطحی و بی محتوا است نه الگویی محکم و قدرتمند برای داشتن هویتی کارا و مفید در بزرگسالی و در این میان نقش خانواده دراین شکل گیری ، کم رنگ و ضعیف می باشد. او با تشریح این مسائل در نهایت این موضوع را مطرح می کند که در قبال تأثیر زیاد و همه گیر الگو های پست مدرنی که اجتماع و رسانه ها برای دختران عرضه می کنند، مدرسه و معلمان می توانند نقش مؤثری در تشویق این دختران نوجوان برای دستیابی به هویتی قوی، محکم، فعال و کار آمد داشته باشد.
ـ یانگ هنگ[3] در تحقیقی با عنوان «مقایسه در جریان انتقال سیاسی؛ تعامل عقاید ترقی خواه و هویتهای اجتماعی» در سال 1997 با استفاده از روش پیمایش و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه با انتخاب 242 دانش آموز در هنگ کنگ به بررسی روابط بین ادراک گروهی و نظریه های ضمنی افراد راجع به سازگاری منش یا خصوصیات انسان می پردازد. نظریه های ضمنی، هویتهای اجتماعی و مقوله بندی گروهی ارزیابی شد و نتایج زیر بدست آمد:
1ـ افرادی که معتقد بودند خصوصیات انسان کامل است (نظریه پردازان ضمنی) ممکن است گروه را بعنوان یک ماهیت ببینند و بنابراین به مقایسه اجتماعی بپردازند، تا تمایز بین گروه ها را دریابند.
ـ در مقابل افرادی که معتقدند انسان از خصیصه سازگاری برخوردار است (نظریه پردازان ترقی خواه) بر جنبه های پویایی گروه های اجتماعی تأکید داشتند (مانند اهداف گروه) و از این رو احتمالاً کمتر به مقایسه اجتماعی توجه دارند.
ـ بر اساس تحقیقات اسکو[4] که تکوین هویت در جوانان نروژی را با جوانان دیگر اروپا و آمریکای شمالی مورد مطالعه و مقایسه قرار داده است، نتایج زیر بدست آمده است.
ـ نقل داستانها در تکوین هویت اخلاقی نقش مهمی را ایفا می کند و نقل داستانها توسط مادر از نقل داستانها توسط پدر مؤثر تر است. در ارتباط با ندای اخلاقی، آنها دو ندا را از هم تفکیک می کنند که یکی را ندای عدالت؛ و دیگری را ندای مراقبت؛ می نامند و معتقدند که در پایان جوانی این دو ندا با هم ترکیب می شوند و هویت اخلاقی را می سازند. وی در مورد تأثیر رفتارهای والدین در تکوین هویت به این نتیجه رسید، که رفتارهای تسهیل گرانه و محبت آمیز، توأم با بحث و مبارزه طلبی بیش از رفتار های تسلط جویانه و همچنین اغماض گرانه در تکوین هویت مؤثرند.
در ارتباط با دو جنس در تکوین هویت و مقابله با استرس، آنها به این نتیجه رسیده اند که ترکیب مادرسخت گیر وپدرسهل گیرمناسبترین شرایط را برای تکوین خود در دختران فراهم می کند. در مقابله با استرس، پسران بیشتر از روش های فعالانه بر طرف کردن عامل استرس یا انکار آن و دختران بیشتر از روشهای منفعلانه و عاطفی و کمک گرفتن از دیگران استفاده می کنند.
به علاوه دختران بیشتر تحت تأثیر استرس قرار می گیرند و آنرا بزرگتر ارزیابی می کنند.
برخی از تحقیقات خارجی که در زمینه هویت اجتماعی انجام شده است و به دلیل مرتبط نبودن با تحقیق حاضر به ذکر نام آنها بسنده می کنیم:
ـ آنتونی رودریگر[5] 1997 گفتمانهای فرهنگی و حفظ هویت هندیها در معبد هایندو[6]
ـ نینگ یانگ[7] 1997 بحران فرهنگی و ساخت هویت
ـ لوتاتن[8] 1998 بررسی جنبه های هویت اجتماعی در زنان و مردان آلمان
ـ مایاسکوسکی[9] 1997 پیش بینی کنندگان هویت اجتماعی فمنیسیم
چریل اسنفورت[10] 1998 تأثیر متغیرهای خانواده وقومیت بر توسعه هویت
3ـ7ـ1 نتیجه گیری از تحقیقات انجام شده داخلی و خارجی:
آن چه که از مطالعه تحقیقات انجام شده در تحقیق حاضر استفاده شده است عبارتند از:
ـ نقش خانواده، مدرسه، دوستان و رسانه های تصویری در بررسی هویت اجتماعی دانش آموزان
ـ نقش پایگاه اقتصادی - اجتماعی نوجوانان در شکل گیری هویت اجتماعی
آن چه تحقیق حاضر را از سایر تحقیقات متمایز می کند به شرح ذیل می باشد:
اولاً این تحقیق برای اولین بار در شهر نیشابور و بویژه در خصوص هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه انجام می شود.
ثانیاً دراین تحقیق از متغیر هایی مثل: درونی شدن ارزشها، هماهنگی ارزشهای گروهی، میزان رضایت و تأیید دیگران به منظور سنجش عوامل مؤثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان در غالب نظریه پردازان کنش متقابل نمادی بویژه نظرات مید وکولی و نظریات پارسونز و پیتربورک مورد بررسی قرار می گیرد.
8ـ1 تعاریف مفهوم هویت
بدیهی است که باید کار را از بنیادی ترین پرسش ها آغاز کنیم. هویت چیست و هویت اجتماعی کدام است؟ هویت اجتماعی خصیصه همه انسانها به عنوان موجوداتی اجتماعی است. واژه هویت، جهانی از موجودات، اشیاء و مواد را در بر می گیرد که از مقوله محدود بشریت گسترده تر است. به همین لحاظ، معانی عمومی واژه هویت ارزش آن را دارند که به آنها توجه کوتاهی بشود و به این ترتیب مبنایی برای بررسی مشخص ما از هویت اجتماعی بدست بدهند.
در فرهنگ معین هویت اینگونه تعریف شده است : هویت یعنی 1 – ذات باری تعالی 2- هستی ، وجود 3- آنچه موجب شناسایی شخص باشد 4- ((حقیقت جزئیه )) یعنی هرگاه ماهیت با تشخص لحاظ و اعتبار شود هویت گویند.و گاه هویت به معنی وجود خارجی است و مواد تشخص است .
با رجوع به فرهنگ لغات انگلیسی اکسفورد در می یابیم که واژه هویت یا Identity ریشه در زبان لاتین دارد. (identities که از idem یعنی «مشابه ویکسان» ریشه می گیرد) و دو معنای اصلی دارد. اولین معنای آن بیانگر مفهوم تشابه مطلق است: (این با آن مشابه است). معنای دوم آن به مفهوم تمایز است که با مرور زمان سازگاری و تداوم را فرض می گیرد.
مفهوم هویت به طور همزمان میان افراد یا اشیاء دو نسبت محتمل برقرار می سازد، از یک طرف مشابهت و از طرف دیگر تفاوت. فعل شناسایی به ضرورت ، لازمه هویت است. هویت به خودی خود «دم دست» نیست، بلکه همواره باید تثبیت شود. این به فهرست ما دو معنی دیگر اضافه می کند. طبقه بندی کردن اشیاء و افراد و مرتبط ساختن خود با چیزی یا کسی دیگر. به طور مثال یک دوست، یک قهرمان، یک حزب و... . هریک از این معانی جایگاه هویت را در افت و خیز عمل و فرآیند ، معین می کند. همه افراد هر دو کار را انجام می دهند. علاوه بر آن، معنی دوم در بافت روابط اجتماعی بر درجه ای از بازتابی بودن دلالت دارد. در واقع هویت را صرفاً می توان همچون یک فرآیند فهم کرد. هویت اجتماعی شخص، هیچ گاه یک موضوع تمام و حل شده نیست. حتی با مرگ انسان تصویری از او باقی می ماند، همواره این امکان وجود دارد که پس از مرگ نیز هویت شخص مورد بازنگری قرار بگیرد. (برخی هویت ها برای مثال هویت یک شهید، تنها پس از مرگ دست یافتنی است).
دسته بندی | برنامه ریزی شهری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 52 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 69 |
پیشگفتار. 1
فصل اول – مقدمه پژوهش... 3
مقدمه. 4
بیان مسئله. 4
اهمیت و ضرورت تحقیق: 6
فرضیات پژوهش... 8
اهداف تحقیق.. 9
متغیرهای تحقیق.. 9
تعریف اصطلاحات.. 9
تعریف... 10
فصل دوم- بررسی پیشینه پژوهشی.. 11
الف: بررسی تئوری ها و پژوهش های گذشته. 11
ب: اتسنتاج کلی در ارتباط با مسئله پژوهشی.. 11
پ: خلاصه چگونگی حل مسئله پژوهشی.. 11
اصطلاحات و مفاهیم. 12
مفهوم انگیزش... 12
ماهیت انگیزش: 13
اهمیت انگیزش... 13
«ریشه یابی علل مشکلات عدم وجود انگیزش صحیح نیروی کار». 14
عدم تامین انتظارات کاری مدیریت از سوی زیردستان.. 19
سبک نامناسب رهبری مدیر. 21
عدم انطباق اهداف کارکنان با اهداف مدیریت.. 25
الف- میزان مشارکت کارکنان در تصمیم گیریها 26
ب- درجه رضایت شغلی کارکنان.. 26
ج- میزان واگذاری مسئولیتها 27
ه- میزان انگیزه و تمایل واقعی پرسنل. 27
و- سهیم شدن کارکنان در مالکیت و سود شرکت.. 28
د- مساله امنیت شغلی.. 28
فقدان آموزش موثر نیروی انسانی.. 30
اثربخشی پایین مدیریت.. 31
ت- طیف زمانی برنامه ریزی شرکت.. 31
عدم اعتماد مدیریت به کارکنان.. 32
فصل 3- روش پژوهش... 34
الف- توصیف آزمودنیها (جامعه و گروه نمونه) 34
ب- توصیف ابزارهای پژوهش... 34
پ- اعتبار و روایی ابزارهای پژوهشی.. 34
ج- طرح پژوهش و روش تحلیل داده ها 34
فصل 3- روش تحقیق.. 35
جامعه آماری.. 35
نمونه و روش نمونه گیری.. 35
قلمرو مکانی و زمانی پژوهش... 35
ابزار و گردآوری اطلاعات.. 35
روایی و اعتبار ابزار گردآوری اطلاعات.. 35
قلمرو پژوهش... 36
فصل 4- یافته های پژوهشی.. 37
الف- توصیف و تحلیل داده ها (در رابطه با پرسش، هدف یا فرضیه) 37
ب- سایر یافته های پژوهشی.. 37
فصل 5- بحث و تفسیر. 43
نتیجه گیری.. 43
پیشنهادها 43
نتیجه گیری: 44
پیشنهادات.. 44
مطرح کردن مسائل و مشکلات سازمان و تبادل اطلاعات.. 45
منابع و مآخذ. 50
تا قبل از دهه 1930 میلادی بطور گسترده ای باور بر این بود که رهبری یک ویژگی فردی است، و تنها محدودی از افراد بطور ذاتی توانائیها و خصوصیاتی را به ارث برده اند و خداوند به آنان این ودیعه گرانبها را اعطا فرموده که میتوانند رهبران موثری باشند. از دهه 1930 به بعد، دانشمندان علوم اجتماعی و علوم رفتاری مسیر جدیدی را در تحقیق پیرامون رفتار و خصوصیات رهبری پیمودند. اصولا مشخص ساختن یک الگوی اساسی و یکسان رهبری ناممکن است، چرا که از یک طرف نمیتوان ویژگیهائی را برشمرده کهتمام رهبران موثر و موفق دارای آن خصوصیات باشند و از طرف دیگر با توجه به شرایط خصوصیات رهبران موفق و موثر در سازمانها نظامی، صنعتی و تعلیم و تربیتی با یکدیگر متفاوتند. نمونه بارز آن اینکه حتی درون یک صنعت، شرایط متفاوت، رهبری متفاوت را میطلبد. مقایسه رهبران صنعتی موفق و موثر در دوره های تاریخی مختلف، در فرهنگهای مختلف و در صنایع مختلف، این مطلب را بوضوح روشن میسازد. بهرحال، عواملی که برای یک رهبری موفق ضرورت دارد، داشتن مهارت و نگرش است که میتوان آنها را از طریق فراگیری کسب کرد، و یا بطور گسترده ای اصلاح نمود. رهبری را در یک طیف گسترده باید مورد توجه قرار دهیم. چرا که چهار متغیر وجود دارد که رهبری را متاثر میسازند، اول خصوصیات رهبر، دوم نگرش ها، نیازها و سایر خصوصیات فردی زیر دستان، سوم خصوصیات سازمان، مانند اهداف آن، و ماهیت وظایفی که باید انجام پذیرد و چهارم: متغیرهای محیطی.
خصوصیات شخصی که برای عملکرد موثر رهبر لازم میباشد، باتوجه به سایر عوامل، تغییر مییابد. این چهار متغیر دستاوردهای تحقیقات و پژوهشهای علمیدر مورد رهبری میباشد و مفهومش این است که رهبری یک خصوصیت ذاتی فرد نیست. بلکه یک رابطه پیچیده بین این چهار متغیر میباشد.
بنابر این اگر بپذیریم که رهبری رابطه ای بین رهبر، پیروان، سازمان و عموال محیطی است و قبول داشته باشیم که این عوامل و متغیرهای موقعیتی با گذشت زمان تغییر میکند، لازم است بپذیریم که خصوصیات و ویژگیهای رهبری نیز تغییر میکند.
به هر تقدیر تسلط به تکنیک های فنی، مانند کامپیوتر، مالی، تولید، بازاریابی و امثالهم برای رهبری موثر کفایت نمیکند، چرا که جنبه انسانی رهبری، به مراتب مهمتر از وظایف فنی است. برای بقا و حفظ موقعیت هر سازمان، وجود رهبری موثر، امری است حیاتی. سبک تصمیم گیری رهبر، یکی از ابعاد مهم رهبری است. روشهای بسیار متنوعی وجود دارد که هر رهبر برای انجام وظیفه و یا اتخاذ تصمیمات مشخصی، میتواند از آنها استفاده کند که با توجه به میزان مشارکت یا عدم مشارکت زیر دستان سبک رهبری متفاوت خواهد بود.
بعضی از زیر دستان تمایلی به مشارکت در فرآیند تصمیم گیری ندارند و پاره ای اشتیاق فراوان دارند. بهرحال با توجه به متفاوت بودن زیر دستان، میزان علاقه به مشارکت در فرایند تصمیم گیری نیز متفاوت است، حتی افراد نسبت به بعضی از تصمیمات بیشتر، مشتاق به مشارکت هستند و در بعضی دیگر، کمتر، همین درجه و میزان علاقه مندی و تمایل زیر دستان نسبت به مشارکت یا عدم مشارکت خود ایجاد کننده نوع سبک رهبری میباشد. بعبارتی توان و تمایل زیردستان، یک عامل اساسی در اتخاذ سبک بخصوصی از رهبری میباشد. در این مسیر به بررسی عوامل موثر برانگیزه کارکنان شرکت رینگسازی پرداختیم که در فصل اول به کلیات این مساله پرداختیم وهدف ما ضرورت این امر را توضیح دادیم و فرضیه های موجود بر روی این موضوع را بررسی کردیم و در فصل دوم پیشینه این مساله را مورد جستجو قرار دادیم تا بتواند راه گشایی برای تحقیق حاضر باشد. در فصل سوم روش و شیوه تحقیق را درباره این مسئله را ذکر کردیم و در فصل چهارم با پرسش نامه ای که در بین کارکنان و پرسنل محترم این شرکت توزیع کردیم یافته های تحقیق را بدست آوردیم. تا توانستیم در فصل پنجم به نتیجه گیری دست یابیم.
الف- بیان کلی مساله
ب- بیان پرسشها- هدفها- فرضه ها
پ – تعریف اصطلاحات و مفاهیم
ما در عصری زندگی میکنیم که سازمانهای مختلف با تشکیلات کوچک و بزرگ پیرامونمان را فراگرفته اند. قسمت اعظم احتیاجات و نیازهای گوناگون ما را سازمانهای دولتی و خصوصی اجتماعی تقریبا در کلیه شئون زندگی انسان، از از هنگام تولد تا مرگ تاثیر میگذارند و بدون وجود سازمانها زندگی ما حالتی کاملا متفاوت از آنچه که هم اکنون دارد، پیدا میکند. گستردگی سازمانها به گونه ای است که میتوان گفت جامعه از سازمان های گوناگون که کالاها و خدمات مورد نیاز را تامین میکنند، تشکیل یافته است و امروزه ما پیشرفت و توسعه در هر جامعه را منوط به کارائی و راندمان سازمان های آن جامعه میدانیم.
در جهت افزایش راندمان و کارائی سازمان ها باید اجزاء و عوامل اصلی هر سازمان را شناسایی و نحوه بهره گیری از منابع و امکانات آن را مورد بررسی قرار دهیم. بررسی اجمالی سازمان ها نشان میدهد که پنج عامل اصلی را میتوان در هر سازمان مشخص نمود که عبارتند از نیروی انسانی، مواد، تجهیزات، روشها و مدیریت. هرچند که هرکدام از این عوامل در جای خود اهمیت زیادی را دارند و میتوانند در کارایی سازمان نقش داشته باشند اما میتوان گفت مهمترین این عوامل مدیریت است. برای رسیدن به بازدهی مطلوب و دستیافی به اهداف میباید مدیریتی توانمند وجود داشته باشد که در نیروی انسانی تحرک و شور و شوق ایجاد نماید.
از مواد به بهترین نحوه استفاده کند و از تجهیزات با توجه به ظرفیت به گونه ای مطلوب استفاده شود و روشهای مناسبی را تدوین نماید. بنابراین هرچه مدیریت تواناتر باشد احتمال تحقق اهداف سازمان بیشتر شده و بهره گیری مطلوبتری از منابع بعمل میآید.
هر یک از سازمان های اجتماعی، هدفها و خدمات و کارکردهایی دارند که بدین وسیله اجتماع بشری را به چرخش در میآورند. هدف اصلی هر سازمان، کسب سود و به حداکثر رساندن آن است. و این کار باید با اثر بخشی توام باشد. هدف اصلی تر در سازمانها در زمینه اثر بخشی فعالیتهای رفاهی جامع، از جمله تامین نیازها و خدمات رسانی به مردم و عدالت اجتماعی است.
یکی از مسئولیتهای هر نهاد اجتماعی میل به اهدافی است که علت وجودی هر نهاد را شکل میدهد. تحقق اهداف سازمان در گرو همکاریو هماهنگی تمامیعوامل است که تعامل نظام مند آنها با یکدیگر بوجود سازمان معنا میبخشد.
نیروی انسانی، بزرگترین سرمایه هر سازمان و هر کشوری میباشد و عامل اصلی موفقیت و پیشرفت است. اغلب گفته میشود که کارمند خوشحال یک کامند کارا است و یک کارمند خوشحال بایستی با شغلش ارضاء شود. نیروی انسانی به اسکلت سازمانی روح میبخشد و چرخه آن را به حرکت در میآورد و تعیین میکند که فرایند کل مجموعه چگونه جهت بگیرد.
در این میان، نقش یک عامل برجسته از سایر عوامل و آن نیروی انسانی در تمام سطح سازمان است که باید به آن بعنوان یک عامل ذی شعور و دارای نیازهای مادی و معنوی اهداف فردی، توقعات گروهی بین از سایر عوامل توجه شود. از آنجا که کارایی نیروی انسانی همیشه براساس محاسبات اقتصادی قابل پیش بینی نیست و عوامل متعدد دیگری که برخواسته از نیازهای برتر انسان در ابعاد اجتماعی و خودیابی است، در این زمینه موثر است. لذا ازمیان پدیده ها و عوامل مختلفی که بر بازده شغلی و سطح کارایی فرد در سازمان تاثیر گذار است، انگیزه شغلی را انتخاب نموده ایم که اهمیت و حساسیت خاصی دارد. چرا که اگر در سازمان، انگیزه و رضایت شغلی انسان مقدم بر هدفهای دیگر نباشد آن سازمان محکوم به نابودی است.
انگیزه تاثیر متقابل روی فردو سازمان دارد. از یکطرف، فرد همراه با خواسته ها و آرزوهایی به سازمان میپیوندد و هماهنگی و همسویی این دو در فرد ایجاد انگیزه مینماید و این انگیزه شغلی خود باعث نوآوری و خلاقیت در کار و افزایش تعهد و بازده فردی میشود. و از طرف دیگر طی فرایند کسب انگیزه کاری افراد، سازمان دارای پویایی گشته و به اهداف خود نزدیک میشود.
یکی از متغیرهای بسیار مهمیکه بر انگیزش کارکنان اثر گذار است. سبک مدیریت و رهبری سازمانی است که آن خود نیز به نوعی، متجلی دیدگاه مدیر نسبت به انسان و کار میباشد، اگر این سبک مناسب و به مقتضای شرایط انتخاب شده باشد میتواند بر انگیزنده انگیزش در سازمان باشد و آن نیز میتواند سبب هم سویی اهداف کارکنان با اهداف سازمان شده و در نهایت منجر به موفقیت سازمان گردد.
در حقیقت توفیق در امر مدیریت در گرو شناخت صحیح از منابع انسانی و برقراری روابط مناسب با آنها و ترغیب آنان به کوششی در جهت دستیابی به اهداف سازمانها است.
مواردی که تقویت کننده روحیه و انگیزه و علاقمندی کارکنان به کار و محیط کاری باشند مانند ایجاد امنیت شغلی،تامین زندگی در زمان، دوران پیری و از کار افتادگی، رضایت از شغل و موارد مشابه دیگر.
دسته بندی | علوم اجتماعی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 1989 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 200 |
فصل اول.. 1
1-1 مقدمه. 2
1-2- بیان مسئله. 4
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش.... 8
1-4- اهداف پژوهش.... 10
1-5- فرضیههای پژوهش.... 10
1-6- متغیرها و تعاریف آنها. 11
1-6-1 تعاریف نظری متغیرها. 11
1-6-2 تعاریف عملیاتی متغیرها. 12
1-7- تعاریف اصطلاحات... 13
فصل دوم: پیشینه تحقیق.. 15
2-1 شخصیت... 16
2-2 تعاریف شخصیت... 16
2-3 حوزههای شخصیت... 18
2-3-1 ساختار 19
2-3-2 فرآیند. 19
2-3-3 رشد و نمو. 20
2-3-4 آسیب شناسی روانی و تغییر رفتار 22
2-4 مضامین عمده در نظریه شخصیت... 22
2-4-1 وحدت رفتار و مفهوم خویشتن.. 24
2-4-2 سطوح مختلف آگاهی و مفهوم ناهشیار 25
2-4-3 رابطه بین شناخت، عواطف و رفتار مشهود. 26
2-4-4 اثرات گذشته، حال و آینده بر رفتار 26
2-5 نظریههای شخصیت... 27
2-5-1 نظریه روان کاوی در شخصیت... 27
2-5-2 زیگموند فروید 27
2-5-3 نظریه روان پویشی فروید(روانکاوی در شخصیت): 29
2-5-4 سطوح شخیت: هشیار3، نیمه هشیار2 و ناهشیار 29
2-5-5 ساختار شخصیت: نهاد، من و فرامن.. 30
2-6 نظریه نوروان کاوی.. 33
2-6-1 کار گوستاو یونگ 33
2-6-2 نکات برجسته ی نظریات یونگ... 36
2-7 روان شناسی فردی.. 36
2-7-1 آلفرد آدلر. 36
2-7-2 بررسی نظریات آدلر. 37
2-8 نظریه اختلالات شخصیتی.. 39
2-8-1 کارن هورنای.. 39
2-8-2 بررسی نظریات هورنای.. 40
2-9 نظریه روان پزشکی بین فردی.. 41
2-9-1 هری استاک سالیوان.. 41
2-9-2 بررسی نظریات سالیوان.. 42
2-10 تظریه پدیدار شناختی (فرد- محور) 43
2-10-1 کارل راجرز......................................................................................................... 43
2-10-2 بررسی نظریات و کارهای راجرز 44
2-10-3 تشکیل رویکرد پدیدار شناختی راجرز 45
2-10-4 ساختار شخصیت از دیدگاه راجرز 46
2-11 نیازهای زیستی و روانی در پیدایی شخصیت... 47
2-11-1آبراهام مازلو.................................................................................................... 47
2-12 نظریه رویکرد صفات در شخصیت... 48
2-12-1گوردون آلپورت................................................................................................. 48
2-12-2 بررسی نظریات آلپورت... 49
2-13 نظریه چندبعدی شخصیت... 51
2-13-1هانس ج آی سنک........................................................................................... 51
2-13-2بررسی نظریات آیسنک..................................................................................... 52
2-13-3 ابعاد اساسی شخصیت... 53
2-14 نظرریه رویکرد تحلیلی عاملی صفات... 54
2-14-1ریموند کوته..................................................................................................... 54
2-14-2 بررسی نظریات کتل در شخصیت... 54
2-15 نظریات رابطه شغل و شخصیت... 56
2-15-2 شخصیت نوع A.. 59
2-15-3 شخصیت نوع B.. 60
2-16 بررسی چند خصوصیت شخصیتی در شغل.. 62
2-16-1 اثر کانون کنترل.. 62
2-16-2 ماکیاول گرایی 63
2-16-3 مناعت طبع یا عزت نفس. 65
2-16-4 سازگاری با موقعیت... 66
2-16-5خطر پذیری........................................................................................................ 67
2-17 شخصیت از دیدگاه اسلام و قرآن.. 68
2-17-1 شخصیت در قرآن.. 69
2-18 تیپ شناسی.. 71
2-19 نظریههای تیپ شناسی.. 73
2-19-1 زندگینامه. 73
2-19-2نظریات رورشاخ در سنجش شخصیت................................................................ 74
2-19-3 تیپ شناسی در تست رورشاخ.. 75
2-20 ظریه ساخت بدن و خلق وخوی.. 76
2-21 نظریه شلدن (ریخت شناسی) 78
2-22 نظریه تیپ گال و جمجمه شناسی روانی: 79
2-23 تیپشناسی یونگی.. 79
2-23-1 اساس درک واقعی ذهنی از نظر یونگ... 79
2-23-2 کارکردهای غیر عقلانی.. 80
2-23-3 کارکردهای عقلانی.. 80
2-23-4 روابط کارکردی.. 81
2-23-5 انواع کارکرد. 82
2-23-6 تیپهای روانشناختی یونگ... 84
2-23-7 توصیف تیپهای شانزدهگانه. 85
2-23-8 اهمیت شناخت تیپهای روانشناختی.. 90
2-23-9 نقد تیپ شناسایی یونگی.. 91
2-24 اثر بخشی 93
2-25 شاخصهای اثربخشی از دیدگاههای مختلف... 94
2-25-1 کمرون و ویتون: 94
2-25-2 سیشور: 95
2-25-3 آرجریس: 95
2-25-4 پیترز وواترمن: 95
2-25-5 مالفورد: 96
2-25-6 بس و هرسی – بلانچارد. 97
2-25-7 هوی و میکسل و چستر بارنارد. 97
2-25-8 کالدول و اسپینکس.... 97
2-25-9 لوتانز و همکارانش.... 97
2-25-10 دیدگاه راجرز و همکاران: 98
2-25-11مطالعات بسکر و چیرنز: 99
2-25- 12 مدل پارسونز: 99
2-26مقایسه ی دیدگاههای ارزشیابی اثر بخشی سازمانی.. 100
2-27 نظریات جدید در اثربخشی.. 101
2-27-1 مطالعات رابرت واترمن وتام پترز 101
2-28 مدلهای ارزیابی اثربخشی.. 102
1- مدل هدف منطقی: که سازمان را در رسیدن به اهدافش کاملا ارزیابی می کند. 102
2-29 نظریه ریچارد ال دفت... 104
2-29-1 روش مبتنی بر تامین هدف... 104
2-29-2 روش مبتنی بر تامین منابع.. 105
2-29-3 روش مبتنی بر فرآیند درونی.. 106
2-29-4 روش مبتنی بر تامین رضایت گروههای ذی نفع.. 108
2-30 کارهای دیگران.. 110
2-30-1 تحقیقات انجام گرفته در مورد تیپ شناسی یونگی.. 110
2-30-1-1 تحقیقات خارج از کشور 110
2-30-1-2 تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور 113
2-30-2 اثر بخشی.. 118
2-30-2-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور 118
2-30-2-2 تحقیقات انجام گرفته در خارج از کشور 121
2-31 استنتاج و نتیجه گیری.. 126
2-32 لگوی نظری پژوهش.... 128
فصل سوم: توصیف داده ها.................................................................................... 129
3-1 مقدمه. 130
3-2 روش اجرای پژوهش.... 130
3-2-1 برآورد حجم نمونه. 131
3-3 ابزار گرد آوری دادهها. 132
3-3-1 تاریخچه و توصیف (MBTI) 133
3-3-2 نمره گذاری پاسخنامه. 135
3-3-3 توصیف تیپهای شانزده گانه. 136
3-5 اعتبار پرسشنامهها. 140
3-5-1 اعتبار پرسشنامه شخصیتی، تیپ نمای مایزر – بریگز. 141
3-5-2 اعتبار پرسشنامه اثر بخشی: 142
3-5-3 اعتبار درونی پرسشنامه. 143
3-5-4 اعتبار زمانی.. 143
3-6 محاسبه روایی: 144
3-6-1 محاسبه روایی پرسشنامه شخصیتی مایرزبریگز. 144
3-6-2 محاسبه روایی پرسشنامه اثر بخشی: 146
3-7 روشهای آماری.. 146
3-8 ویژگیهای تحقیق: 146
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها....................................................................... 147
4-1 تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق.. 148
4-2 توصیف یافتههای تحقیق.. 149
4-3 آزمون فرضیات تحقیق.. 161
4-3-1 فرضیه فرعی اول.. 165
4-3-2 فرضیه فرعی دوم.. 166
4-3-3 فرضیه فرعی سوم.. 167
4-3-4 فرضیه فرعی چهارم.. 168
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری.............................................................................. 169
5-1 هدف و مسائله ی پژوهش.... 170
5-2 نتایج فرضیه اصلی.. 170
5-3 نتایج مربوط به فرضیه فرعی اول.. 172
5-4 نتایج مربوط به فرضیه فرعی دوم.. 173
5-5 نتایج مربوط به فرضیه فرعی سوم.. 175
5-6 نتایج مربوط به فرضیه فرعی چهارم.. 176
5-7 نتیجه گیری کلی.. 177
5-8 محدودیتها: 180
5-9 پیشنهادات... 181
فهرست منابع: 182
منابع انگلیسی.. 187
پیوست و ضمائم : 189
چکیده:
پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین تیپهای شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان در مدارس ابتدایی ناحیه 5 مشهد انجام گرفت. فرضیه اصلی این پژوهش این است که بین تیپهای شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان رابطه وجود دارد. جامعه آماری این تحقیق مدیران میباشند که گروه مورد بررسی 104 نفر میباشند که از میان آنها 40 نفر به عنوان نمونه برگزیده شدند حجم نمونه برای گروه ذی نفعان 120 نفر میباشد که هر دو نمونه به شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده بوسیله را یا نه انتخاب شدند ابزار گرد آوری اطلاعات در این پژوهش 2 پرسش نامه به شرح زیر میباشد.
1- پرسشنامه تیپ شخصیتی مایرز- بریگز که پرسشنامه هنجار شده است و برای تعیین تیپ شخصیتی توسط مدیران پاسخ داده شده است.
2- پرسشنامه اثر بخشی مدیر که توسط محققین ساخته شده و توسط اساتید مدیریت اجرا و تایید گردیده است که این پرسشنامه توسط گروه ذینفعان (معلمین، انجمن اولیاء، مربیان و دانش آموزان) پاسخ داده شد.
روش تحقیق در این بررسی همبستگی است و برای آزمون فرضیه اصلی از آزمون جداول توافقی استفاده شده است برای تحلیل دادهها از نرم افزار (SPSS) استفاده شده است، نتایج بدست آمده عبارتند از:
1- بین تیپ شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان رابطه وجود دارد.
2- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی "ESTJ" هستند از اثر بخشی بالایی برخوردارند.
3- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی "ISTJ" هستند از اثر بخشی بالایی برخوردار هستند.
4- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی ""ESTP هستند از اثر بخشی متوسط برخورداند.
5- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی "ISTP" هستند از اثر بخشی پایین برخورداند.
نتایج بدست آمده گویای این مطلب است که مدیرانی که تیپهای خاصی شخصیتی داشته باشند اثر بخشی بیشتری دارند.
هم اکنون بیش از نیم قرن از زمانی که پیتردراکر برای توصیف گروه جدیدی از کارکنان که سرمایه زمین و یا نیروی کار دیگر ابزار اصلی تولیدشان تلقی نمیگردد بلکه توجه شان بر استفاده موثر از دانایی معطوف میشد و منجر به ابداع واژه کارکنان دانایی شد نمیگذرد و امروزه کارکنان دانایی یا بهتر بگویئم دانشگران حرفه ای درصد بزرگ و رو به رشدی از کارکنان بزرگترین و موفق ترین سازمانهای دنیا را تشکیل میدهند.
برایان و جویس ) قدمی و همکاران 1384)
از سوی دیگر چرا تعداد زیادی از مردم موقعیتهای خود را برای موفقیت از بین میبرند این تنها به این علت نیست که این مدیران جدید هوش و مهارت لازم را برای شغل ندارند، این مدیران از آثار و خصوصیات فردی خود، ایدئولوژیها و رفتارها روی انسانها آشنایی نداشته و به موفقیت نمیرسند، در واقع توانایی خویش را قبل از پریدن در یک دیگ بزرگ آبجوش ازریابی نمیکنند
(ابدالی، 1384)
در این جهان موج سوم به سیطره ای دست مییابد که به شیوههای تازه خلق و بهره برداری از دانایی مبتنی است
تافلر (جعفری،1374)
امروزه سازمانهای آموزشی مخصوصا مراکز آموزش عالی رسالت تربیت انسانهای متخصص و نیز تولید دانش را در جامعه بر عهده دارند
(رئوفی 1383)
بنابراین آموزش و پرورش همگانی در همه مراحل آن و آموزشهای تخصصی و کاربردی برای کارکنان وکارمندان بخشهای عمومیو خصوصی به عنوان یکی از بزرگترین صنایع جهان شناخته شده است و هر کشوری در جهان سالانه بخش بزرگی از درآمدهای ملی خود را برای گسترش و بهبود کارهای آموزشی و پرورشی به کار میبندد و همواره برای افزایش این سرمایه گذاری تلاش میکند زیرا سودآور و کار ساز بودن آن در پیشرفت شاخص توسعه در فراهم آوردن نیروی انسانی کاردان و متخصص و پرورش مردم با فرهنگ و آگاه که سرمایه گذاریهای مادی را میافزاید است.
وایلز (طوسی 1382)
سرمایههای انسانی بخشی از ثروت ملل هستند و گردش امور در آینده در گرو استعداد و قریحه انسانی است. بنابراین مزیت راهبردی و اقتصادی در آینده نصیب سازمانهایی خواهد شد که بتوانند در بازار، گروهی متنوع، مشتمل بر بهترین و درخشانترین استعدادهای انسانی را جذب کنند.
(امینی 1378)(حمیدی1383)
مدیران برای آنکه بتوانند درسمت خود کار آمد وموفق باشند باید از نظر ویژگیهای شخصیتی با شغل خود انطباق داشته باشند زیرا که این عدم انطباق باعث عدم موفقیت آنها در وظایف محوله خواهد شد. رابینز (پارسائیان و اعرابی1379)
در این پژوهش سعی بر این است که به بررسی روابط بین تیپهای شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان بپردازد، تا شاید بتوانیم گامیهر چند کوچک در جهت تعیین معیار متناسب در انتخاب مدیران اثر بخش برای مهمترین سازمان در امور تربیت دانشگران حرفه ای در عصر برتری خرد برداریم
کنون که عصر مدیریت و رهبری است و موفقیت نهادها و سازمانها تا حدود زیادی به کار آیی و اثر بخشی عملکرد مدیران بستگی دارد (میر کمالی 1375) وجوب دقت سازمانها در انتخاب مدیران توانمند که قادر باشند با اتخاذ تدابیر و شیوههای بایسته به ویژه در دستگاه آموزش و پرورش زمینه را برای تجلی و بروز استعدادها و خلاقیت همه ی معلمان و متعلمان همواره سازد بیشتر آشکار میشود (صافی 1374) اگر افراد از نظر شخصیت متناسب با شغل و حرفه ای باشند که انجام میدهند متوجه خواهند شد که برای انجام وظیفه ای که به آنها محول شده از استعداد و تواناییهای لازم برخوردارند و از این رو موفق تر خواهند شد رابینز (پارسایئان و اعرابی1379) از طرف دیگر عواملی که در انتخاب شغل دخالت دارند با عواملی که باعث موفقیت میشوند متفاوتند (به پروژه 1377). اینکه فرد داوطلب شغل الگوی خاص فکری، احساسی، رفتاری متناسب، با شغل را دارد (باکینگهام و کافمن 1380) از مهمترین مسائل در برگزیدن مدیران است زیرا که مدیران بخاطر تفاوتهای فردی و شخصی مسائل را به شیوههای مختلف مدیریت میکنند و انجام وظایف و نحوه عمل آنها محصول دو مسئله ی مهم یعنی ویژگیهای شخصیتی و شیوه مدیریتی است که اتخاذ میکنند (گوئل کهن 1378). مدیران نقش تعیین کننده ای را در اثر بخشی سازمانها از جمله سازمانهای آموزشی به عهده دارند چرا که اثر بخشی سازمان را میتوان از طرق توانایی مدیر در به حداکثر رساندن تعامل بین ساختار و فرآیند سازمان اندازه گیری کرد. (شیرازی 1374)، حالا باید دیدآیا عوامل درونی شخصیت از قبیل عواطف، احساسات، تفکر، یادیگری و هوش و یا عوامل برونی مثل شیوه قضاوت و ادراک یا تاثیر ارتباطی با موفقیت و اثر بخشی مدیران دارد یا خیر؟
جانهالند از جمله صاحب نظرانی ست که میگوید انتخاب شغل بیانگر نوع شخصیت فرد است و او بر این اساس است که دست به انتخاب میزند، کتل بر این باور است که علائق و رغبتها در ارتباط مستقیم با شخصیت فرد میباشد و چیز جداگانه ای نیست (به پروژه 1377)
انجام وظائف و نحوه عمل آنها محصول دو مساله مهم یعنی ویژگیهای شخصیتی آنان و شیوه مدیریتی است که اتخاذ میکنند (گوئل کهن 1374).
نظریات فروید روانکاو برجسته اتریشی ( یا به قولی آلمانی) درباره ی شخصیت موید تاثیر غرایز به عنوان مهمترین نیروهای برانگیزنده ی رفتار است او از انرژی نهفته ای که آن را” لیبیدو” مینامید صحبت میکرد که میتواند با جابجایی به اهداف جانشین در تعیین شخصیت فرد موثر باشد او متعتقد به تحلیل رویا بود که نشان دهنده ی سه سطح شخصیت (من، فرا من، نهاد) است.
آدلر در بررسی شخصیت بیشتر به برانگیزهای اجتماعی و افکار هشیار (بجای فرآیندهای ناهشیار) معتقد بود یعنی شخصیت را نشانههای برتر عوامل اجتماعی میدانست تا زیستی و از معدود کسانی بود که 4 تیپ شخصیتی را تدوین کرد.
راجرز نظریه خود را درباره ی شخصیت با جهتی انسان گرایانه بیان کرد از اصطلاحی به عنوان (خود پنداره) یاد میکرد که الگویی سازمان یافته و پایدار از ادراکات را بیان میکند، او معتقد بود که اگر چه خویشتن تغییر میکند ولی خصوصیات سازمان یافته، یکپارچه و ویژه خودپنداره همیشه حفظ خواهد شد.
آیسنک از دیگر صاحب نظران تپی شناسی و شخصیت معتقد به تحلیل عاملی و به شیوه آماری بود او پس از تحقیقات خود به دو بعد درون گرا - برون گر و روان آزرده پایدار و ناپایدار دست یافت (جالب است که طبایع چهار گونه او بر اساس نظریات پزشکان قدیم با نظریات و 4 تیپ ارائه شده توسط بوعلی سینا هم خوانی دارد.
نظریات کارل گوستاویونگ روان کاو سوئیسی که بر اساس نظریات فروید بنا نهاده شده بود اما معتقد به تحلیل عاملی شخصیت بود او به عقاید فروید مفهوم ناهشیار جمعی را افزود او اظهار میداشت که در درون ما تنازعی بین پرسونا (نقابی که بر چهره داریم) و خویشتن شخصی برقرار است بر اساس نظریات یونگ که 16 تیپ شخصیتی را ارائه میکند در رابطه با حرفه شکی نیست که تیپهای خاص برای بعضی از مشاغل مناسب یا مناسب هستند، تئوری شخصیتی تیپهای روانشناختی در توضیح ناسازگاریها و بروز درگیریها بین افرادکمک میکند. در واقع یونگ در نظریات خود قبل از هر چیز به چهار کنش فکر، هیجان، حس کردن، شهود در دو بعد برون گرایی و درون گرایی میپردازد یعنی 8 تیپ شخصیتی و از این میان تیپهای آمیخته را بیان میکند که جمعا 16 تیپ یا ریخت را تعریف میکند.
نظریات کارل گوستا و یونگ مهمترین و عمیق ترین نظریات درباره شخصیت است اگر مدیران وظائف خود را به نحو احسن انجام دهند سازمان به هدفهایش خواهد رسید با توجه به اینکه از مهمترین ملاکهای ارزیابی سازمانها اثر بخشی است (پزشک 1379) پس با توجه به جایگاه نظام تعلیم و تربیت به ویژه نظام مدیریتی، مساله مهمیکه مطرح میشود و باید مورد عنایت قرار گیرد. انتخاب صحیح متقاضیان پست مهم مدیریت است که باید در این رهگذر به تفاوتهای فردی و خصوصیات شخصیتی آنان توجه شود (کشمیری 1379). از آنجایی که مبنای ارزشیابی از رفتار مدیر توسط افراد و گروههای مختلف متفاوت است و سازمانهای عصر کنونی بر خلاف گذشته برای حفظ خو شناسی، شهرت، بقاء خود نیازمند گروههای مختلف دیگر در کنار سهامداران و مالکان اصلی سازمان هستند (گیوریان 1382) و از سویی دیگر هنوز دانشمندان علوم سازمانی از اثر بخشی سازمانی تعریف خاصی ارائه نکرده اند در این پژوهش از رویکرد نوین اثر بخشی در قالب رضایت ذی نفعان بهره میگیریم ال دفت (پارسائیان و اعرابی 1381)، (برزگر 1383).
لذا در این پژوهش نظر گروه ذی نفعان (معلمان، انجمن اولیاء مربیان، دانش آموزان) مورد توجه قرار گرفته است.
دسته بندی | برنامه ریزی شهری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 1358 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 158 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
فصل یکم : مقدمه پژوهش
1-1- عنوان تحقیق: .............................................................................................................................................. 1
1-2- مقدمه ............................................................................................................................................................ 1
1-3- بیان مساله: ................................................................................................................................................. 2
1-4- اهمیت و ضرورت پژوهش ..................................................................................................................... 7
1-5- اهداف پژوهش: .......................................................................................................................................... 9
الف- هدف کلی: ...................................................................................................................................................... 9
ب - اهداف جزئی:................................................................................................................................................... 9
1-6- پرسشهای پژوهش: ................................................................................................................................. 9
الف- اصلی:............................................................................................................................................................... 9
ب- فرعی:.................................................................................................................................................................. 9
1-7- متغیرهای پژوهش: ................................................................................................................................... 10
متغیر پیش بین:........................................................................................................................................................ 10
متغیر ملاک:............................................................................................................................................................. 10
متغیر تعدیل کننده .................................................................................................................................................. 10
متغیر کنترل ............................................................................................................................................................. 10
1-8- تعاریف علمی واژه ها:............................................................................................................................... 10
1-9- تعاریف عملیاتی واژه ها: ........................................................................................................................ 14
فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش
مقدمــه....................................................................................................................................................................... 16
الف- بررسی نظریهها........................................................................................................................................... 19
2-1- ارتباطات....................................................................................................................................................... 19
2-1-1- اهمیت ارتباطات..................................................................................................................................... 19
2-1-2- تعاریف ارتباطات.................................................................................................................................. 22
2-1-3- فرآیند ارتباط......................................................................................................................................... 26
2-1-3-1- منبع .................................................................................................................................................... 26
2-1-3-2- رمزگذاری.......................................................................................................................................... 27
2-1-3-3- وسیله................................................................................................................................................. 27
2-1-3-4- رمزگشایی......................................................................................................................................... 28
2-1-3-5- دریافت کننده.................................................................................................................................... 28
2-1-3-6- بازخورد............................................................................................................................................ 29
2-1-4- مسیر ارتباطات...................................................................................................................................... 29
2-1-4-1- ارتباطات عمودی............................................................................................................................. 29
الف- مسیر رو به پایین........................................................................................................................................ 29
ب- ارتباطات رو به بالا........................................................................................................................................ 30
2-1-4-2- ارتباطات در سطح افقی................................................................................................................. 31
2-1-5- مدل ارتباطات......................................................................................................................................... 32
2-1-6- اصول ارتباطات..................................................................................................................................... 35
2-1-7- ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت................................................................ 38
2-1-7-1- دیدگاه کلاسیکها در مورد ارتباطات:...................................................................................... 38
2-1-7-2- نظریه نئوکلاسیکها و ارتباطات................................................................................................ 40
2-1-7-3- دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات.......................................................................................... 40
2-1-7-4- دیدگاه اقتضایی و ارتباطات......................................................................................................... 41
2-1-7-5- دیدگاه مراودهای یا تعاملی در مورد ارتباطات....................................................................... 41
2-1-8- اثربخشی در ارتباطات میان فردی ................................................................................................. 42
2-1-9- ویژگیهای اثربخشی........................................................................................................................... 43
2-1-9-1- گشودگی............................................................................................................................................ 43
2-1-9-2- همدلی................................................................................................................................................. 45
2-1-9-3- حمایتگری.......................................................................................................................................... 46
2-1-9-4- مثبت گرایی....................................................................................................................................... 46
2-1-9-5- تساوی................................................................................................................................................ 47
2-1-9-6- همانندی «تشابه با هم» و «تخالف با هم»................................................................................ 47
2-1-10- موانع ارتباطی .................................................................................................................................... 48
2-2- قدرت ............................................................................................................................................................. 61
2-2-1- اهمیت قدرت........................................................................................................................................... 61
2-2-2- تعاریف قدرت........................................................................................................................................ 62
2-2-3- قدرت در سطوح مختلف سازمان ................................................................................................... 65
2-2-3-1- قدرت در سطح عمودی.................................................................................................................. 65
2-2-3-1-1- منابع قدرت مدیران ردهی عالی سازمان............................................................................ 66
2-2-3-1-2- منابع قدرت مدیران رده میانی سازمان.............................................................................. 69
2-2-3-1-3- منابع قدرت مدیران ردهی پایین سازمان........................................................................... 69
2-2-3-2 - قدرت در سطح افقی....................................................................................................................... 71
2-2-4- روابط قدرت........................................................................................................................................... 72
2-2-4-1- رابطه صف و ستاد....................................................................................................................... 73
2-2-4-2- تشکیل دستهها و ائتلاف............................................................................................................... 74
2-2-5- منابع قدرت بر اساس پژوهشهای فرنچ و راون........................................................................ 75
2-2-6- انواع رویکردها به قدرت .................................................................................................................... 77
2-2-6-1- راسل و قدرت:.................................................................................................................................. 78
2-2-6-2- هیکس، گولت و قدرت: .................................................................................................................. 79
2-2-6-3- گالبرایت و قدرت: ........................................................................................................................... 81
2-2-6-4- اتزیونی و قدرت:.............................................................................................................................. 83
ب- پیشینه پژوهشهای انجام شده ................................................................................................................... 85
2-3- پژوهشهای پیرامون ارتباطات سازمانی............................................................................................ 85
2-3-1- پژوهشهای انجام شده در داخل کشور:....................................................................................... 85
2-3-2- پژوهشهای انجام شده در خارج از کشور:.................................................................................. 89
2-4- پژوهشهای پیرامون منابع قدرت .......................................................................................................... 99
2-4-1- پژوهشهای انجام شده در داخل کشور....................................................................................... 99
2-4-2- پژوهشهای انجام شده و در خارج از کشور.......................................................................... 108
نتیجه گیری کلی .................................................................................................................................................. 121
فصل سوم: روش پژوهش
3-1- جامعه آماری........................................................................................................................................... 123
3-2- گروه نمونه .............................................................................................................................................. 123
3-3- روش و طرح نمونهبرداری................................................................................................................... 124
3-4- حجم نمونه................................................................................................................................................ 124
3-5- ابزار گردآوری دادهها........................................................................................................................... 125
3-5-1- پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی................................................................................. 126
3-5-2- پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین»........................................................................... 127
3-6- تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه....................................................................................................... 128
3-6-1- روایی.................................................................................................................................................... 128
3-6-2- اعتبار.................................................................................................................................................... 128
3-7- نوع مطالعه (روش گردآوری دادهها-............................................................................................... 131
3-8- طرح پژوهش و روش تجزیه و تحلیل دادهها.................................................................................. 131
فصل چهارم : یافتههای پژوهش
مقدمــه................................................................................................................................................................... 133
تبدیلهای انجام شده بر روی متغیرها جهت تغییر مقیاس:...................................................................... 134
4-1- توصیف دادهها:....................................................................................................................................... 135
4-1-1- توصیف مولفه های منابع قدرت:.................................................................................................. 135
توصیف منابع قدرت بر حسب قدرت غالب مدیران:.................................................................................. 138
4-1-2- توصیف مؤلفههای اثربخشی ارتباطات سازمانی.................................................................... 126
4-1-3- توصیف سایر دادهها....................................................................................................................... 154
4-2- تجزیه و تحلیل دادهها بررسی فرضیات.......................................................................................... 158
4-2-1- نتایج و یافتههای سوالهای پژوهشی .......................................................................................... 158
فصل پنجم: تفسیر و استنتاج نتایج پژوهش
5-1- تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش.............................................................................................................. 178
5-2- محدودیتهای پژوهش ......................................................................................................................... 191
5-3- پیشنهادها................................................................................................................................................. 192
5-3-1- پیشنهاد به برنامهریزان:................................................................................................................. 192
5-3-2- پیشنهاد به پژوهشگران :................................................................................................................ 193
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1: منابع قدرت مدیران ردهی پایین سازمان............................................................................. 70
جدول 2-2- اولویت شایستگیهای مورد نیاز مدیران تربیت بدنی.................................................... 92
جدول شماره 2-2-: مقایسه شایستگیهای مورد نیاز مدیران و کارآموزان تربیت بدنی........... 96
جدول شماره 2-3- مقایسه شایستگیهای مدیران باشگاههای ورزشی......................................... 97
جدول شماره 3-1: امتیاز گزینههای مختلف در روش پنج گزینهای................................................... 126
جدول شماره 3-2: امتیاز گزینههای مختلف در روش پنج گزینهای................................................... 127
جدول 3-3 : دستهبندی سوالهای پرسشنامه منابع قدرت...................................................................... 127
جدول 4-1-1- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت پاداش................................................................. 135
جدول 4-1-2- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت اجبار................................................................... 136
جدول 4-1-3- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت قدرت قانون...................................................... 136
جدول 4-1-4- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت تخصص............................................................. 137
جدول 4-1-5- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت مرجعیت............................................................. 138
جدول 4-1-6- جدول توزیع فراوانی منابع قدرت سازمانی................................................................. 139
جدول 4-1-7- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت پاداش........................................................................ 141
جدول 4-1-8- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت اجبار.......................................................................... 142
جدول 4-1-9- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت قانون......................................................................... 143
جدول 4-1-10- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت مرجعیت................................................................. 144
جدول 4-1-11- جدول توزیع فراوانی منبع قدرت تخصص................................................................. 145
جدول 4-1-12- میانگین و انحراف معیار ارتباطات اثر بخش............................................................ 146
جدول 4-1-13- میانگین و انحراف معیار بازخورد............................................................................... 147
جدول 4-1-14- میانگین و انحراف معیار تعدد کانالهای ارتباطی..................................................... 147
جدول 4-1-15- میانگین و انحراف معیار اثربخشی ارتباطات سازمانی......................................... 148
جدول 4-1-16- جدول توزیع فراوانی ارتباط اثربخش......................................................................... 149
جدول 4-1-17- جدول توزیع فراوانی بازخور........................................................................................ 150
جدول 4-1-18 جدول توزیع فراوانی تعدد کانالهای ارتباطی............................................................... 151
جدول 4-1-19- جدول توزیع فراوانی اثربخشی ارتباطات سازمانی................................................ 152
جدول 4-1-20 جدول توزیع فراوانی مولفه اثر بخشی غالب................................................................ 153
جدول 4-1-21- جدول توزیع فراوانی رشته تحصیلی.......................................................................... 154
جدول 4-1-22 میانگین و انحراف معیار سنوات خدمت........................................................................ 155
جدول 4-1-23- میانگین و انحراف معیار سابقه مدیریت.................................................................... 156
جدول 4-1-24- جدول توزیع فراوانی مدرک تحصیلی......................................................................... 156
جدول 4-2-1- ضریب همبستگی بین منبع قدرت پاداش و اثر بخشی ارتباطات سازمانی......... 158
جدول 4-2-2- ضریب همبستگی بین منبع قدرت اجبار و اثر بخشی ارتباطات سازمانی........... 159
جدول 4-2-3- ضریب همبستگی بین منبع قدرت مرجعیت و اثر بخشی ارتباطات سازمانی160
جدول 4-2-4- ضریب همبستگی بین منبع قدرت تخصص و اثر بخشی ارتباطات....................... 160
جدول 4-2-5- ضریب همبستگی بین منبع قدرت قانون و اثر بخشی ارتباطات سازمانی.......... 161
جدول 4-2-6- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت پاداش به تفکیک رشته تحصیلی162
جدول 4-2-7- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت اجبار به تفکیک رشته تحصیلی....... 163
جدول 4-2-8- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت قانون به تفکیک رشته تحصیلی164
جدول 4-2-9- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت مرجعیت به تفکیک رشته تحصیلی164
جدول 4-2-10- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت تخصص به تفکیک رشته تحصیلی165
جدول 4-2-11 - ضریب همبستگی بین منابع قدرت و سابقه مدیریت ........................................... 168
جدول 4-2-12- ضریب همبستگی بین منابع قدرت و سنوات خدمت ............................................. 170
جدول 4-2-13- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه یک...................... 171
جدول 4-2-14- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه دو ...................... 172
جدول 4-2-15- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه سه...................... 173
جدول 4-2-16- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه چهار.................. 174
جدول 4-2-17- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه پنج .................... 175
جدول 4-2-18- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه شش................... 176
جدول 4-2-19- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در ناحیه هفت.................... 177
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 4-1-1- نمودار میلهای منابع قدرت سازمانی............................................................................. 139
نمودار 4-1-2- نمودار میلهای منبع قدرت پاداش.................................................................................... 141
نمودار 4-1-3 نمودار میلهای منبع قدرت اجبار........................................................................................ 142
نمودار 4-1-4- نمودار میله ای منبع قدرت قانون................................................................................... 143
نمودار 4-1-5- نمودار میلهای منبع قدرت مرجعیت .............................................................................. 144
نمودار 4-1-6- نمودار میلهای منبع قدرت تخصص............................................................................... 145
نمودار 4-1-7- نمودار میلهایارتباطات اثربخش.................................................................................... 149
نمودار 4-1-8- نمودار میلهای بازخور....................................................................................................... 150
نمودار 4-1-9- نمودار میلهایتعدد کانالهای ارتباطی ........................................................................... 151
نمودار 4-1-10- نمودار میلهای اثربخشی ارتباطات سازمانی........................................................... 152
نمودار 4-1-11- نمودار میلهای مولفه اثربخشی غالب.......................................................................... 153
نمودار 4-1-12- نمودار میلهای رشته تحصیلی...................................................................................... 154
نمودار 4-1-13- نمودار میلهای مدرک تحصیلی..................................................................................... 157
پیوستها
عنوان
1- پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی
2- پرسشنامه منابع قدرت
3- معرفینامه و مجوز جهت فعالیتهای میدانی
4- محاسبات آماری
-1) عنوان تحقیق:
بررسی رابطه بین اثر بخشی ارتباطات سازمانی و منابع قدرت مدیران-ادارات هفتگانه آموزش و پرورش مشهد- سال تحصیلی 85-84.
1-2) مقدمه
دنیایی را تصور کنید که در آن «ارتباط» وجود ندارد؛ در این دنیا انسان،تنها و انفرادی زندگی می کند و هرگز مشارکتی در تجربه اندوزی و علم ورزی ندارد! هرگز نمی تواند برای فائق آمدن بر مشکلات و محدودیتهای شخصی،از اتحاد و یکپارچگی برخوردار شود! هرگز سهمی در اختراعات نداشته و از شانس و فرصت زیادی بهره مند نخواهد شد! در چنین جهانی انسان نمی تواند از دیگران تاثیر بپذیرد و به گونه ای متقابل بر آنان تاثیر بگذارد. در یک کلام:تصور چنین جهانی اگر ناممکن نباشد،دشوار است.
این تصور بسیار مشکل است؛ زیرا ارتباط طرح چنین سوالی را درزندگی بشری از میان برده و غیر قابل بحث نموده است. دنیایی که ما در آن بسر می بریم بسیار مبهم و پیچیده است. در جهانی بدون وجود ارتباط، تمدن- به مفهومی که امروز می شناسیم- امکان وجود و ظهور نداشته است. ما به وسیله ارتباط،موفق شده ایم علوم و آموخته ها و تلاشهایمان راتجزیه و ترکیب کنیم. تواناییها و تلاشها و آموخته های علمی ما را قادر ساخته است تا ظرفیت علمی،تکنولوژی و فرهنگی مان توسعه یافته و رو به تکامل و تعالی بروند. بدون وجود یک زمینه مناسب برای ایجاد ارتباط با یکدیگر در سطحی قابل قبول انسان هرگز نمیتوانست موقعیت ما قبل تاریخ را پشت سر گذاشته و به پیشرفتهای کنونی دست یابد.
ارتباط از این جهت مهم است که سازماندهی را امکان پذیر می سازد و سازمانها نیز به نوبه خود افراد را قادر می سازند تا در روش زندگی به سیستمهای سازمان یافته موجود، دسترسی پیدا کنند. در هر حال اهمیت و مفهوم واقعی یک ارتباط خوب می تواند از دیدگاهها و جنبه های گوناگون مورد توجه قرار گیرد.
بنا به تعریف، سازمانها برای بقای خود به کنش و واکنش متقابل و یا ارتباط نیاز دارند. بنابراین منطقی است اگر بگوئیم درک و شناخت بهتری از ارتباط موجب ارتقای سازمانها می شود.
از طرف دیگر قدرت به عنوان یک عامل و عنصر بسیار مهم در اداره امور جوامع و سازمانها همواره دلمشغولی دولتمردان و مدیران بوده است. مدیران،قدرت را به عنوان جزئی بسیار سازنده در ساختار سازمان و وسیله اجرای تــعهــــدات آن می دانند.
قدرت به عنوان مهمترین و نافذترین پدیده اجتماعی جوامع انسانی شناخته شده است. نتایج نفوذ قدرت در کلیه سطوح سازمانهای اجتماعی تجربه شده است. چون قدرت بخشی مهم و تاثیر گذار در حیات سازمانی میباشد،محققین تلاش زیادی برای توضیح مسائل سازمانی در اصطلاح «روابط قدرت» مطرح کرده اند، اول اینکه، واحدهای تابعه سازمان را متاثر میسازد،و دوم، در سطوح سازمانی و روابط بین افراد سازمان تاثیر قابل توجه می گذارد. (فخیمی،1379).
1-3) بیان مساله:
فرایند ارتباطات یکی از فرایندهای مهمی است که بر روی اثر بخشی سازمانها و موفقیت مدیر نقشی اساسی ایفا می کند. تحقیق وبررسی در محیط سازمانها و حیات کاری نشان می دهد که بطور متوسط مدیران سطوح مختلف بین 75% تا 95% از اوقات خود را صرف ارتباطات و پیام رسانی می کنند.
مکالمات تلفنی،جلسات،بررسی گزارشها،دادن دستور و تعلیمات، نوشتن نامه، بررسی اطلاعات فاکس و تلکس، و فعالیتهایی از این قبیل مثالهایی بر فرایند ارتباطات می باشد. سیستم گردش خون در اعضای بدن چه نقش مهمی را ایفا می کند، ارتباطات نیز در سازمانها همان نقش را ایفا می کند (امیر کبیری،1377).
ارتباطات به عنوان یکی از مهمترین عناصر فرایند مدیریتی محسوب می شود. وجود ارتباطات موثر و صحیح در سازمان همواره یکی از اجزای مهم در توفیق مدیریت به شمار آمده است. به تجربه ثابت شده است که، اگر ارتباطات صحیحی در سازمان بر قرار نباشد،گردش امور مختل شده و کارها آشفته می شوند. هماهنگی، برنامه ریزی، سازماندهی، کنترل و سایر وظایف بدون وجود سیستم ارتباطی موثر در سازمان قابل تحقق نبوده و امکان اداره سازمان مهیا نخواهد بود. (میرابی،1380).
با توجه به اندازه یا بزرگی سازمان، تکنولوژی پیچیده، میزان پیچیدگی و رسمی بودن امور، ساختار طرح ریزی می شود و بر این اساس سیستم اطلاعاتی به وجود می آید. تعیین ساختار سازمانی خود نشانه ای از مسیر خاصی است که تعیین کننده نوع ارتباط در سازمان است. قدرت، رهبری و تصمیم گیری (علنی و یا غیر علنی) به فرایند ارتباطات وابسته اند، زیرا بدون وجود اطلاعات این فرایندها بی معنی خواهند شد.
تحلیلگران سازمانی درجات متفاوتی از اهمیت برای فرایند ارتباطات قائل شده اند برای مثال بارنارد[2] چنین ابراز میکند:
«در تئوری فراگیر سازمان،ارتباطات در کانون یا مرکز قرار می گیرد، زیرا ساختار،گستره و حدود سازمان تقریبا به وسیله شیوه های ارتبـــاطی تعیـــین می شوند. از این دیدگاه که به موضوع نگاه کنیم، ارتباطات در قلب سازمان جای می گیرد. دو پژوهشگر دیگر به نامهای کتزوکان[3] چنین میگویند: ارتباطات- مبادله اطلاعات و انتقال مقصود- روح و اساس سیستم اجتماعی سازمان را تشکیل می دهد. به تازگی نویسنده ای به نام استینچکامب [4] نیز در بررسی سازمانها،ارتباطات را در کانون یا مرکز سازمان قرار داد. به هر حال ســـایر نظریه پردازان به اندازه های متفاوت به این موضوع توجه کرده اند. (پارسائیان واعرابی،1376).
از طرف دیگر، قدرت ویژگی اساسی نقش یک مدیر بوده و زمینه اثر بخشی او را در سازمان فراهم می سازد. در واقع یک پدیده اجتناب ناپذیر در سازمان است که البته در سازمانها مدیران به آن به عنوان یک پدیده منفی می نگرند. ولی حقیقت این است که این جریان ذاتا یک پدیده منفی نیست، بلکه منفی و مثبت بودن آن بستگی به قضاوت و نوع کاربرد آن دارد. یقینا اگر هدف از قدرت، اهداف سازمانی باشد می تواند پدیده ای مثبت و کارکردی محسوب گردد و باعث پویایی سیستم و سازمان شود، اما اگر هدف از آن دستیابی به اهداف شخصی و فردی باشد، مطمئنا یک پدیده منفی وناپسند خواهد بود.(پارسائیان واعرابی،1375).
دیوید مک کللند [5] دو روی سکه قدرت را نشان داده است. یک رویه را روی مثبت و طرف دیگر را روی منفی نامیده است. طرف منفی را معمولا با جملات، کلمات و عبارتهایی که بیانگر رییس و مرئوسی،فرماندهی و فرمانبری،دستور دادن و تسلیم بودن است،بیان میکند. یعنی اگر من ببرم، شما باید ببازید. آن نوع رهبری که بر پایه و اساس جنبه های منفی قرار گرفته باشد،افراد را چیزی بیش از بازیچه یا آلت دست خود نمی داند و به هنگامی که ایجاب کند آنها را استثمار یا فدای مقاصد خود می نماید.
روی دیگر سکه یا جنبه مثبت قدرت را می توان در توجهی که به هدفهای گروه می شود، توجیه کرد. زیرا،با استفاده از قدرت فرد،درصدد تعیین هدف و تامین آن بر می آید. چون از این دیدگاه به قدرت نگاه کنیم،دارای مفهوم متفاوتی می گردد،یعنی اعمال قدرت از جانب دیگران و نه آنان. مدیرانی که می خواهند قدرت خود را به صورت مثبت اعمال کنند، اعضای گروه را تشویق و تقویت می نمایند تا بر صلاحیت و شایستگی خود بیفزایند تا در نتیجه بتوانند به عنوان فرد و عضو سازمان، در کارها موفق گردند.(پارسائیان و اعرابی،1375).
دو پژوهشگر به نامهای مک کللند و دیوید برن هام[6] بر این باورند،مدیران موفق کسانی هستند که به نفع سازمان،(ونه برای فخر فروشی)،بر دیگران اعمال نفوذ نمایند وقدرت خود را در آن راه به کار برند. آنان که با تسلط کامل بر نفس سرکش خویش (تنها جهت تامین منافع سازمان)بر دیگران اعمال قدرت می نمایند (در مقایسه با آنان که از قدرت برای تامین منافع شخصی سوء استفاده می کنند یا می کوشند تا با تکیه بر آن محبوب القلوب شوند)موثرتر و موفق تر خواهند بود. مک کللند چنین نتیجه گرفت که مدیران قدرتمند و توانا در اوج قدرت خویشتن دار هستند. چنین مدیرانی روح همکاری را تقویت می کنند،زیر دستان را تایید می نمایند و پاداش می دهند،بدین وسیله باعث بهبود روحیه افراد در سازمان می گردند. جان کاتر چنین استدلال می کند که مدیران موفق از روشها و فنون ثابت شده و معینی استفاده میکنند و قدرت خود را در راه بهبود بهره وری اعمال می کنند.
رزابت کنتر[7] چنین استدلال کرده است که قدرت می تواند به راحتی جنبه نهادی به خود بگیرد کسانی که دیگران به قدرتشان ایمان و اعتقاد دارند و پذیرفته اند که آنان دارای قدرت هستند راحت تر می توانند بر مردم اطراف خود اعمال نفوذ نمایند وبدین طریق صاحب قدرت اصیلتری می گردند. از همین دیدگاه کنتر استدلال می کند که «فقدان قدرت،از جمله شرایطی است که به زحمت می توان بر آن فائق آمد.(همان منبع).
ما در تحقیق حاضر قصد داریم بر اساس یافته های تحقیق،به پاسخ سوال زیر دست یابیم:
آیا بین منابع مختلف قدرت مدیران بر اساس تقسیم بندی جان فرنچ[8] و برت رام[9] و راون شامل:قدرت مبتنی بر پاداش [10]،قدرت مبتنی بر زور[11]،قدرت قانونی[12]، قدرت مرجع [13]،قدرت تخصصی[14]،با اثر بخشی ارتباطات[15] سازمانی رابطه وجود دارد؟
1-4) اهمیت و ضرورت پژوهش
اگر تمدن را تسلط بر طبیعت تعریف کنیم،تغییراتی را که تکنولوژی ارتباطات در شئون مختلف زندگی بشر پدید می آورد، میتوان موجد تحولی عظیم در مسیر تمدن و انقلابی در «ارتباطات» به شمار آورد.
یکی از مسائل مهم اداری،ارتباطات و چگونگی تاثیرآن در روند پیشرفت و توسعه و ترقی سازمان می باشد وبه این دلیل است که دانشمندان و محققان علوم اداری،ارتباطات را به منزله سلسله اعصاب سازمان و از ارکان مهم و اساسی آن شمرده اند. به عقیده ایشان،همانگونه که انسان بدون صحبت کردن و به کار گرفتن حرکات و اشارات چشم،دست ویا سایر اندام ها نمی تواند با محیط خارج و افراد ارتباط بر قرار نموده و به عبارتی دیگر پیامی را منتقل کند و یا دریافت نماید،سازمان نیز بدون استقرار ارتباط درون و برون سازمانی نمی تواند ماموریت و تکالیف محول را به انجام برساند. در واقع تعامل انسان و سازمان با محیط پیرامون خود از طریق اعمال و حرکاتی که آن را ارتباطات مینامند، شکل میگیرد. به بیانی دیگر ارتباطات مبین نحوه و چگونگی توزیع وتبادل عقاید،افکار و اطلاعات از طریق کتبی،شفاهی،علامات و حرکات به منظور راهنمایی و هدایت رفتار کارکنان سازمان در مبادله پیام میباشد.
ارتباطات در سازمان موجد قدرت و وسیله ای برای به کار گرفتن بهینه اختیارات قانونی و اداری و اعمال آن در طول سلسله مراتب سازمانی میباشد.ارتباطات اغلب به صورت موازی در کنار مجاری اختیارات رسمی قرار دارد و عامل تسهیل جریان کار در سازمان می باشد وادامه فعالیتها به گونه ای مثبت ومفید،بدون وجود شبکه های ارتباطی کارآمد امکان چندانی ندارد. همچنین به عنوان ضروری ترین نیاز جریان امور اداری،بدون داشتن سیستم ارتباطات کارآمد،چرخ های اجرایی سازمان به گردش در نمی آیند و فعالیتها راکد و در صورت حرکت به گونه ای ناقص اجرا شده، و فاقد کیفیت و بازدهی لازم خواهند بود. (فخیمی،1379).
ارتباطات در سازمان به عنوان «وسیله» اعمال قدرت ومجاری شبکه های سازمانی و قوانین مربوط، مسیری برای جریان آن می باشند.قدرت در سازمان از مجاری ارتباطی حرکت کرده و از طریق موقعیتهای فراهم شده ناشی از جریانات ارتباطی، بدوا اعمال شده،سپس گسترش یافته و نهایتا به متن سازمان اضافه و حفظ می شود. ارتباطات موجب پیوستگی واحدهای مختلف سازمان و همبستگی مثبت1 افراد آن شده عامل تقویت روحیه و مسئولیتپذیری و وفاداری آنها به سازمان می باشد که کلیه شبکه های سازمانی را پوشش میدهد. (همان منبع)
از سوی دیگر،قدرت به عنوان یک عامل و عنصر بسیار مهم در اداره امور جوامع و سازمانها همواره دلمشغولی دولتمردان ومدیران بوده است. قدرت به عنوان مهم ترین و نافذترین پدیده اجتماعی جوامع انسانی شناخته شده است. نتایج نفوذ قدرت در کلیه سطوح سازمان های اجتماعی تجربه شده ولی بیشتر و در وسعت گسترده تر در نوع سازمان رسمی و سلسله مراتب سازمانی تجربه شده است. چون قدرت بخشی مهم وتاثیر گذار در حیات سازمانی می باشد،محققین تلاش زیادی برای توضیح مسائل سازمانی در اصطلاح «روابط قدرت» مطرح کرده اند، اول اینکه،واحدهای تابعه سازمان را متاثر می سازد،و دوم؛در سطوح سازمانی و روابط بین افراد سازمان تاثیر قابل توجه می گذارد.
قدرت تنها در رابطه بین دو نفر یا تعداد بیشتری از افراد وجود دارد و میتواند در جهت های عمودی یا افقی اعمال شود. اغلب منبع قدرت در آن پست سازمانی وجود دارد که صاحب منابع کمیاب یا ارزشمند است، و سایر دوایر سازمانی، از این جهت،به آن وابسته اند. هنگامی که یک نفر به شخص دیگری وابسته باشد قدرت در رابطه ای پایدار می گردد که شخص صاحب، آن را داراست و از این رو دارای قدرت بیشتری خواهد بود. هنگامی که قدرت وجود داشته باشد (یعنی چنین رابطه ای بین دو نفر بوجود آید)،صاحب قدرت میتواند خواسته های خود را بر دیگری تحمیل کند.
دسته بندی | صنایع نفت و گاز |
فرمت فایل | zip |
حجم فایل | 17765 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 66 |
فهرست
مقدمه
پیش نیازها و روند حمل و نصب سکوها از دیدگاه مدیریت نصب
بارگیری
جک های Puls-Pull
وینچ
بوژی
جرثقیل
حمل
مهاربندی
بالاست شناور
نصب سکوها
به آب اندازی
قائم سازی
نشاندن روی بستر دریا
شمع کوبی
گروتینگ
نصب عرشه
رنگ آمیزی
لوله گذاری
مقدمات عملیات لوله گذاری
عملیات لوله گذاری